Icma.az
close
up
RU
Çanaqqala zəfərinin qazanılmasında, Türkiyə Cümhuriyyətinin qurulmasında Azərbaycanın payı var

Çanaqqala zəfərinin qazanılmasında, Türkiyə Cümhuriyyətinin qurulmasında Azərbaycanın payı var

Icma.az, Bizimyol saytına istinadən bildirir.

Çanaqqala Döyüşü Birinci Dünya Müharibəsi zamanı 1915-1916-cı illər arasında Gelibolu yarımadasında Osmanlı İmperiyası ilə Müttəfiq Dövlətlər arasında aparılan dəniz və quru döyüşləri idi. Müttəfiq dövlətlər Osmanlı İmperatorluğunun paytaxtı İstanbulu ələ keçirərək Boğaziçi və Çanaqqala boğazlarına nəzarəti ələ keçirmək, Rusiya ilə təhlükəsiz qida və hərbi təchizat yolu açmaq, paytaxt İstanbulu ələ keçirərək Almaniyanın müttəfiqlərindən birini müharibədən çıxararaq, Mərkəzi Gücləri zəiflətmək məqsədi ilə ilk hədəf olaraq Çanaqqala boğazını seçmişdilər. Lakin onların hücumları uğursuz oldu və onlar geri çəkilməyə məcbur oldular. Quru və dəniz müharibəsi nəticəsində hər iki tərəf böyük itkilər verdi. Birinci Dünya Müharibəsi zamanı Gelibolu döyüşündə gedən mübarizə zamanı türk dünyasının hər yerindən çoxlu insan türk qardaşlarına dəstək olmaq üçün Çanaqqalaya gəlmişdi. Minlərlə Azərbaycan türkünün könüllü olaraq müharibəyə qatıldığı da məlumdur. Mənbələrə görə, 18 mart 1915-ci ildə Gelibolu döyüşündə türklük, islam və vətən uğrunda şəhid olan 253 min Mehmetçik (türk əsgəri) ilə yanaşı, 3 min Azərbaycan türkü də şəhid olub. Burada şəhid olanlar və ya qazi olanlar Anadolunun bu guşəsinə heç bir öhdəliyi olmasa da saf qardaşlıq duyğuları ilə gəliblər. Bu savaşda Azərbaycan türklərinin nümayiş etdirdiyi emosional-mənəvi bütövlük və həmrəylik ruhu son dərəcə əhəmiyyətlidir.

Türklər və Azərbaycan türkləri tarix boyu bir yerdə olan iki millət olub. Türk milləti hər zaman tərəddüd etmədən, sorğu-sual etmədən bir-birinin köməyinə qaçıb. Heydər Əliyev "Biz həmişə bir millət, iki dövlət olmuşuq. Qardaş olmuşuq" deyirdi. Bu gün də bu qardaşlıq, dostluq daha yüksək səviyyədə inkşaf edir. Bu qardaşlıq, özünü İkinci Qarabağ müharibəsi zamanı da bariz şəkildə göstərdi.

Türkiyənin Atatürk Universiteti İqtisadiyyat və İdarəetmə fakültəsinin müəllimi, professor Kərəm Qarabulud Bizimyol.info xəbər portalına açıqlamasında bildirib ki, 18 mart 1915-ci ildə qazanılan Çanaqqala zəfəri Türk tarixinin ən mühüm zəfərləri sırasında yer alır və bu qələbə təkcə Türkiyənin deyil, bütün Türk dünyasının bu günlərdə əldə etmək istədiyi birlik və həmrəyliyin o zaman meydanda əksidir.

Kərəm Qarabulud

“Çanaqqala Şəhidliyində Türk ölkələrinin şəhidləri bir yerdə yatır. Bu şəhidlər arasında 3 minə yaxın azərbaycanlı şəhid var. Azərbaycan tarixin hər dövründə olduğu kimi Çanaqqala savaşında da Türkiyəyə verdiyi dəstək və çəkdiyi şəhidlərlə türk torpaqlarının keçilməzliyinin ortağı və hamisi olduğunu göstərdi. Bu çərçivədə Türkiyədə Çanaqqala şəhidlərinin xatirəsinə abidə ucaldılıb.

Daha bir maraqlı təsadüf odur ki, Çanaqqalada şəhid olan Azərbaycan əsgərlərinin sayı Qarabağda şəhid olanların sayı ilə eynidir. Bu, 1915-ci ildə “iki dövlət, bir millət” olmaq obrazıdır. Əslində Azərbaycanın bu dəstəyi o dövrdə Cümhuriyyətin təməlinin qoyulmasında Azərbaycanın oynadığı rolunu da ortaya qoyur. Çünki bu dəstək Türkiyənin Qurtuluş Savaşı dövründə də davam etmiş və Cümhuriyyətin qurulması zamanı Azərbaycana ciddi dəstək vermişdi. Burada tarixdə baş verən hadisələr 2020-ci ildə Qarabağ Şəhidlərinin qüdrəti ilə birləşərək bir daha türk torpağının azad edilməsinə səbəb oldu. Bu səbəbdən həm Çanaqqala, həm də Qarabağ Türk torpaqlarının keçilməz olduğunu, Türkiyə ilə Azərbaycanın iki dost və qardaş türk dövləti olduğunu, heç bir zaman ayrılmayacaqlarını göstərdi. Yaşasın, Çanaqqalanın ruhu! Yaşasın, Türkiyə-Azərbaycan birliyi və həmrəyliyi!”-deyə Kərəm Qarabulud qeyd edib.

