Azərbaycan Türkiyə qardaşlığı regionda sabitliyin əsas dayaqlarından biridir ŞAMİL AYRIM DANIŞDI

"Azərbaycan–Türkiyə qardaşlığı və dostluğu qədim tarixə, dərin mədəni bağlara və qarşılıqlı etimada əsaslanan strateji tərəfdaşlığa söykənir. Bu münasibətlər təkcə siyasi səviyyədə deyil, həm də xalqların düşüncə tərzində, dəyərlərində və gündəlik həyatında öz əksini tapır. İki dövlət arasında bu yaxınlıq dünyada nadir rast gəlinən, “bir millət, iki dövlət” prinsipi üzərində formalaşmış unikal modeldir". Bu sözləri SİA-ya açıqlamasında Türkiyə Böyük Millət Məclisinin (TBMM) üzvü Şamil Ayrım deyib.

Onun sözlərinə görə, tarixi baxımdan Azərbaycan və Türkiyə xalqları əsrlər boyu ortaq etnik köklərə, dilə, dinə və mədəni irsə malik olublar. XIX və XX əsrlərin əvvəllərində baş verən hadisələr - Osmanlı dövləti ilə Qafqaz xalqları arasındakı əlaqələr, Qafqaz İslam Ordusunun Bakının azad edilməsində oynadığı rol bu qardaşlığın tarixi təməllərini daha da möhkəmləndirib. Həmin dövrdən başlayaraq bu münasibətlər qarşılıqlı fədakarlıq və mənəvi bağlılıq üzərində qurulub: "Müstəqillik dövründə, xüsusilə də 1991-ci ildən sonra Azərbaycan və Türkiyə arasındakı əlaqələr sürətlə inkişaf edib. Türkiyə Azərbaycanın müstəqilliyini tanıyan ilk dövlət olub və bu fakt iki ölkə münasibətlərində strateji etimadın əsasını qoyub. Sonrakı illərdə enerji, müdafiə, təhsil, mədəniyyət və nəqliyyat sahələrində yüzlərlə birgə layihə həyata keçirilib. Bakı-Tbilisi-Ceyhan neft kəməri, TANAP və Bakı-Tbilisi-Qars dəmir yolu kimi layihələr təkcə iqtisadi deyil, həm də siyasi inteqrasiyanın nümunəsinə çevrilib.

Siyasi planda Azərbaycan-Türkiyə münasibətləri qarşılıqlı dəstək və koordinasiyaya əsaslanır. Türkiyə 2020-ci ildə 44 günlük Vətən müharibəsi zamanı Azərbaycana həm siyasi, həm mənəvi dəstək göstərərək, qardaşlığın real təzahürünü nümayiş etdirdi. O dövrdə Prezident Rəcəb Tayyib Ərdoğan və Prezident İlham Əliyev arasında nümayiş etdirilən birlik regionda güc balansını dəyişdi və yeni reallıqlar yaratdı. Bu hadisə göstərdi ki, iki ölkənin əməkdaşlığı təkcə diplomatik münasibət deyil, eyni zamanda sarsılmaz strateji ittifaqdır. Mədəni və mənəvi baxımdan bu qardaşlıq xalqlar arasında təbii yaxınlıq, ortaq dil, din və dəyərlər üzərində qurulub. Təhsil, incəsənət, ədəbiyyat və media sahəsində qarşılıqlı layihələr bu münasibətləri daha da möhkəmləndirir. Türkiyədə və Azərbaycanda fəaliyyət göstərən universitetlər, tələbə mübadiləsi proqramları, ortaq televiziya layihələri və mədəni festivallar bu əlaqələrin dərinliyini göstərir. Eyni zamanda, hər iki xalq bir-birinin uğurunu öz uğuru kimi qəbul edir, bu isə qardaşlıq anlayışının səmimiliyini nümayiş etdirir.

Hərbi və təhlükəsizlik sahəsində əməkdaşlıq da son illərdə daha yüksək səviyyəyə çatıb. Birgə hərbi təlimlər, müdafiə sənayesi sahəsində ortaq istehsal layihələri, eləcə də Zəngəzur dəhlizi kimi strateji təşəbbüslər iki ölkənin təhlükəsizlik konsepsiyalarını bir-birinə daha da yaxınlaşdırır. Bu amillər regionda sabitlik və sülhün qorunmasında həlledici rol oynayır.

Azərbaycan-Türkiyə münasibətləri regionda əməkdaşlıq və inteqrasiya üçün nümunə modelə çevrilib. Bu birlik həm iqtisadi inkişaf, həm də təhlükəsizlik baxımından Cənubi Qafqazda balans yaradır. Eyni zamanda, bu əməkdaşlıq Türk Dövlətləri Təşkilatı çərçivəsində türkdilli ölkələr arasında inteqrasiyanın dərinləşməsinə təkan verir. Politoloqlar hesab edirlər ki, bu münasibətlər regionda xarici təsirlərə qarşı dayanıqlı və müstəqil siyasətin əsas dayağına çevrilib. Azərbaycan-Türkiyə qardaşlığı tarixi köklərdən qidalanaraq müasir dövrdə strateji əməkdaşlığa çevrilib. Bu münasibətlər sülh, sabitlik və qarşılıqlı inkişafa xidmət edir. İki ölkə arasındakı birliyin davamlılığı həm regional sabitliyin, həm də türkdilli dünyada siyasi və iqtisadi inteqrasiyanın əsas təminatçısı olacaq".