Azərbaycan və Gürcüstanda metro marşrut qiymətləri və TƏTBİQ OLUNAN GÜZƏŞTLƏR Rəsmi qurumların menyüsünə

Xəbər verildiyi kimi, bu gündən - 1 oktyabr 2025-ci il tarixindən etibarən Azərbaycanda ictimai nəqliyyatda gediş haqqı artırılıb. Rəqəmsal İnkişaf və Nəqliyyat Nazirliyinin bir neçə gün əvvəl yaydığı məlumata görə, “Bakı şəhərində və ətraf ərazilərdə nəqliyyat infrastrukturunun təkmilləşdirilməsinə dair 2025–2030-cu illər üçün Dövlət Proqramı” çərçivəsində həyata keçirilən tədbirlər nəticəsində metro tarifləri bir gediş üçün 60 qəpik, müasir avtobus marşrutlarında isə məsafədən asılı olaraq minimum 60 qəpik müəyyən edilib.

Bəllidir ki, metro və avtobuslarda gediş haqqının 20 faiz həcmində (10 qəpik) artırılması cəmiyyətdə ciddi narazılığa səbəb oldu. Çünki bu artım hər bir ailənin büdcəsinə öz mənfi təsirini göstərir. Lakin hökumət nümayəndələri bu artımın insanların həyat şəraitinə ciddi təsir etməyəcəyini iddia etməklə, vətəndaşların “başının altına yastıq qoymağa” çalışırlar. Bəzi hallarda isə bu cür artımlar qonşu ölkələrlə müqayisə olunur. Hansı ki, biz daha çox yanacağın qiymətinin artırılması zamanı bunun şahidi olmuşuq.

Konkret olaraq metro və marşrut avtobuslarında gediş haqqının artırılmasına gəldikdə isə, rəsmi şəxslər bəzi qonşu ölkələrlə müqayisə apardıqda, müəyyən nüansları diqqətdən qaçırırlar. Məsələn, elə ölkələr var ki, gediş haqqı baha olsa da, müxtəlif kateqoriyaya aid insanlara güzəştlər tətbiq olunur. Buna misal olaraq iqtisadi cəhətdən Azərbaycandan zəif olan, çox az gəlir əldə edən qonşu Gürcüstanı göstərə bilərik.

Əlbəttə, iddia olunduğu kimi, Gürcüstanda metro və marşrut avtobuslarında gediş haqqı bu günkü tarixədək bizim ölkə ilə müqayisədə bir qədər yüksək olub. Belə ki, bizdə dünənədək gediş haqqı 50 qəpik idisə, Gürcüstanda artıq bir neçə ildir metro və şəhərdaxili marşrut avtobuslarında 1 lari (təxminən 60 qəpik) həcmindədir. Bu günkü tarixdən etibarən isə bizim ölkədə də qiymətlər qonşu Gürcüstanla eyniləşdirildi, yəni 60 qəpik müəyyən olundu.

Amma bizim dövlət rəsmiləri bir məsələni diqqətdən qaçırır ki, Azərbaycandan fərqli olaraq Gürcüstanda istər metrodan, istər də marşrut avtobuslarından istifadə edən zaman müxtəlif kateqoriyaya aid insanlara güzəştlər tətbiq olunur. Məsələn, qonşu ölkədə pensiyaçılar gediş haqqından azaddır. Tələbələr isə onlar verilən xüsusi “tələbə kartı” ilə bir gediş üçün 1 lari (60 qəpik) deyil, cəmi 20 tetri (12 qəpik) ödəniş edirlər. Üstəlik, tələbələr artıq (bu dərs ilinədək 1 saat idi – red.) 2 saat ərzində metrodan və marşrutdan istifadə edərkən əlavə ödəniş etmirlər. Yəni bir dəfə ödəniş etməklə, 2 saat ərzində şəhərdə sərbsət, heç bir ödəniş etmədən hərəkət etmək mümkündür.

Bizim ölkədə isə, polis əməkdaşları istisna olmaqla, pensiyasçılar və tələbələr də daxil olmaqla, heç bir vətəndaş üçün güzəşt limiti nəzərdə tutulmayıb. Demək, belə olduğu halda qiymət artımı zamanı qonşu ölkələrlə müqayisə aparmaq yanlışdır.

Üstəlik, onu da diqqətdən qaçırmamalıyıq ki, Azərbaycanın sürətli inkişafına və kifayət qədər ehtiyat kapitalı olmasına rəğmən, Gürcüstanda istər minimum əmək haqqı, istər də orta aylıq əmək haqqı bizim ölkədən xeyli yüksəkdir. Məsələn, 2022-ci ilin statistikasına əsasən, Gürcüstanda minimum əmək haqqı 636,4 lari (397 AZN), orta aylıq əmək haqqı 1591,8 lari (994,875 AZN) olub.

2024-cü ilin ikinci rübündə isə orta aylıq əmək haqqı 2 min lari (1250 AZN) (kişilər üçün orta əmək haqqı 2413 lari (1508 AZN), qadınlar üçün 1590 lari (994 AZN)) təşkil edib. 2024-cü il üçün minimum əmək haqqı isə 838 lari (524 AZN) təşkil edir.

Xatırladaq ki, hazırda Azərbaycanda minimum əmək haqqı 400 AZN-dir.

Bundan əlavə, Azərbaycandan fərqli olaraq, Gürcüstanda hər ay sosial layihələr də həyata keçirilir. Belə ki, kimsəsiz, aztəminatlı şəxslərə ayrıca olaraq ərzaq məhsulları və pul şəklində yardımlar olur.

Bütün bunlar isə onu deməyə əsasə verir ki, qiymət artımları zamanı Azərbaycanı Gürcüstanla, eləcə də digər qonşu dövlətlərlə müqayisə etmək absurddur.

Hurriyyet.az