Beynəlxalq siyasi nizam pozulub

BMT-nın 80-cı sessiyası qlobal təhlükəsizliyə təhdid və çağırışları fonunda keçirilir. Hazırda BMT İkinc dünya müharibəsindən sonra, qurulmuş siyasi nizama uyğun fəaliyyət göstərir. Halbuki, dünyada yeni siyasi siyasi nizamın yaradılması istiqamətində çağırışlar və fəaliyyətlər baslayir.

Bunu "Xalq Cəbhəsi"nə politoloq Məhəmməd Əsədullazadə deyib.

"Qeyd edim ki, Azərbaycanın 2020-ci ildə Ermənistanın işğalında olan öz ərazilərini azad etməklə, Cənubi Qafqazda yaratdığı yeni siyasi nizam beynəlxalq proseslərdə yeni siyasi dinamika yaratdi. Halbuki BMT-nin Təhlükəsizlik Şurasının məlum qətnamələri fonunda münaqişə ədalətli həllini tapmalı idi. Amma, BMT öz fəaliyyətində zəiflik nümayiş etdirmiş oldu" - politoloq deyib.

O, qeyd edib ki, BMT fəaliyyətsizliyi və Təhlükəsizlik Şurasının beş daimi üzvünün geosiyasi rəqabət aparması beynəlxalq tarazlıqda tektonik hərəkətlilik yaratdı. Xüsusilə, Rusiyanın Ukraynaya üzərindən Qərbə qarşı başlatdığı ekzesitenial müharibə yeni dünya siyasi nizamına keçidi özündə ehtiva etdi. Çünki, Rusiya birqütbülü dünyanı qəbul etmir, iki və çox qütbülü dünyanın qurulmasını tələb edir. Ona görə də beynəlxalq siyasi nizam pozulub və Çində öz hərbi qüdrətini paradla nümayiş etdirdi. Artıq dünyada BMT qanunları deyil, gücün qanunları işləyir:

"Demək olar ki, BMT-nin funksiyası isə işləmir, yalnız ildə bir dəfə dünya liderlərinin çıxışı üçün beynəlxalq platforma rolunu oynayır. Halbuki, yeni dünya siyasi nizamında BMT-də struktur islahatlar labüddür.

Xüsusilə, BMT Mənzil Qərargahı ABŞ deyil, Afrikaya köçürülməlidir. Çünki, ABŞ BMT-nin işinə mane olur. Məhz ABŞ Fələstin lideri M. Abbasın BMT Baş Assambleyasında iştirakı üçün gəlməsinə viza verməyib. Bundan əlavə, BMT bir çox məsələlərinə qadağalar tətbiq edir. Göründüyü kimi, BMT bir dövlətin müəyyən inhisarında olursa, öz təsir funksiyasını itirmiş olur.

Yaxın perspektivdə BMT islahatlar gözlənilmir. Çünki, yeni qaydalar qurulması üçün münaqişələr qaçılmaz görünür. Yaxın 10 il ərzində BMT eyni funksiya ilə fəaliyyətini davam etdirəcək.

BMT Təhlükəsizlik Şurasınin daimi üzvlülərinin sayı artmalı və islahatlar keçirilməlidir. Yeni dünyada siyasi nizam qurulduqdan sonra, BMT islahatlar aparılması istisna deyil. BMT yalnız humanitar məsələlərin həllində öz funksiyasını yerinə yetirə bilər. Digər, siyasi və təhlükəsizlik məsələlərində BMT qərar vermək imkanı əlindən alınıb".

Cavid