Icma.az
close
up
RU
Çanaqqala zəfərinin qazanılmasında, Türkiyə Cümhuriyyətinin qurulmasında Azərbaycanın payı var

Çanaqqala zəfərinin qazanılmasında, Türkiyə Cümhuriyyətinin qurulmasında Azərbaycanın payı var

Icma.az, Bizimyol saytına istinadən bildirir.

Çanaqqala Döyüşü Birinci Dünya Müharibəsi zamanı 1915-1916-cı illər arasında Gelibolu yarımadasında Osmanlı İmperiyası ilə Müttəfiq Dövlətlər arasında aparılan dəniz və quru döyüşləri idi. Müttəfiq dövlətlər Osmanlı İmperatorluğunun paytaxtı İstanbulu ələ keçirərək Boğaziçi və Çanaqqala boğazlarına nəzarəti ələ keçirmək, Rusiya ilə təhlükəsiz qida və hərbi təchizat yolu açmaq, paytaxt İstanbulu ələ keçirərək Almaniyanın müttəfiqlərindən birini müharibədən çıxararaq, Mərkəzi Gücləri zəiflətmək məqsədi ilə ilk hədəf olaraq Çanaqqala boğazını seçmişdilər. Lakin onların hücumları uğursuz oldu və onlar geri çəkilməyə məcbur oldular. Quru və dəniz müharibəsi nəticəsində hər iki tərəf böyük itkilər verdi. Birinci Dünya Müharibəsi zamanı Gelibolu döyüşündə gedən mübarizə zamanı türk dünyasının hər yerindən çoxlu insan türk qardaşlarına dəstək olmaq üçün Çanaqqalaya gəlmişdi. Minlərlə Azərbaycan türkünün könüllü olaraq müharibəyə qatıldığı da məlumdur. Mənbələrə görə, 18 mart 1915-ci ildə Gelibolu döyüşündə türklük, islam və vətən uğrunda şəhid olan 253 min Mehmetçik (türk əsgəri) ilə yanaşı, 3 min Azərbaycan türkü də şəhid olub. Burada şəhid olanlar və ya qazi olanlar Anadolunun bu guşəsinə heç bir öhdəliyi olmasa da saf qardaşlıq duyğuları ilə gəliblər. Bu savaşda Azərbaycan türklərinin nümayiş etdirdiyi emosional-mənəvi bütövlük və həmrəylik ruhu son dərəcə əhəmiyyətlidir.

Türklər və Azərbaycan türkləri tarix boyu bir yerdə olan iki millət olub. Türk milləti hər zaman tərəddüd etmədən, sorğu-sual etmədən bir-birinin köməyinə qaçıb. Heydər Əliyev "Biz həmişə bir millət, iki dövlət olmuşuq. Qardaş olmuşuq" deyirdi. Bu gün də bu qardaşlıq, dostluq daha yüksək səviyyədə inkşaf edir. Bu qardaşlıq, özünü İkinci Qarabağ müharibəsi zamanı da bariz şəkildə göstərdi.

Türkiyənin Atatürk Universiteti İqtisadiyyat və İdarəetmə fakültəsinin müəllimi, professor Kərəm Qarabulud Bizimyol.info xəbər portalına açıqlamasında bildirib ki, 18 mart 1915-ci ildə qazanılan Çanaqqala zəfəri Türk tarixinin ən mühüm zəfərləri sırasında yer alır və bu qələbə təkcə Türkiyənin deyil, bütün Türk dünyasının bu günlərdə əldə etmək istədiyi birlik və həmrəyliyin o zaman meydanda əksidir.

Kərəm Qarabulud

“Çanaqqala Şəhidliyində Türk ölkələrinin şəhidləri bir yerdə yatır. Bu şəhidlər arasında 3 minə yaxın azərbaycanlı şəhid var. Azərbaycan tarixin hər dövründə olduğu kimi Çanaqqala savaşında da Türkiyəyə verdiyi dəstək və çəkdiyi şəhidlərlə türk torpaqlarının keçilməzliyinin ortağı və hamisi olduğunu göstərdi. Bu çərçivədə Türkiyədə Çanaqqala şəhidlərinin xatirəsinə abidə ucaldılıb.

Daha bir maraqlı təsadüf odur ki, Çanaqqalada şəhid olan Azərbaycan əsgərlərinin sayı Qarabağda şəhid olanların sayı ilə eynidir. Bu, 1915-ci ildə “iki dövlət, bir millət” olmaq obrazıdır. Əslində Azərbaycanın bu dəstəyi o dövrdə Cümhuriyyətin təməlinin qoyulmasında Azərbaycanın oynadığı rolunu da ortaya qoyur. Çünki bu dəstək Türkiyənin Qurtuluş Savaşı dövründə də davam etmiş və Cümhuriyyətin qurulması zamanı Azərbaycana ciddi dəstək vermişdi. Burada tarixdə baş verən hadisələr 2020-ci ildə Qarabağ Şəhidlərinin qüdrəti ilə birləşərək bir daha türk torpağının azad edilməsinə səbəb oldu. Bu səbəbdən həm Çanaqqala, həm də Qarabağ Türk torpaqlarının keçilməz olduğunu, Türkiyə ilə Azərbaycanın iki dost və qardaş türk dövləti olduğunu, heç bir zaman ayrılmayacaqlarını göstərdi. Yaşasın, Çanaqqalanın ruhu! Yaşasın, Türkiyə-Azərbaycan birliyi və həmrəyliyi!”-deyə Kərəm Qarabulud qeyd edib.

