AzVP nin baxışı: Azərbaycan yeni sülh modeli yaratdı

Amerika Birləşmiş Ştatlarının prezidenti Donald Trampın Azərbaycan-Ermənistan münasibətləri ilə bağlı son təşəbbüsü dünyada yeni bir sülh erasının başlanğıcını qoydu. 

Trampın təşəbbüsü və rəhbərliyi ilə Vaşinqtonda Azərbaycan və Ermənistan liderlərinin görüşü və imzalanan sənədlər göstərir ki, beynəlxalq müstəvidə yeni münasibətlər sistemi formalaşır. Bizim üçün diqqətəlayiq hadisə odur ki, uzun illər ərzində işğala məruz qalan, öz sərvətlərinin böyük bir hissəsindən məhrum olan Azərbaycan nəticə etibarı ilə yeni dünya düzəninin etibarlı və aparıcı fiquruna çevrilib. Bütün bunlar isə Prezident İlham Əliyevin mükəmməl siyasətinin şəksiz təntənəsi deməkdir. Bu siyasət sayəsində dövlətimizin arxasında Türkiyə və Pakistanın timsalında qardaş ölkələr, ABŞ kimi nəhəng dost ölkə dayanıb. 

İki Prezident və bir Baş nazirin Vaşinqton görüşləri öz təntənəsi baxımından müasir beynəlxalq münasibətlərə gözəl nümunədir. Düzdür, Azərbaycanın dövlət başçısının bu prosesdə əməyi ölçüyəgəlməzdir. Çünki işğala və soyqırımına məruz qalmış bir ölkəni dirçəldib dünya arenasına çıxarmaq, arxasında iqtisadi və hərbi cəhətdən qat-qat güclü dövlətlərin durduğu Ermənistana qarşı azadlıq mübarizəsi aparıb ərazi bütövlüyümüzün bərpasına nail olmaq məhz onun nailiyyətidir. 

Üstəlik, müharibə bitəndən sonra ötən 5 il ərzində məğlub dövləti sülh masasına oturtmaq da İlham Əliyevin müstəsna xidmətidir. Ancaq siyasətdə bəzən elə bir dönüş nöqtəsi yaranır ki, orada mütləq zəmanət yaradan üçüncü dövlətə ehtiyac duyulur. Cənubi Qafqazın mürəkkəb və vacib geosiyasi məkanında əhəmiyyətli oyunçu roluna göz dikən ölkələr arasında bu rola ilk və əsaslı iddiaçı Rusiya idi. Bu məsələ 2020-ci il 10 noyabr Bəyannaməsində aydın ifadə edilmişdi. 

Lakin  bu ölkə üzərinə götürmək istədiyi missiyanı lap əvvəldən elə şəkildə həyata keçirməyə başladı ki, onun bu roldan uzaqlaşdırılması prosesin mühüm elementinə çevrildi. Sadəcə, Kreml sahibi bölgədə sülh yox, öz təsir alətlərini saxlamaq istəyirdi. Bu isə sülh yox, daim alovlana biləcək mübahisəli şəraitin davam etdirilməsi demək idi. Belə olan halda İlham Əliyev ağıllı strateji xətt götürərək sülh danışıqlarının qalib və məğlub dövlətlərin arasında aparılmasına nail oldu. Bu asan məsələ deyildi. Ona görə ki, Rusiyadan başqa Fransa və bir sıra inkişaf etmiş ölkələr də regiona nüfuz etmək üçün çalışır və tərəflərə təsir göstərirdilər. 

Nəhayət, Azərbaycanın haqlı və məntiqi şərtləri daxilində Ermənistan sülh müqaviləsi imzalamağa razı oldu. Lakin kənar qüvvələrin prosesə müdaxilə etmək imkanları yüksək idi. Bunun üçün güclü bir zəmanətçiyə ehtiyac yarandı. Bu vaxt ABŞ-də hakimiyyətin respublikaçılar dövrü başlandı və praqmatik və sülhpərvər prezident Donald Tramp üçüncü qüvvə rolunun əhəmiyyətini anlayaraq irəli durdu. Bu addım Cənubi Qafqazda sülhün əbədiləşməsi üçün həlledici hadisə oldu. Artıq Azərbaycan və Ermənistan liderləri müəyyən sənədləri imzalayıblar və əsas müqavilə üçün güclü şərait yaranıb, həm də buna zamin duran ölkə var.

Vaşinqton görüşü zamanı Donald Tramp İlham Əliyevə müraciətlərinin birində soruşur ki, “neçə ildir hakimiyyətdəsən?” Cavabı eşidəndə başını yüngülcə tərpədir və sanki demək istəyir ki, “möhkəm adamsan ki, bu qədər davam gətirmisən!”.

Çünki həmin görüşdə mətbuata bəyanat verən Azərbaycan Prezidenti xarici təzyiqlər, ölkəmizə, başqa sözlə İlham Əliyevə edilən saxta ittihamlar barədə geniş məlumat verib, Azərbaycan əleyhinə fəaliyyət göstərənləri ifşa etmişdi. Görünür, Tramp məhz bu təzyiqlərə İlham Əliyevin nə qədər dözdüyünü göstərmək istəmişdi. 

Vaşinqtondakı üçlü görüşün nəticələri dünya ictimaiyyətinə məlumdur. Dövlət başçıları, siyasi analitiklər və digərləri tərəfindən edilən alqışlar, verilən şərhlər olduqca diqqətəlayiqdir. Bu isə iki dövlət arasında sülhə doğru keçilən yolun planetin digər münaqişəli dövlətləri arasında əmin-amanlıq yolunda presedentə çevriləcəyinə, yeni beynəlxalq sülh modelinin dəstəklənəcəyinə inamı artırır. Bu, Azərbaycanın beynəlxalq münasibətlərə verdiyi yeni töhfədir.

Azad Vətən Partiyasının (AzVP) İnformasiya və Təhlil Mərkəzi

"Cebheinfo.az"