Aya uçmaq üçün nə qədər vaxt lazımdır? Alimlər cavab verdi

Aya səyahət çətin bir prosesdir. Yer kürəsinin təbii peyki olan Ay, planetimizdən orta hesabla 348 400 kilometr məsafədə yerləşir. Buna görə də çoxları Aya çatmağın nə qədər vaxt apardığını öyrənmək istəyir. 

Ölkə.az Qaynarinfo-ya istinadən xəbər verir ki, "Live Science"ın məlumatına görə, bu sualın cavabı 8 saatdan 4,5 aya qədər dəyişir.

Ən sürətli missiyalar və tarixdə ilk uçuşlar

2006-cı ildə NASA tərəfindən Platonu öyrənmək üçün göndərilən "New Horizons" kosmik zondunun Aya ən sürətli çatdığı bildirilir. Aparat buraxılışdan sonra cəmi 8 saat 35 dəqiqə ərzində Ayın yaxınlığından keçib.

Lakin Aya enişlər üçün daha çox vaxt tələb olunur. 1959-cu ildə SSRİ-nin "Luna-1" missiyası Aya çatmaq üçün 34 saat vaxt sərf etmişdi. Həmin vaxt zond 5 995 kilometr məsafədən Ayın yanından keçsə də, planlaşdırılmış enişi həyata keçirə bilməmişdi. Bu kosmik aparat enerji tükəndikdən sonra hələ də kosmosda hərəkət etməkdədir.

1969-cu ildə "Apollo-11" missiyasının astronavtları, Nil Armstronqun Ay səthinə ilk addımını atmasına qədər 109 saat 42 dəqiqə vaxt sərf ediblər.

Uçuş vaxtlarına təsir edən amillər

Ay missiyalarında uçuş vaxtlarının müxtəlif olmasının səbəbləri çoxdur. Əsas səbəblərdən biri yanacaq sərfiyyatıdır. Mühəndislər daha az yanacaq istifadəsi ilə uzunmüddətli, lakin effektiv uçuşların mümkün olduğunu bildirir. Bu, Yerin və Ayın cazibə qüvvəsindən istifadə etməklə kosmik aparatların daha uzun trayektoriyalar üzrə yönləndirilməsi ilə əlaqəlidir.

"Bu fərqli Ay uçuş vaxtlarının səbəbləri bir çox amillərdən asılıdır, lakin ən mühüm səbəblərdən biri istifadə olunan yanacağın miqdarıdır. Mühəndislər müəyyən ediblər ki, Ay missiyasında daha az yanacaq istifadə etmək daha uzun çəkə bilər, lakin yenə də işi yerinə yetirir. Yer və Ay kimi göy cisimlərinin təbii cazibə qüvvələrindən istifadə etməklə nail olmaq olar ki, bu da kosmik gəmini daha uzun bir marşrut boyunca idarə etməyə kömək edir", deyə "Live Science" izah edir.

Məsələn, 2019-cu ildə İsrailin "Beresheet" adlı pilotsuz kosmik aparatı Aya göndərilib. O, orbitdə təxminən altı həftə fırlanaraq, Ayın cazibə qüvvəsinə çatıb. Lakin eniş zamanı rabitə əlaqəsi itirildiyindən aparat Ay səthinə çırpılıb.

NASA-nın CAPSTONE zonduna isə 2022-ci ildə Aya çatmaq üçün 4,5 ay lazım olub. Bu zond NASA-nın gələcək "Gateway" layihəsi üçün nəzərdə tutulan orbitləri sınaqdan keçirmək məqsədilə göndərilmişdi.

Missiyanın məqsədi və raketlərin təsiri

NASA-nın "Ay-Mar" missiyasının analiz rəhbəri Mark Blanton uçuş vaxtlarının missiyanın məqsədindən asılı olduğunu bildirir. Raketin texniki imkanları, kosmik aparatın ölçüsü və missiyanın elmi və ya pilotlu olub-olmaması kimi amillər uçuş trayektoriyasını və vaxtını müəyyən edir:

"Missiyalar və ya agentliklər mövcud raketlərin növünü və kosmik gəmilərin daşınması üçün onların imkanlarını qiymətləndirəcəklər. Raketin imkanları və missiya məqsədləri kosmik gəminin ölçüsünü müəyyən edəcək - məsələn, əgər o, insanlı missiyadan çox elmi alətdirsə. Bütün bu məhdudiyyətləri bir yerə əlavə etdikdə, bu, optimal trayektoriyanı tərtib etməyə imkan verir və müəyyən bir həndəsə və ya trayektoriya qurmaq üçün sizə Yer orbitlərinin sayı haqqında məlumat verir".

Nəticə: Aya səyahət müddəti missiyanın məqsədi, istifadə olunan texnologiyalar və trayektoriya seçimindən asılı olaraq dəyişir. Tarix boyu missiyalar 8 saatdan 4,5 aya qədər vaxt tələb edib.