Avropanın ən böyük Dəmir dövrünə aid külçələr tapılıb...

...Artefaktların, bipiramidal dəmir külçələrin, son Dəmir dövründə qədim dəmirçilər tərəfindən alətlər və silahlar hazırlamaq üçün istifadə edildiyi güman edilir.

SİA-nın əldə etdiyi məlumata görə, bu barədə Arkeonews yazır.

Bir neçə belə obyekt Fransa, Almaniya, Sloveniya və Sarayevoda muzey kolleksiyalarında saxlanılsa da, bu bir yerdə yüzlərlə belə külçə tapılıb.

Mütəxəssislər bildirirlər ki, kəşf onu Avropada bu nadir külçələrin ən zəngin mənbəyinə çevirə bilər.

İlk tapıntılar yerli tarix həvəskarı Per Matkiç tərəfindən sənədləşdirildi və ictimaiyyətə açıqlandı, bu da peşəkar komandaların sürətlə yerləşdirilməsinə səbəb oldu.

Hazırda qazıntılara Xorvatiya Dağ Xilasetmə Xidmətindən Nikica Spudiç, Vrata Bosne Fransiskan Monastır Muzeyinin direktoru Yozo Yezerçiçin nəzarəti altında Xorvatiya Mühafizə İnstitutundan Krunoslav Zubçiç rəhbərlik edir.

Yezerçiç qeyd edib ki, külçələr çox güman ki, La Tene mədəniyyəti ilə erkən Roma dövrü arasında keçid dövrünə, yəni eramızdan əvvəl 1-ci və ya 2-ci əsrlərə aiddir.

Yer və kontekst əsasında tədqiqatçılar hesab edirlər ki, dəmir yükü çay qəzası nəticəsində – ola bilsin, təbii fəlakət və ya münaqişə nəticəsində – batmış ola bilər və ağır obyektlər əsrlər boyu çöküntüdə qorunub saxlanılıb.

Tapıntı sahəsinin ətraflı 3D modelini yaratmaq üçün arxeoloqlar xəritəçəkmə və fotoqrammetriya üsullarından istifadə etdilər və hər bir obyekt qaldırıldı, təsvir edildi və konservasiya üçün distillə edilmiş suya yerləşdirildi.

Dəmirin mənşəyini araşdırmaq üçün alimlər artefaktların kimyəvi tərkibini öyrənməyi planlaşdırırlar.

Bu, Bosanska Posavinanı Mərkəzi Avropa ilə birləşdirən qədim ticarət yollarının xəritələşdirilməsinə kömək edəcək. Zubçiç-ə görə, bu tapıntılar Roma ekspansiyasından əvvəl mövcud olan uzun məsafəli iqtisadi şəbəkələrə işıq sala bilər. Tapıntı nəinki Sava çayının qədim ticarətdəki rolunu ortaya qoyur, həm də Bosanska Posavinanı tarixdən əvvəlki iqtisadi tarixdə əsas məqam statusuna yüksəldir.

Tədqiqatçılar təklif edirlər ki, tapıntı Avropa arxeologiyasının daha geniş kontekstində regionun əhəmiyyətinin yenidən nəzərdən keçirilməsinə səbəb ola bilər.

Nazlı Almuradova