P.S. "Azərbaycan-Türkiyə münasibətləri son dövrlərdə öz ən yüksək səviyyəsini yaşayır", desək yanılmarıq. Hər iki ölkənin başçısı dostluq və qardaşlıq münasibətlərini bütün dünyaya nümayiş etdirir. Bu dostluq, bur qardaşlıq isə böyük Türk dünyasının təməlinin qoyulması üçün çox önəmlidir.

Türkiyə Azərbaycana hər zaman dəstək göstərib, eləcə də Türkiyənin ən çətin günlərində ilk addım atan Azərbaycan olub. Azərbaycanın yerləşdiyi məkan strateji baxımdan bütün dünya üçün çox böyük əhəmyyət kəsb edir. Yəni demək olar ki, bütün savaşlardan üzüağ çıxan iki millət hələ bundan sonra uzun illər bu dostluğa sadiq qalacaq.

İradə Cəlil, Bizimyol.info

Azərbaycan Respublikasının Medianın İnkişafı Agentliyi (MEDİA)

Məqalə, Medianın İnkişafı Agentliyinin onlayn media subyektlərinə (veb-saytlara) maliyyə dəstəyi əsasında hazırlanıb.

İstiqamət: 6.3.15. dini və milli tolerantlıq, millətlərarası münasibətlərin inkişaf etdirilməsi.

Məqalə, Medianın İnkişafı Agentliyinin onlayn media subyektlərinə (veb-saytlara) maliyyə dəstəyi əsasında hazırlanıb.

İstiqamət: 6.3.15. dini və milli tolerantlıq, millətlərarası münasibətlərin inkişaf etdirilməsi.

Daha ətraflı məlumat və yeniliklər üçün Icma.az saytını izləyin.
seeBaxış sayı:111
embedMənbə:https://www.bizimyol.info
archiveBu xəbər 18 Mart 2025 20:13 mənbədən arxivləşdirilmişdir
0 Şərh
Daxil olun, şərh yazmaq üçün...
İlk cavab verən siz olun...
topGünün ən çox oxunanları
Hal-hazırda ən çox müzakirə olunan hadisələr

Vaşinqton görüşü nə vəd edir?

07 Avqust 2025 01:26see281

Okeanın möcüzəsi ilə bağlı PROBLEM: Dünyanın ən böyük mərcan rifinin üçdəbiri yox olub

07 Avqust 2025 05:01see229

ABŞ ın iddiası çox böyükdür

08 Avqust 2025 15:21see217

Həzm problemlərinin qarşısını necə almaq olar? Ekspert rəyi

07 Avqust 2025 01:02see208

Almaniya 100 milyard avroluq fond yaratmağa hazırlaşır

07 Avqust 2025 00:04see172

Çempionlar Liqası: Fənərbaxça Feyenoord a məğlub oldu

07 Avqust 2025 01:03see145

Şəmkirdə dəhşətli qəzada ölənlərin kimliyi açıqlandı

07 Avqust 2025 09:21see135

Gündə cəmi bir kolbasa 11 xəstəlik riski yaradır Həkimdən ciddi xəbərdarlıq

07 Avqust 2025 04:05see132

Oskar ödüllü məşhur aktyora ağır itki üz verdi

07 Avqust 2025 01:55see125

“The New York Times”: Çin borc içində boğulur...

07 Avqust 2025 00:16see119

“Bolqarıstana sərfəli nəticə qazanmaq üçün gəlmişik” Sekidika

07 Avqust 2025 01:14see119

Şagirdlər dünyaca məşhur universitetin yay məktəbinə qatılıblar

07 Avqust 2025 00:01see118

Uşaqlara GTA oynamaq qadağan ediləcək

07 Avqust 2025 01:24see117

Gömrük biznes dialoqu çərçivəsində növbəti görüş keçirilib

07 Avqust 2025 16:35see116

Onlar da “Kızılcık Şerbeti”nə qatılır

07 Avqust 2025 04:55see114

Hindistandan Trampın qərarına: Ədalətsizdir!

07 Avqust 2025 01:37see114

Əfsanədən onun şıltaqlığına reaksiya

07 Avqust 2025 07:16see113

Səbrli ol, Strukan!

07 Avqust 2025 18:31see113

İnsanlarda kəskin baş ağrılarının artmasının SƏBƏBLƏRİ

07 Avqust 2025 02:02see113

Klyuçev sopkası püskürdü

07 Avqust 2025 08:30see113
newsSon xəbərlər
Günün ən son və aktual hadisələri