Bu dəfə pandemiyanın qarşısını almaq asan olacaq Mərdan Əliyev

“Təkcə “quş qripi” deyil, başqa virusların da hətta daha ağır pandemiya yaratmaq ehtimalı var”

Quş qripi virusu COVID-19-dan daha təhlükəli bir pandemiyaya səbəb ola bilər. “Medicina” xəbər verir ki, bu barədə Fransadakı Pasteur İnstitutunun Tənəffüs Yoluxmaları Mərkəzinin direktoru Marie-Anne Ramey məlumat verib. Onun sözlərinə görə, HN5 kimi tanınan yüksək patogenli quş qripi virusu son illərdə yüz milyonlarla quşun kütləvi şəkildə məhv edilməsinə, qida təchizatı zəncirlərinin pozulmasına və qiymətlərin artmasına səbəb olub, baxmayaraq ki, insanlarda infeksiya nadir hallarda baş verir. Təhlükə ondadır ki, virus məməlilərə və insanlara uyğunlaşarsa və insandan insana ötürülmə qabiliyyətinə çatarsa, pandemiyaya çevriləcək. Ramey-Velti deyib ki, COVID-19 pandemiyasının əvvəlində olduğu kimi, insanlarda H5 virusuna qarşı antikorlar- immunitet yoxdur. Əsasən həssas qruplara təsir edən koronavirusdan fərqli olaraq, qrip virusları uşaqlar da daxil olmaqla sağlam insanlara da zərər verə bilər. O hesab edir ki, quş qripi pandemiyası COVID-19 pandemiyasından daha ağır ola bilər. ABŞ-də quş və mal-qara arasında H5N1 də daxil olmaqla, H5 viruslarına yoluxma halları artıq qeydə alınıb. Bu ilin noyabr ayında Vaşinqton ştatında ilk insan H5N5 infeksiyası hadisəsi qeydə alınıb; kişi ölüb. Ramey-Velti əlavə edib ki, əgər quş qripi virusu insanlar arasında ötürülməyə imkan vermək üçün mutasiyaya uğrayarsa, dünya COVID-19-dan daha yaxşı belə bir təhlükəyə hazırdır. Onun sözlərinə görə, peyvənd namizədləri, antiviral dərman ehtiyatları və sürətli kütləvi istehsal üçün texnologiyalar artıq mövcuddur ki, bu da infeksiya epidemiyalarının tez bir zamanda qarşısını almağa imkan verəcək. Ümumdünya Heyvan Sağlamlığı Təşkilatının elmi şöbəsinin rəhbəri Qreqorio Torres qeyd edib ki, insanlar arasında qlobal pandemiyanın riski aşağı olaraq qalır. O, hazırda narahatlığa heç bir səbəb olmadığını vurğulayıb.

Həkim-infeksionist Mərdan Əliyev “Şərq”ə açıqlamasında qeyd etdi ki, vəziyyət o qədər də qorxulu, təhlükəli xarakter almayıb: 

- Quş qripi əsasən quşlar arasında yayılan xəstəlikdir. Amma insana yoluxma ehtimalı da var. Bəli, deyilənlərdə həqiqət payı var, amma hələ yüksək dərəcədə risk daşımır. Mutasiya asan məsələ deyil. Virusun mutasiyaya uğraması üçün gərək xeyli sayda insan bu virusa yoluxmuş olsun və insandan insana yoluxma qeydə alınmış olsun. Hələ belə bir təhlükəli vəziyyət qeydə alınmayıb, yoxdur. İnsandan insana sürətli yoluxma halları baş verərsə, pandemiya halı ala bilər. Amma hazırda belə hal mümkün deyil. Bu bir ehtimaldır. Dünya COVİD-19 kimi virus pandemiyası yaşayıb artıq. Ölkələr daha yaxşı hazırlıqlıdır virus infeksiyalarının qarşısını almaq üçün. Müəyyən təcrübə də var. Bunları nəzərə alaraq hesab edirəm ki, hər hansı pandemiyanın qarşısını almaq dünya dövlətləri üçün asan olacaq. Təkcə “quş qripi” deyil, başqa virusların da hətta daha ağır pandemiya yaratmaq ehtimalı var. Amma hazırda bu, sadəcə nəzəri cəhətdən mümkündür.  

Peyvənd məsələsinə gəlincə, M.Əliyev qeyd etdi ki, qrip əleyhinə peyvənd qrip xəstəliyinə qarşı effektivdir, digər viruslara qarşı yox.