Çin güclənərsə, bu, Avropanın Amerikadan uzaqlaşması ilə nəticələnəcək AÇIQLAMA

ABŞ dövlət katibi Marko Rubio bu gün Hind-Sakit okeanı regionunda əməkdaşlığı gücləndirmək və Çinin artan təsirini məhdudlaşdırmaq məqsədi daşıyan təhlükəsizlik üzrə dördtərəfli dialoq (QUAD) qrupunun yeni görüşü çərçivəsində Avstraliya, Hindistan və Yaponiyadan olan həmkarlarını qəbul edəcək.

ABŞ bir tərəfdən Çinlə danışıqlar aparır, amma digər tərəfdən Çinin artan təsirini məhdudlaşdırmaq istəyir. Əslində, ABŞ-nin məqsədi nədir?

Mövzu ilə bağlı Redaktor.az-a açıqlamasında politoloq Asif Nərimanlı bildirdi ki, Amerikanın Çin strategiyası bir qədər fərqlidir:

"Təbii ki, Çin Amerikanın rəqibi kimi qəbul olunur. Amerika üçün əsas problem, soyuq müharibə dövründən sonra super güc olaraq qalmaqdır. Bu sistemə qarşı əsas təhlükə Çinin güclənməsidir. Bunu təkcə Tramp administrasiyası qəbul etmir, ümumiyyətlə 2013-cü ildən sonra bu proses başladı. Güclənən Çin "Kəmər yol" layihəsini təqdim etdi və yeni super güc olma istiqamətində addımlar atmağa başladı. Söhbət Amerika qütbünə qarşı yeni bir qütbün formalaşmasından gedir. Çinin super güc olması dünyanın qütbləşmə dövrünə keçməsinə səbəb olacaq.

Ona görə Amerika müxtəlif dövrlərdə Çinin təsir gücünü azaltmaq üçün fərqli addımlar atıb. Məsələn, indiki dövrdə Ukrayna müharibəsi. Bu müharibə buna müəyyən qədər təsir etdi".

Politoloq qeyd etdi ki, Çin güclənərsə, bu Avropanın Amerikadan uzaqlaşması ilə nəticələnəcək.

"Amerika isə Avropadakı tək güc olmaq istəyir. Nəticədə Rusiya–Ukrayna müharibəsi yenidən dünyanı NATO və Amerika çətiri altına aldı.

Tramp administrasiyası isə əvvəlki dövrlərdə olduğu kimi daha çox Çinlə iqtisadi müharibə aparır. Çini iqtisadi cəhətdən zəiflətmək istəyir. Amma digər tərəfdən Çinlə danışıqlar da aparılır. Bunun bir neçə səbəbi ola bilər. Hesab edirəm ki, bu, mövcud vəziyyətlə bağlıdır.

Düşünürəm ki, Amerikanın əsas məqsədi Ukrayna müharibəsini bitirmək və Şərq məsələsini həll etməkdir. Belə desək, nəzarəti əlinə almaq istəyir. Amma hazırda Tramp bunu əldə edə bilməyib. Belə vəziyyətdə Çinlə qarşıdurma etməsi Amerikanın yeni cəbhə yaratması demək olar. Ona görə də ABŞ Çinə qarşı mübarizəni təxirə salır.

Rusiya ilə anlaşma olmadan da Amerika Çinlə mübarizə apara bilməz. Əks halda, ABŞ çətin vəziyyətdə qala bilər. Digər səbəb isə Amerikanın Çini özünə tabe etmək, nəzarət altına alma cəhdləri ola bilər. Çünki Çinin iqtisadi planlarına baxdıqda, bu, onun iqtisadi müstəvidə daha da böyüməsinə səbəb olacaq. Amma Amerika Çinlə əməkdaşlıq quraraq ona iqtisadi cəhətdən nüfuz etmək istəyir", - deyə Asif Nərimanlı vurğuladı.

Xədicə BAXIŞLI