Icma.az
close
up
RU
Çanaqqala zəfərinin qazanılmasında, Türkiyə Cümhuriyyətinin qurulmasında Azərbaycanın payı var

Çanaqqala zəfərinin qazanılmasında, Türkiyə Cümhuriyyətinin qurulmasında Azərbaycanın payı var

Icma.az, Bizimyol saytına istinadən bildirir.

Çanaqqala Döyüşü Birinci Dünya Müharibəsi zamanı 1915-1916-cı illər arasında Gelibolu yarımadasında Osmanlı İmperiyası ilə Müttəfiq Dövlətlər arasında aparılan dəniz və quru döyüşləri idi. Müttəfiq dövlətlər Osmanlı İmperatorluğunun paytaxtı İstanbulu ələ keçirərək Boğaziçi və Çanaqqala boğazlarına nəzarəti ələ keçirmək, Rusiya ilə təhlükəsiz qida və hərbi təchizat yolu açmaq, paytaxt İstanbulu ələ keçirərək Almaniyanın müttəfiqlərindən birini müharibədən çıxararaq, Mərkəzi Gücləri zəiflətmək məqsədi ilə ilk hədəf olaraq Çanaqqala boğazını seçmişdilər. Lakin onların hücumları uğursuz oldu və onlar geri çəkilməyə məcbur oldular. Quru və dəniz müharibəsi nəticəsində hər iki tərəf böyük itkilər verdi. Birinci Dünya Müharibəsi zamanı Gelibolu döyüşündə gedən mübarizə zamanı türk dünyasının hər yerindən çoxlu insan türk qardaşlarına dəstək olmaq üçün Çanaqqalaya gəlmişdi. Minlərlə Azərbaycan türkünün könüllü olaraq müharibəyə qatıldığı da məlumdur. Mənbələrə görə, 18 mart 1915-ci ildə Gelibolu döyüşündə türklük, islam və vətən uğrunda şəhid olan 253 min Mehmetçik (türk əsgəri) ilə yanaşı, 3 min Azərbaycan türkü də şəhid olub. Burada şəhid olanlar və ya qazi olanlar Anadolunun bu guşəsinə heç bir öhdəliyi olmasa da saf qardaşlıq duyğuları ilə gəliblər. Bu savaşda Azərbaycan türklərinin nümayiş etdirdiyi emosional-mənəvi bütövlük və həmrəylik ruhu son dərəcə əhəmiyyətlidir.

Türklər və Azərbaycan türkləri tarix boyu bir yerdə olan iki millət olub. Türk milləti hər zaman tərəddüd etmədən, sorğu-sual etmədən bir-birinin köməyinə qaçıb. Heydər Əliyev "Biz həmişə bir millət, iki dövlət olmuşuq. Qardaş olmuşuq" deyirdi. Bu gün də bu qardaşlıq, dostluq daha yüksək səviyyədə inkşaf edir. Bu qardaşlıq, özünü İkinci Qarabağ müharibəsi zamanı da bariz şəkildə göstərdi.

Türkiyənin Atatürk Universiteti İqtisadiyyat və İdarəetmə fakültəsinin müəllimi, professor Kərəm Qarabulud Bizimyol.info xəbər portalına açıqlamasında bildirib ki, 18 mart 1915-ci ildə qazanılan Çanaqqala zəfəri Türk tarixinin ən mühüm zəfərləri sırasında yer alır və bu qələbə təkcə Türkiyənin deyil, bütün Türk dünyasının bu günlərdə əldə etmək istədiyi birlik və həmrəyliyin o zaman meydanda əksidir.

Kərəm Qarabulud

“Çanaqqala Şəhidliyində Türk ölkələrinin şəhidləri bir yerdə yatır. Bu şəhidlər arasında 3 minə yaxın azərbaycanlı şəhid var. Azərbaycan tarixin hər dövründə olduğu kimi Çanaqqala savaşında da Türkiyəyə verdiyi dəstək və çəkdiyi şəhidlərlə türk torpaqlarının keçilməzliyinin ortağı və hamisi olduğunu göstərdi. Bu çərçivədə Türkiyədə Çanaqqala şəhidlərinin xatirəsinə abidə ucaldılıb.

Daha bir maraqlı təsadüf odur ki, Çanaqqalada şəhid olan Azərbaycan əsgərlərinin sayı Qarabağda şəhid olanların sayı ilə eynidir. Bu, 1915-ci ildə “iki dövlət, bir millət” olmaq obrazıdır. Əslində Azərbaycanın bu dəstəyi o dövrdə Cümhuriyyətin təməlinin qoyulmasında Azərbaycanın oynadığı rolunu da ortaya qoyur. Çünki bu dəstək Türkiyənin Qurtuluş Savaşı dövründə də davam etmiş və Cümhuriyyətin qurulması zamanı Azərbaycana ciddi dəstək vermişdi. Burada tarixdə baş verən hadisələr 2020-ci ildə Qarabağ Şəhidlərinin qüdrəti ilə birləşərək bir daha türk torpağının azad edilməsinə səbəb oldu. Bu səbəbdən həm Çanaqqala, həm də Qarabağ Türk torpaqlarının keçilməz olduğunu, Türkiyə ilə Azərbaycanın iki dost və qardaş türk dövləti olduğunu, heç bir zaman ayrılmayacaqlarını göstərdi. Yaşasın, Çanaqqalanın ruhu! Yaşasın, Türkiyə-Azərbaycan birliyi və həmrəyliyi!”-deyə Kərəm Qarabulud qeyd edib.