P.S. "Azərbaycan-Türkiyə münasibətləri son dövrlərdə öz ən yüksək səviyyəsini yaşayır", desək yanılmarıq. Hər iki ölkənin başçısı dostluq və qardaşlıq münasibətlərini bütün dünyaya nümayiş etdirir. Bu dostluq, bur qardaşlıq isə böyük Türk dünyasının təməlinin qoyulması üçün çox önəmlidir.

Türkiyə Azərbaycana hər zaman dəstək göstərib, eləcə də Türkiyənin ən çətin günlərində ilk addım atan Azərbaycan olub. Azərbaycanın yerləşdiyi məkan strateji baxımdan bütün dünya üçün çox böyük əhəmyyət kəsb edir. Yəni demək olar ki, bütün savaşlardan üzüağ çıxan iki millət hələ bundan sonra uzun illər bu dostluğa sadiq qalacaq.

İradə Cəlil, Bizimyol.info

Azərbaycan Respublikasının Medianın İnkişafı Agentliyi (MEDİA)

Məqalə, Medianın İnkişafı Agentliyinin onlayn media subyektlərinə (veb-saytlara) maliyyə dəstəyi əsasında hazırlanıb.

İstiqamət: 6.3.15. dini və milli tolerantlıq, millətlərarası münasibətlərin inkişaf etdirilməsi.

Məqalə, Medianın İnkişafı Agentliyinin onlayn media subyektlərinə (veb-saytlara) maliyyə dəstəyi əsasında hazırlanıb.

İstiqamət: 6.3.15. dini və milli tolerantlıq, millətlərarası münasibətlərin inkişaf etdirilməsi.

Daha ətraflı məlumat və yeniliklər üçün Icma.az-ı izləyin.
seeBaxış sayı:44
embedMənbə:https://www.bizimyol.info
0 Şərh
Daxil olun, şərh yazmaq üçün...
İlk cavab verən siz olun...
topGünün ən çox oxunanları
Hal-hazırda ən çox müzakirə olunan hadisələr

Neft Daşları”nda kran dənizə düşdü maşinist öldü

18 Mart 2025 21:16see390

Ürəyimi nişan al, Kələntər dayı, ağrıdır axı… Cəlalı həmişəlik İTİRDİK

17 Mart 2025 14:55see239

“Sabah” rekorda şərik oldu

17 Mart 2025 12:17see162

Sosioloq: Internat məktəblərindəki uşaqların vəziyyəti o qədər də ürəkaçan deyil

17 Mart 2025 14:59see125

Milyarder, hüquqşünas, diplomat, yoxsa əmlakçı? Bakıya səhərə yaxın gözlənilməz eniş edən Stiv Vitkof kimdir? (TƏHLİL)

17 Mart 2025 14:52see124

Rayonlara dolu və sulu qar yağacaq Sabahın havası

17 Mart 2025 12:42see123

ABŞ Rusiyaya qarşı qurulan beynəlxalq qrupu tərk edir

17 Mart 2025 10:54see121

Abşeronda yeni çəkilən yol su içində qalıb SƏBƏB NƏDİR?

17 Mart 2025 14:41see121

Hikmət Babaoğlu: “Dövlətimizin imkanları var ki, həmin şəxsləri Azərbaycana gətirsin”

17 Mart 2025 15:15see120

Konor Makqreqor ailəsi ilə birgə Ağ Evdə FOTOLAR

18 Mart 2025 06:03see119

TƏBİB: "Xızıda yol qəzasında xəsarət alanlar Bakıdakı tibb müəssisəsinə təxliyə olunub" YENİLƏNDİ

17 Mart 2025 15:05see118

Qərbi Azərbaycan Xronikası: Ermənilərin istinad etdiyi Andonyanın sənədləri saxtadır

18 Mart 2025 01:12see117

NATO ölkələrindən biri Ukraynaya hərbi yardımın uzadılmasını istisna edib

17 Mart 2025 12:02see117

Donald Tramp martın 18 də Vladimir Putinlə danışacaq

17 Mart 2025 12:02see117

Dünyanın sonu bu vaxt olacaq: Alimlər tarixi hesablayıblar

17 Mart 2025 15:10see117

Elm və təhsil naziri Şabranda vətəndaşları qəbul edib

17 Mart 2025 15:14see117

Novruz milli birliyə və həmrəyliyə çağırış edir Yeni Gündəm

17 Mart 2025 12:14see116

Prezident xarici qonaqları qəbul etdi (YENİLƏNİB)

17 Mart 2025 15:22see116

ABAD məhsulları ABŞ bazarında

17 Mart 2025 14:45see116

ABŞ dan dəhşətli fırtına: azı 40 nəfər ölüb

18 Mart 2025 00:33see115
newsSon xəbərlər
Günün ən son və aktual hadisələri