Avropa təcrübəsi tətbiq edilir: İş saatları qısaldılacaq?

"Avropa təcrübəsinə uyğun iş saatlarının dəyişdirilməsi məsələsi uzun illərdir təkcə bizim ölkədə deyil, bir sıra dövlətlərdə də müzakirə olunur. Hətta Avropa İttifaqında bununla bağlı geniş debatlar aparılıb. Əmək bazarı üzrə mütəxəssislər hesab edirlər ki, həftəlik minimum 40 saatlıq iş rejimi insanlarda stres və gərginlik yaradır, motivasiyanın azalmasına və nəticə etibarilə xroniki yorğunluğun formalaşmasına səbəb olur".
Bunu Demokrat.az-a açıqlamasında iqtisadçı ekspert Asif İbrahimov deyib. 
O, bildirib ki, Avropada bu istiqamətdə ilk təcrübələrdən biri İsveçdə həyata keçirilib:
"Belə ki, 40 saatlıq iş rejimi əvəzinə 32 saatlıq iş qrafiki tətbiq olunub və nəticələr müsbət olub ki, işçilərin stresi azalıb, münaqişələrin sayı aşağı düşüb, motivasiya və ümumi əmək məhsuldarlığı artıb. Məlumdur ki, insan uzun müddət psixoloji və zehni yorğunluq yaşadıqda onun əmək məhsuldarlığı da azalır. Hazırda Almaniyada da bu istiqamətdə pilot layihələr icra olunur, digər Qərbi Avropa ölkələrində isə qısaldılmış iş rejimi fraqmentar şəkildə tətbiq edilir və müsbət nəticələr verir".
Ekspert bildirib ki, Azərbaycanda isə bu praktikanın geniş tətbiqi bir qədər çətindir:
"Qeyri-rəsmi iqtisadiyyatın mövcudluğu, keçmiş SSRİ-dən qalan idarəetmə modeli və plan iqtisadiyyatından bazar iqtisadiyyatına keçid prosesinin hələ də davam etməsi bu məsələni mürəkkəbləşdirir. Üstəlik, bu yanaşma hazırkı qanunvericilikdə nəzərdə tutulmayıb və ümumi tətbiq baxımından effektiv olmaya bilər. Çünki əmək qabiliyyətli əhalinin təxminən 50–60 faizi dövlət və dövlət maliyyəli qurumlarda çalışır və bu qurumlar birbaşa vətəndaşlarla xidmət münasibətindədir. Belə şəraitdə iş saatlarının azaldılması əlavə çətinliklər yarada bilər".
Onun sözlərinə görə, qısaldılmış iş rejimi pilot layihə formasında tətbiq oluna bilər:
"Məsələn, İT sektoru, elm sahəsi və nəticə yönümlü fəaliyyət sahələri üçün bu model daha uyğun görünür. Burada əsas məsələ səmərəliliyin ölçülə bilən meyarlarının müəyyən edilməsidir. Yəni işçi 2–3 saat daha tez işdən ayrılırsa, həmin vaxt ərzində onun nə qədər effektiv nəticə göstərdiyi dəqiq ölçülməlidir".
Əfsanə Kamal
Demokrat.az