Bu, gələcəyi dəyişdirəcək: Alimlər “dönüş nöqtəsi”elan etdilər

İsveçdə Karolinska İnstitutu və Kolumbiya Universiteti, baş müstəntiq Dos. Dr. Konstantinos Ampatzisin rəhbərliyi ilə ürəyin “mini beyinə”, yəni ürək döyüntüsünü idarə edən öz sinir sisteminə malik olduğunu göstərən bir araşdırma aparıb. Kardiologiya Mütəxəssisi Prof. Dr. Okay Abacı, "Bu kəşf ürək sağlamlığı sahəsində əhəmiyyətli bir dönüş nöqtəsi ola bilər" deyib.

Sherg.az xəbər verir ki, uzun müddətdir ki, ürəyin yalnız beyindən gələn siqnalları ötürən avtonom sinir sistemi tərəfindən idarə edildiyi düşünülür. Məlum idi ki, ürəyin neyron şəbəkəsi, ürək divarının səthi təbəqələrinə yerləşdirilib, beyindən gələn siqnalları ötürən sadə bir quruluşdur. Ancaq son araşdırmalar bunun daha inkişaf etmiş bir funksiyaya sahib olduğunu ortaya qoydu.

Konstantinos Ampatzis deyib:

"Bu "kiçik beyin" beynin hərəkət və tənəffüs kimi ritmik funksiyaları necə tənzimlədiyi kimi, ürək döyüntüsünün saxlanmasında və idarə olunmasında mühüm rola malikdir. Ürəyin daxilindəki sinir sisteminin nə qədər mürəkkəb olduğunu görəndə təəccübləndik. 

Bu sistemin daha yaxşı başa düşülməsi ürək xəstəlikləri ilə bağlı yeni perspektivlərə səbəb olacaq  və aritmiya kimi xəstəliklər üçün yeni müalicə üsullarını inkişaf etdirməyə kömək edəcək.

Tədqiqat insanın ürək döyüntüsü və ümumi ürək funksiyası ilə güclü oxşarlıqlar nümayiş etdirən bir heyvan modeli olan zebra balığı üzərində aparılıb. Təkhüceyrəli RNT ardıcıllığı, anatomik tədqiqatlar və elektrofizioloji üsullar kimi metodların kombinasiyasından istifadə edərək tədqiqatçılar ürəkdəki neyronların tərkibini, təşkilini və funksiyasının xəritəsini tərtib ediblər.

Xəstəxana Tibb Fakültəsi Kardiologiya Fundamental elm sahəsi Müəllim Prof. Dr. Okay Abacı araşdırmanın nəticələri ilə bağlı bunları deyib:

“Bu kəşf ürək xəstəlikləri və ritm pozğunluqları üçün yeni müalicə üsullarına yol aça bilər. İndiyə qədər ürək beyin tərəfindən göndərilən siqnallarla idarə olunan bir orqan hesab olunurdu. Ancaq yeni araşdırmalar ürəyin ritmini tənzimləyən mürəkkəb sinir quruluşuna malik olduğunu və bu strukturun beynin idarəsindən asılı olmayaraq işləyə biləcəyini göstərdi. Bu kəşf ürək xəstəlikləri və ritm pozğunluqları kimi sağlamlıq problemlərinin müalicəsində inqilabi inkişaf yarada bilər.

Ürəyin sinir sistemi ürəyin döyüntüsünü tənzimləyən və onun harmonik daralmasını təmin edən elektrik şəbəkəsindən ibarətdir. Bu şəbəkəyə sinus düyünü, atrioventrikulyar düyün (AV nodu) və His dəstəsi daxildir. Ürək ritminə nəzarət edən bu neyron şəbəkə ürəyin fəaliyyətini tənzimləməklə yanaşı, bədənin digər orqanları ilə də ahəngdar işləməsini təmin edir.

Prof. Dr. Abacı, “Zebra balığı üzərində aparılan araşdırmalarda insan ürəyi ilə oxşar nəticələr əldə edilib. Bu, insanın ürək xəstəlikləri haqqında daha dərin məlumat əldə etməyə imkan verəcək inkişafdır. "Zebra balığı kimi model orqanizmlər ürək xəstəliklərinin müalicəsində mühüm vasitələr təklif edir" deyib.

Turan