Azərbaycan son 5 ildə 4 milyard dollardan çox olan aqrar məhsul ixrac edib

Azərbaycanın kənd təsərrüfatı sektoru son illər ərzində sürətlə inkişaf edir və ixrac potensialını artırır. Dövlət dəstəyi sayəsində yerli məhsullar dünya bazarlarında daha çox tanınır.

Bakıvaxtı.az son 5 ildə kənd təsərrüfatı məhsullarının ixrac coğrafiyasını araşdırıb.

İqtisadiyyatın ənənəvi sahələri sırasında strateji əhəmiyyət daşıyan kənd təsərrüfatı sektoru son illərdə dövlətin ardıcıl siyasəti, institusional islahatları və hədəfli dəstək mexanizmləri nəticəsində yeni inkişaf mərhələsinə qədəm qoyub. Aqrar sahədə müasir texnologiyaların tətbiqi, “ağıllı” kənd təsərrüfatı konsepsiyasına əsaslanan yanaşmalar və innovativ istehsal modelləri məhsuldarlığın və ixrac potensialının artmasına səbəb olub. Görülən kompleks tədbirlər sayəsində kənd təsərrüfatı Azərbaycanın qeyri-neft sektorunun aparıcı istiqamətlərindən biri kimi ön plana çıxaraq qeyri-neft ixracının strukturunun əsasını təşkil edir.

İstehsal və ixrac

Dövlət Statistika Komitəsinin məlumatına görə, 2024-cü ildə Azərbaycanda ümumilikdə 13 milyard manat dəyərində kənd təsərrüfatı məhsulu istehsal olunub. Bu göstərici 2023-cü illə müqayisədə 1,5% artıb. İxraca gəldikdə, hesabat ilində 936 milyon ABŞ dolları dəyərində ilkin kənd təsərrüfatı məhsulu xarici bazarlara tədarük olunub ki, bu da əvvəlki illə müqayisədə 6,7% çoxdur. İxrac strukturunda ən böyük payı (75,6%) meyvə-tərəvəz məhsulları təşkil edib. Azərbaycan bəzi məhsullar üzrə beynəlxalq bazarlarda liderliyini qoruyub. Belə ki, xurma ixracında ölkəmiz 2024-cü ildə dünyada yalnız İspaniyadan geri qalaraq ikinci yerdə qərarlaşıb. Meşə fındığının ixracına görə isə Azərbaycan ilk beşlikdə yer alıb. Qeyd edək ki, son 5 ildə (2020-2024-cü illər) ilkin kənd təsərrüfatı məhsullarının ixracı 4,3 milyard ABŞ dollarına bərabər olub.

Ötən il Azərbaycanın ilkin kənd təsərrüfatı məhsulları əsasən Rusiya, Türkiyə, Almaniya, Türkmənistan və İtaliyaya ixrac olunub.

İxraca göstərilən dövlət dəstəyi

Azərbaycanda kənd təsərrüfatı sahəsində dövlət siyasətinin əsas məqsədlərindən biri yeni texnologiyaların tətbiqi və rəqabətqabiliyyətli məhsulların keyfiyyətinin artırılmasıdır. Eyni zamanda, istehsalın və ixracın genişləndirilməsi, müasir aqrar müəssisələrin yaradılması da prioritetlər sırasındadır. Hazırda “2022-2026-cı illərdə sosial-iqtisadi inkişaf Strategiyası”na uyğun olaraq, kənd təsərrüfatının dayanıqlı və rəqabətli inkişafı üçün istehsal və biznes sahəsində fiziki və rəqəmsal təhsil imkanları genişləndirilir. Aqrobiznesin inkişafı məqsədilə sahibkarlığın dəyər zənciri üzrə gücləndirilməsi və effektiv institutların yaradılması istiqamətində də işlər aparılır.

Bu xüsusda sahibkarlarla sıx işləyən İxracın və İnvestisiyaların Təşviqi Agentliyi – AZPROMO kənd təsərrüfatı məhsullarının yeni bazarlara çıxarılması üçün lazım olan keyfiyyət standartları, sertifikatlaşma və korporativləşmə sahəsində sahibkarlara dəstək göstərir.

Bununla yanaşı, Azərbaycanın kənd təsərrüfatı məhsulları, xüsusilə emal olunmuş və əlavə dəyər yaradan rəqabətqabiliyyətli rəf məhsulları “Made in Azerbaijan” brendi altında müxtəlif beynəlxalq sərgilərdə və yarmarkalarda nümayiş etdirilir. 2024-cü ildə yerli ixracatçılar 47-ci Beynəlxalq Bağdad Sərgisi, Almaniyada “Greenweek” və “Prowein”, Rusiyada “Prodexpo” və “Russia Halal Expo 2024”, Birləşmiş Ərəb Əmirliklərində “Gulfood”, Yaponiyada FOODEX, eləcə də İtaliyanın Rimini şəhərində “Macfrut”, Səudiyyə Ərəbistanın Ər-Riyad şəhərində “Saudi Food Show 2024” və Şanxayda 7-ci Çin Beynəlxalq İdxal Sərgisi kimi ümumilikdə 10 beynəlxalq sərgidə iştirak edib.