P.S. "Azərbaycan-Türkiyə münasibətləri son dövrlərdə öz ən yüksək səviyyəsini yaşayır", desək yanılmarıq. Hər iki ölkənin başçısı dostluq və qardaşlıq münasibətlərini bütün dünyaya nümayiş etdirir. Bu dostluq, bur qardaşlıq isə böyük Türk dünyasının təməlinin qoyulması üçün çox önəmlidir.

Türkiyə Azərbaycana hər zaman dəstək göstərib, eləcə də Türkiyənin ən çətin günlərində ilk addım atan Azərbaycan olub. Azərbaycanın yerləşdiyi məkan strateji baxımdan bütün dünya üçün çox böyük əhəmyyət kəsb edir. Yəni demək olar ki, bütün savaşlardan üzüağ çıxan iki millət hələ bundan sonra uzun illər bu dostluğa sadiq qalacaq.

İradə Cəlil, Bizimyol.info

Azərbaycan Respublikasının Medianın İnkişafı Agentliyi (MEDİA)

Məqalə, Medianın İnkişafı Agentliyinin onlayn media subyektlərinə (veb-saytlara) maliyyə dəstəyi əsasında hazırlanıb.

İstiqamət: 6.3.15. dini və milli tolerantlıq, millətlərarası münasibətlərin inkişaf etdirilməsi.

Məqalə, Medianın İnkişafı Agentliyinin onlayn media subyektlərinə (veb-saytlara) maliyyə dəstəyi əsasında hazırlanıb.

İstiqamət: 6.3.15. dini və milli tolerantlıq, millətlərarası münasibətlərin inkişaf etdirilməsi.

Daha ətraflı məlumat və yeniliklər üçün Icma.az saytını izləyin.
seeBaxış sayı:75
embedMənbə:https://www.bizimyol.info
archiveBu xəbər 18 Mart 2025 20:13 mənbədən arxivləşdirilmişdir
0 Şərh
Daxil olun, şərh yazmaq üçün...
İlk cavab verən siz olun...
topGünün ən çox oxunanları
Hal-hazırda ən çox müzakirə olunan hadisələr

Vens: Uoltsun istefasının Signal messenceri qalmaqalı ilə əlaqəsi yoxdur

02 May 2025 04:22see127

ABŞ 350 milyard dollardan çox vəsait ala bilər

01 May 2025 08:28see127

Elməddin Cəfərov: Qurban deyəndə ağla qoyun kəsmək gəlməməlidir

02 May 2025 02:34see126

Microsoftun süni intellekt aləti Recall

02 May 2025 04:02see122

Zamiq Əliyev finalda 120 dəqiqə oynadı

02 May 2025 00:21see121

Lionel Messinin nailiyyətini üstələdi, Kriştiano Ronaldoya yaxınlaşdı

01 May 2025 17:41see121

Azərbaycan yığmasının məşqçisi: Reqatadakı nəticələrimizin davamını beynəlxalq arenada gətirmək istəyirik

01 May 2025 17:41see119

Sosial yardım adı altında dələduzluq Diqqətli olun!

01 May 2025 20:31see119

“Bakı, Təbriz, Ankara, biz hara, farslar hara!” “Traktor” sabah çempion ola bilər

01 May 2025 21:51see117

Zəngin insanlar hansı rənglərdən uzaq durur və nə üçün?

01 May 2025 17:28see116

Sel körpünü dağıtdı

02 May 2025 03:01see115

Qızıl almaq istəyənlər üçün fürsət sürətlə enir

01 May 2025 09:41see114

Manaf Ağayev oğullarından şikayət etdi

01 May 2025 14:44see113

Səhərlər bir ovuc kişmiş yeyərək ÖMRÜNÜZÜ UZADIN

01 May 2025 20:08see113

25 ölkədən 175 gimnast Bakıda medal uğrunda yarışacaq...

01 May 2025 19:36see111

Aİ də qaz idxalı sabit olaraq qalır

01 May 2025 22:30see110

Bakıda “İctimai proseslər media müstəvisində” mövzusunda İkinci Forum keçirilir

02 May 2025 10:19see110

Rusiyada dəhşətli qəzanın görüntüləri: Cənazə maşını yeraltı keçidə çırpılıb, sürücü ölüb

02 May 2025 17:29see110

BMT maliyyə çatışmazlığı səbəbilə genişmiqyaslı islahatlara hazırlaşır

02 May 2025 04:36see110

Trampın müşaviri və müavini vəzifələrindən gedir

01 May 2025 19:30see109
newsSon xəbərlər
Günün ən son və aktual hadisələri