Ayın əmələ gəlməsinin sirri aşkarlandı
Oxumeni.az saytından verilən məlumata görə, Icma.az xəbər verir.
Minilliklər boyu bəşəriyyətə ilham verən Ay, təxminən 4,5 milyard il əvvəl - gənc Yer ilə astronomların Teya adlandırdığı Mars ölçülü protoplanet arasında baş verən nəhəng toqquşmadan sonra əmələ gəlib. London İmperial Kollecinin tədqiqatçıları tərəfindən yaradılan yeni kompüter modelləri bu fəlakətli hadisənin planetimizin və onun ayının formalaşmasında əsas an olduğunu təsdiqləyib.
Oxuməni.az-ın məlumatına görə, bu barədə “Particle” portalı məlumat verib.
Superkompüter simulyasiyalarından istifadə edərək erkən günəş sistemini araşdıran astrofizik Ceykob Keqerrisin sözlərinə görə, bu nəhəng toqquşma təkcə Ayı yaratmayıb, həm də Yer kürəsinin təkamülünü müəyyən edən nəticələr zəncirini hərəkətə gətirib.
"Ay olmasaydı, qabarma-çəkilmə olmazdı və bəlkə də sudan olan  əcdadlarımız heç vaxt quruya çıxa bilməzdilər", - deyə alim qeyd edib.
Hamar hissəcik hidrodinamikasına əsaslanan kompüter modelləri alimlərə planetin formalaşmasının ilkin mərhələlərini yenidən qurmağa imkan verir.
"Biz sistemi hər biri bir maddə parçasını təmsil edən milyonlarla hissəcik kimi təsvir edirik. Superkompüter onların cazibə qüvvəsi və təzyiqin təsiri altında necə hərəkət etdiyini və qarşılıqlı təsir göstərdiyini hesablayır", - deyə Keqerries izah edib.
Bu cür simulyasiyalar göstərir ki, nəhəng bir zərbə olmadan, bu qədər böyük miqdarda materialın orbitə necə atılaraq Ayı əmələ gətirə biləcəyini izah etmək mümkün deyil. Hər il Ay Yerdən təxminən 3,8 santimetr uzaqlaşır. Bu hərəkəti izləməklə tədqiqatçılar onun orbit tarixini yenidən qura və zərbədən qısa müddət sonra Yerin nə qədər tez fırlandığını müəyyən edə bilərlər.
Bundan əlavə, Ayın səthi milyardlarla ildir ki, demək olar ki, dəyişməz qalıb - külək, su və tektonik proseslərin hər şeyi sildiyi Yerdən fərqli olaraq. Bu, Ayı Günəş Sisteminin erkən tarixinin "anbarı"na çevirir.
"Bu, çoxlu parçaları olan nəhəng bir tapmacadır", - deyə Keqerries yekunlaşdırdı. "Ayın necə əmələ gəldiyini tam anlamaq üçün modellərimizi təkmilləşdirməli və Yer-Ay sistemini öyrənməyə davam etməliyik."
Almaz Həsənli
 Bu mövzuda digər xəbərlər:
Bu mövzuda digər xəbərlər: Baxış sayı:15
Baxış sayı:15 Bu xəbər 31 Oktyabr 2025 12:23 mənbədən arxivləşdirilmişdir
Bu xəbər 31 Oktyabr 2025 12:23 mənbədən arxivləşdirilmişdir



 Daxil ol
Daxil ol
 Xəbərlər
Xəbərlər Hava
Hava Maqnit qasırğaları
Maqnit qasırğaları Namaz təqvimi
Namaz təqvimi Qiymətli metallar
Qiymətli metallar Valyuta konvertoru
Valyuta konvertoru Kredit Kalkulyatoru
Kredit Kalkulyatoru Kriptovalyuta
Kriptovalyuta Bürclər
Bürclər Sual - Cavab
Sual - Cavab İnternet sürətini yoxla
İnternet sürətini yoxla Azərbaycan Radiosu
Azərbaycan Radiosu Azərbaycan televiziyası
Azərbaycan televiziyası Haqqımızda
Haqqımızda 
 
 
 
 TDSMedia © 2025 Bütün hüquqlar qorunur
TDSMedia © 2025 Bütün hüquqlar qorunur
 







 Günün ən çox oxunanları
Günün ən çox oxunanları



















