Bütün əhalinin psixi müayinədən keçirilməsi vacibdir SOSİOLOQ

"Əks halda, bu kimi və daha ağır cinayətlərin sayı sürətlə artacaq, vəziyyətin idarə olunması mümkünsüz hala gələcək"

Salyan rayonunda dəhşətli cinayət hadisəsi baş verib. Hadisə rayonun Aşağı Kürkənd kəndində qeydə alınıb.

Kənd sakini, 1988-ci il təvəllüdlü Həsən Əsədov qızı ilə bir sinifdə oxuyan, 9-cu sinif şagirdi S.D-yə təcavüz edib.

Qeyd olunub ki, S.D-nin valideynləri rəsmi ayrılıb və həmin vaxt S.D ata nənəsinin yanında qalıb. Həmin ərəfədə Həsən S.D-nın anası Aysellə tanış olur. Aysel ona boşandığını, amma qızını himayəsinə götürə bilmədiyini deyir. Həsən isə ona söz verir ki, bu barədə ona kömək edəcək. Bu üsulla Həsən Aysellə sevgili olur.

Daha sonra Həsən Ayselin 15 yaşlı qızı ilə münasibət qurmaq qərarına gəlir və o, öz qızından onu sinif yoldaşı S.D ilə tanış etməsini xahiş edir. Qızı da onunla razılaşır, sinif yoldaşı S.D-yə zəng edir. O, S.D-yə bildirir ki, guya Vüsal adlı sevgilisi var və onun dostu Əli adlı şəxs onunla tanış olmaq istəyir. Qız atasının nömrəsini Əli adı ilə S.D-yə verir və ona zəng vuracağını bildirir.

Növbəti gün Həsən S.D-yə zəng vuraraq gözünü Əli kimi təqdim edir və ondan xoşu gəldiyini deyir. S.D onunla danışmaq istəmədiyini desə də, Həsən 15 yaşlı qızı yalan vədlərlə razı salır və onunla danışmağa başlayır. Bir müddət sonra Həsən qızı şantaj edərək onunla görüşməyi tələb edir. Çarəsiz qalan S.D Həsənlə razılaşır. O, qızının sinif yoldaşı ilə zorla cinsi əlaqədə olur.

Bu cür münasibət bir müddət davam etdikdən sonra S.D-nin atası bir gün qızından şübhələnərək onun mobil telefonunu əlindən alır və baxır. O, telefona qız adı ilə yazılan Həsənin nömrəsinin kimə məxsus olduğunu soruşanda, S.D həmin şəxsin qız dostu olduğunu deyir. Atası ona telefon işlətməyi qadağan edir və S.D telefonsuz qalır.

Hadisədən xəbərsiz olan Həsən S.D-yə mesaj yazır və bu mesajı S.D-nin atası oxuyur. Həmin gün S.D-nin atası özünü asaraq öldürür.

Bundan sonra Aysel S.D-ni özü ilə Bakıya gətirir. Amma Həsən yenə də ondan əl çəkmir. Həsən Aysel və onun qızı S.D-ni narahat etməyə başlayır və S.D-nin qeyri-etik şəkil və videolarını sosial şəbəkədə paylaşır. Hadisə ilə bağlı Aysel polisə müraciət edəndə Həsən həmin video və şəkilləri silir, özü isə istintaqdan qaçıb gizlənir.

Salyan Rayon Polis Şöbəsinin əməkdaşlarının keçirdiyi operativ əməliyyat-istintaq tədbirləri ilə Həsənin yeri müəyyən edilir və o saxlanılaraq istintaqa təhvil verilir.

Araşdırmalarla məlum olur ki, Həsən S.D-yə təcavüz edib, şəkilləri ilə şantaj edərək onunla dəfələrlə cinsi əlaqədə olub.

Lənkəran Ağır Cinayətlər Məhkəməsinin hökmü ilə Həsən Əsədov 18 il müddətinə azadlıqdan məhrum edilib.

Sağlam Cəmiyyət Hərəkatının rəhbəri, sosioloq Elçin Bayramlı “Sherg.az”a  açıqlamasında bildirib ki, son dövrlərdə bu kimi hadisələrin sayı sürətlə artmaqdadır:

“Bunun fundamental səbəbləri mövcuddur. Birinci əsas səbəb mənəvi deqradasiyadır. Azərbaycan cəmiyyəti hərtərəfli şəkildə mənəvi deqradasiyaya məruz qalmış, mənəvi dəyərlər və milli dəyərlər kənara atılıb. Müasirlik və azadlıq adı altında anarxiya və xaotik bir vəziyyət formalaşıb. Cəzasızlıq mühiti, yüngül cəza tədbirləri və adekvat reaksiyanın olmaması bu prosesin güclənməsinə şərait yaradır. Bəzi hallarda nə ictimai qınaq, nə də ağır cəza tədbirləri tətbiq olunur. Bu səbəbdən belə halların sayı sürətlə artır. Eyni zamanda, bu kimi hadisələr adətən psixi problemləri olan şəxslər tərəfindən törədilir. Rəsmi statistikaya əsasən, son beş ildə Azərbaycanda psixi xəstəlikləri olan insanların sayı iki dəfə artmışdır ki, bu da hədsiz dərəcədə, astronomik səviyyədə bir artımdır. Qeyd edilən rəqəmlər yalnız rəsmi qeydiyyatda olan xəstələrə aiddir. Qeyri-rəsmi olaraq, psixi problemləri olan insanların sayı ən azı on dəfə çoxdur. Hazırkı statistik göstəricilərə əsasən, qeydiyyatda olan psixi xəstələrin sayı təxminən 14 000 nəfərdir. Belə bir mənəvi deqradasiya və sosial xaos şəraitində, dəyərlərə qarşı etinasızlıq və əxlaqi geriləmə müşahidə olunur. Cəza tədbirləri həddən artıq yüngüldür, cəmiyyətin özünün müqavimət səviyyəsi isə olduqca aşağıdır. Uşaqlara nəzarət minimal səviyyədədir, psixi problemləri olan və narkotik maddələrdən asılı şəxslərin sayı sürətlə artır. 

Bu şəraitdə belə hadisələrin baş verməsi təbii haldır və təəssüf ki, onların sayı gələcəkdə də artacaq. Problemin həlli üçün köklü tədbirlərin həyata keçirilməsi zəruridir. Azərbaycanın milli-mənəvi dəyərlərinə qarşı aparılan mənfi təbliğat dayandırılmalı, “müasir azadlıq” adı altında yayılan destruktiv təsirlər aradan qaldırılmalı, cəza tədbirləri ağırlaşdırılmalıdır. Bütün əhalinin psixi müayinədən keçirilməsi və psixi pozuntuları aşkar olunan şəxslərin qapalı dispanserlərə yerləşdirilməsi vacibdir. Əks halda, bu kimi və daha ağır cinayətlərin sayı sürətlə artacaq, vəziyyətin idarə olunması mümkünsüz hala gələcək. Hazırkı vəziyyət qanunsuzluq, xaos və mənəviyyatsızlıq şəraiti kimi xarakterizə olunur. Dövlət müdaxilə etməsə və ciddi tədbirlər görməsə belə hadisələrin intensivliyi elə bir səviyyəyə çatacaq ki, onların qeydiyyata alınması belə mümkün olmayacaq”.