Azərbaycan referenduma hazırlaşır? KONKRET

Azərbaycanda seçici siyahılarının dəqiqləşdirilməsi prosesi başa çatıb. Dəqiqləşdirmə prosesinin sonunda ölkə üzrə vahid seçici siyahısına 6302093 seçici daxil edilib ki, onların 47,57 faizi kişi, 52,43 faizi isə qadınlardır.

Qeyd edək ki, Seçki Məcəlləsinə əsasən, hər il yanvarın əvvəllərindən etibarən ölkə üzrə vahid seçici siyahısının tərtib edilərək dəqiqləşdirilməsinə başlanılır.

Prezident İlham Əliyev 2025-ci ili “Konstitusiya və Suverenlik İli” elan edib. Dövlət başçısının imzaladığı sərəncamda bu, 2025-ci ildə ölkə konstitusiyasının qəbul edilməsinin 30-cu və Vətən (İkinci Qarabağ) müharibəsində qələbənin beşinci ildönümü ilə əsaslandırılır.

Bəzi ekspertlərə görə, bu il konstitusiyaya növbəti dəyişiklikləri də gözləmək olar. 1991-ci il oktyabrın 18-də “Azərbaycan Respublikasının dövlət müstəqilliyi haqqında” Konstitusiya Aktı, 1995-ci il noyabrın 12-də isə Azərbaycan Respublikasının ilk Konstitusiyası qəbul olunub. 2002, 2009 və 2016-cı illərdə konstitusiyanın ayrı-ayrı maddələrinə əlavə və dəyişikliklər barədə referendum keçirilib. Çağırışlar arasında yeni referendumun keçirilməsi də var, bu anlamda Zəfər Konstitusiyasının qəbul olunması da mümkündür.

KONKRET.az xəbər verir ki, Demokratiya və İnsan Hüquqları Komitəsinin sədri Çingiz Qənizadə “Yeni Müsavat”a bildirib ki, MSK-nın təsdiqlədiyi ölkə üzrə vahid seçici siyahısından göründüyü kimi, seçicilərin sayı ilbəil artır: “Həm bu amil, həm də torpaqlarımızın azad olunması, suverenliyimizin bütün ölkə ərazisində bərpa edilməsinin yaratdığı yeni reallıqlar, həm də yerli idarəetmədə tədricən yeniliklərə gedilməsi konstitusiyada dəyişiklik zərurətini meydana gətirir. Nəzərə alaq ki, bu il həm də “Konstitusiya və Suverenlik İli”dir. Ölkəmizin hazırkı konstitusiyası 30 il öncə qəbul edilərkən Azərbaycan əhalisinin sayı cəmi 7 milyon idi. İndi isə Azərbaycan əhalisinin sayı 10 milyon nəfərdən yuxarı, seçicilərin sayı isə 6 milyon 300 min nəfərdən yuxarıdır. Yəni 30 il öncə konstitusiya qəbul edildiyi dövrdə əhalimizin sayı qədər indi seçici var. Və bu dövrdə qəbul olunan konstitusiyanın 82-ci maddəsində qeyd olunur ki, Azərbaycan Milli Məclisinin deputatlarının sayı 125 nəfərdən ibarətdir. İndi əhalinin sayı 10 milyon nəfərdən çoxdursa, məncə, bu rəqəmlərə baxılmalıdır. Bunun üçün isə konstitusiya dəyişikliyi olmalıdır. Konstitusiyada dəyişikliklər isə bəllidir ki, referendumla həyata keçir.

İdarəetmə modellərində yeniliklərin tətbiqinin də konstitusiyada təsbit olunması konstitusiya dəyişikliyini zəruri edir. Nəzərə alsaq ki, bu il həm də “Konstitusiya və Suverenlik İli”dir, məncə, elə bu ilin sonuna yaxın konstitusiya dəyişiklikləri ilə bağlı qanun layihəsinin gündəmə çıxarılmasının şahidi ola bilərik. Bunun ardınca isə referendum keçirilə bilər. Amma şübhəsiz ki, bütün bunlar bizim düşüncələrimiz, ehtimallarımızdır. Bu məsələdə son qərar daha yüksək, ali instansiyalarda qəbul olunacaq. Bizim bir hüquqşünas olaraq gördüyümüz və bildiyimiz budur ki, konstitusiya dəyişikliyinə ölkədə zərurət yaranmışdır”.