Avropa liderlərinin fövqəladə Paris toplantısında gərginlik yaranıb

ABŞ prezidenti Donald Trampın Ukrayna məsələsində Rusiya prezidenti Vladimir Putinlə görüşəcəyini açıqlaması Avropa liderlərini təşvişə salıb.

ABŞ və Rusiya nümayəndə heyətləri bu gün Səudiyyə Ərəbistanının paytaxtı Ər-Riyadda Ukraynadakı müharibəyə son qoymaq üçün danışıqlar apararkən, Avropa ölkələri işə qoşulmaq və öz təhlükəsizlik maraqlarını qorumaq üçün Parisdə qeyri-rəsmi fövqəladə toplantı keçirdilər.

PARİSDƏ Fövqəladə İclas

Tramp administrasiyası Rusiya ilə danışıqlarda Ukraynanın gələcəyi ilə bağlı qərarlar verməyi planlaşdırsa da, Avropa liderləri bu prosesdən kənarda qaldıqlarını və Vaşinqton-Moskva oxunun Avropanın təhlükəsizliyinə birbaşa təsir edəcək qərarların qəbul edildiyini hiss edirlər.

Bu səbəbdən Fransa prezidenti Emmanuel Makron Avropa liderlərini Parisdəki Yelisey sarayında fövqəladə sammitə çağırıb.

İclasda Fransa, Almaniya, Böyük Britaniya, İtaliya, İspaniya, Danimarka, Polşa və Hollandiya liderləri ilə yanaşı, Avropa Komissiyasının sədri Ursula fon der Leyen, Avropa Şurasının sədri Antonio Kosta və NATO-nun baş katibi Mark Rutte iştirak ediblər.

Sammitdə Ukraynaya qoşun yeridilməsi ilə bağlı müzakirələr böyük gərginliyə səbəb olub.

Böyük Britaniyanın baş naziri Keir Starmer bildirib ki, Böyük Britaniya NATO müttəfiqləri ilə birlikdə Ukraynaya qoşun göndərməyə hazır olacaq və Avropanın Rusiyanın Ukraynaya yeni hücumlar etməsinin qarşısını almaqda daha fəal rol oynamalı olduğunu müdafiə edib.

Lakin Almaniya kansleri Olaf Şolz Avropa sülhməramlılarının Ukraynaya göndərilməsi ideyasını “Tamamilə zamansız və yanlış” kimi qiymətləndirərək təklifə sərt reaksiya verib .

İngiltərə və İsveç qoşun göndərmək fikrinə yaşıl işıq yandırsa da, Şolz belə bir addımın müharibənin gedişatını təhlükəli şəkildə dəyişdirə biləcəyini müdafiə edib.

İngiltərə ilə Almaniya arasında qızğın mübahisələrdən sonra Şolzun iclası erkən tərk etdiyi iddia edilib.

Şolz mətbuata açıqlamasında "Bu müzakirənin indi aparılması tamamilə vaxtsız və yanlışdır. Ukraynanın prosesə daxil edilmədiyi bir mühitdə belə qərarların qəbulu tamamilə yersizdir" deyib.

Almaniyanın Avropadakı təhlükəsizlik balansının qorunmalı olduğunu deyən Şolz, NATO-nun birlikdə hərəkət etməli olduğunu və bu cür təktərəfli qərarların Avropanın birliyini poza biləcəyini bildirib.

Sammitdə çıxış edən Danimarkanın baş naziri Mette Frederiksen Ukraynaya qoşun yeridilməsi məsələsinin hələ də aydınlaşdırılmadığını bildirib və ilk növbədə Ukraynanın danışıqlar masasındakı mövqeyinin gücləndirilməli olduğunu vurğulayıb.

Polşanın baş naziri Donald Tusk Polşanın Ukraynaya hərbi qoşun göndərməyəcəyini və ölkəsinin yalnız maddi-texniki dəstək və humanitar yardımda rolunu davam etdirəcəyini bildirib.

Fransa prezidenti Makron isə Avropanın təhlükəsizlik baxımından ABŞ-dən asılılığını azaltmalı olduğunu vurğulayaraq, Aİ-nin birgə borclanma yolu ilə müdafiə qabiliyyətini artırması lazım olduğunu bildirib. Lakin Almaniya və Hollandiya bu təklifə qarşı çıxıb.

Digər tərəfdən Səudiyyə Ərəbistanında bir araya gələn ABŞ və Rusiya nümayəndə heyətləri Ukraynadakı müharibənin sona çatması üçün sülh danışıqlarına başlayıb. ABŞ dövlət katibi Marko Rubio, milli təhlükəsizlik müşaviri Mayk Vals və Yaxın Şərq üzrə nümayəndəsi Stiv Vitkoff Ər-Riyadda Rusiya xarici işlər naziri Sergey Lavrov və Putinin baş müşaviri Yuri Uşakovla masa arxasında oturublar.

"Ən vacibi Vaşinqtonla münasibətlərin real normallaşmasına nail olmaqdır. Orada ciddi insanlar var və biz ciddi yanaşma ilə gəlmişik", - Uşakov Rusiyanın rəsmi kanalı "Russia Today" -ə deyib.

Ukraynanın prosesə daxil edilmədiyi Ər-Riyad sammiti Avropa liderləri tərəfindən böyük narahatlıqla izlənilir.

Paris görüşündən sonra Avropa Komissiyasının sədri Ursula fon der Leyen və Avropa Şurasının sədri Antonio Kosta birgə bəyanatla çıxış edərək deyiblər: "Biz Ukraynanın müstəqilliyinə və ərazi bütövlüyünə hörmət edən sülh istəyirik. Avropa Ukraynaya hərbi yardım payını tamamilə öz üzərinə götürür ".

NATO-nun baş katibi Mark Rutte bildirib ki, Avropa Ukrayna üçün təhlükəsizlik təminatlarının verilməsində liderlik etməyə və Alyansın müdafiəsində öz payını artırmağa hazırdır. Rutte NATO-nun kollektiv təhlükəsizliyinə daha çox sərmayə qoymağın vacibliyini vurğulayaraq, “Avropa Ukrayna üçün təhlükəsizlik zəmanətlərinin verilməsində liderliyi öz üzərinə götürməyə hazırdır", - deyə qeyd edib.

Mövsüm

Aznews.az