Avropa Məhkəməsi İsveçrəni cərimələyib

Avropa İnsan Hüquqları Məhkəməsi 3 aprel 2025-ci ildə İsveçrəyə qarşı maraqlı qərar qəbul edib.

Gununsesi.info xəbər verir ki, ərizəçi öz partnyoru tərəfindən zorlanması, oğurlanması, 11 saat azadlığının məhdudlaşdırılmasından verilən şikayətin İsveçrədə effektiv araşdırılmamasından şikayət edib.
Ərizəçi 2006-cı ildə X adlı şəxslə tanış olub, həmin şəxs 1995-ci ildə qətl və zorlama cinayətinə görə 12 il müddətinə azadlıqdan məhrum edilib. 2001-ci ildə həbsdən azad edilib, lakin 2006-cı ildə keçmiş partnyorunun şikayəti əsasında 1 ay müddətində həbsdə olub. Bu müddətdə o, psixoloji ekspertizadan keçirilib, ekspert qeyd edib ki, qısa müddət ərzində keçmiş partnyorun qorxması üçün hər hansı əsas yoxdur, lakin X-in çətin dövrlərində (işsiz qaldığı, səhhətinin pis olduğu dövrlər) təhlükəli hərəkətlərin baş verməsi mümkündür.
Ərizəçi X . ilə 2006-cı ildə tanış olub, lakin onun keçmişindən xəbərsiz olub. Aralarında münasibətlər gərginləşdiyindən ərizəçi X-in həkiminə müraciət edib, həkim geniş məlumat vermədən X. ilə münasibətləri kəsməyi tövsiyə edib. Daha sonra polis ərizəçi ilə əlaqə saxlayıb və ondan hər hansı kömək lazım olub olmaması, mövcud vəziyyəti idarə edib etməməsi ilə maraqlanıb.
2007-ci ildə Ərizəçi öz partnyoru olan X-ə ayrılmaq istədiyini bildirdikdən sonra, X. Ərizəçini oğurlayaraq öz evinə aparıb, burada zorlayıb, onun əl-ayağına qandal vuraraq bir neçə saat maşında saxlayıb. Bir gün sonra ərizəçini o, öz evinə qaytarıb. Ərizəçinin şikayətindən sonra X həbs edilib, lakin X .2 gün sonra intihar edib.
Ərizəçi mənəvi zərərə görə 45.000 frank kompensasiya alıb.
2015-ci ildə ərizəçi Lutsern kantonuna qarşı iddia qaldıraraq X.-in keçmişi və təhlükəli olması barədə ona məlumat verilməməsi və baş vermiş cinayət barədə tədbir görməməsindən şikayət etdi. Yerli məhkəmələr onun şikayətini rədd etdikdən sonra Ərizəçi Avropa Məhkəməsinə müraciət edib və göstərib ki, yerli qurumlar başqalarının həyatı üçün təhlükə yaradan şəxsin təhlükəli olması barədə məlumat verməli və həmin şəxslə necə davranmaq barədə göstəriş verməli idilər.
Avropa Məhkəməsi qeyd edib ki, dövlət qurumları X.-in ərizəçi ilə münasibətindən, X.-in keçmişindən, onun edə biləcəyi təhlükənin reallığından xəbərdar idilər və bunlar yüksək riskin göstəriciləri hesab edilir.
Məhkəmə belə hesab edib ki, yerli qurumlar ərizəçinin həyatı üçün bildikləri və bilməli olduqları riskin qarşısının alınması üçün mümkün bütün vasitələrdən istifadə etməyiblər.
Beləcə Məhkəmə Konvensiyanın 2-ci maddəsinin (yaşamaq hüququ) pozulması nəticəsinə gəlib.
Bu qərar, Konvensiyanın 2-ci maddəsinin yalnız dövlətin birbaşa zor tətbiq etməməsi ilə deyil, insanların digər şəxslərin törədə biləcəyi zorakılıqdan qoruma öhdəliyi ilə də əlaqəli olduğunu bir daha təsdiqlədi.
Ümumiyyətlə, qadınlara qarşı zorakılıq hallarında Məhkəmə hər zaman fərqli mövqe tutub, dövlətin öhdəliklərinin daha çox olduğunu vurğulayır. Dövlət, xüsusilə qadınların qorunması sahəsində, potensial zorakılıq halları barədə, “real təhlükə” barədə xəbərdardırsa, mütləq hərəkət etməlidir. Əks təqdirdə, onun məsuliyyəti yaranır. Eyni zamanda qadınlara qarşı zorakılıq təkcə fərdi cinayət deyil, həmçinin dövlətin səssiz, passiv qalması səbəbindən sistematik problem kimi qiymətləndirilir. Bu qərarda Məhkəmə açıq şəkildə bildirib ki, gender əsaslı zorakılıq Konvensiya ilə ziddiyyət təşkil edən ayrı-seçkilik formasıdır.

Fariz

Gununsesi.info