Dahilər daha çox hansı ailələrdə yetişir..?

...İntuitiv olaraq belə görünür ki, uşağın intellektual və yaradıcı inkişafı ən yaxşı sevgi və qayğıkeş ailədə baş verir. Bununla belə, yeni araşdırmalar göstərib ki, bu həmişə belə olmur.

SİA-nın məlumatına görə, bu barədə “The Conversation” elmi jurnalı yazır.

Bu məsələnin diqqətlə araşdırılması bir çox yaradıcı insanların çətin uşaqlıq illəri keçdiyini göstərib.

Parlaq sənətkarlar tez-tez istedadlarını xəyali dünyalar yaratmaqla qaçdıqları çətin uşaqlıq hadisələrinə “borcludurlar”.

Məşhur nümunələr arasında Vincent van Qoq, Franz Kafka, Edqar Allan Po, Virdjinia Vulf və Şineyd O'Konnor kimi sənət dahilərini göstərmək olar.

Onların hamısı uşaqlıqda çətinliklər yaşamış, sonralar böyük sənət qabiliyyətləri ilə şöhrət qazanmışlar.

Təəssüf ki, təəccüblü olmasa da, onların istedadları tez-tez nevrozlar və digər psixi sağlamlıq problemləri ilə müşayiət olunurdu.

Son araşdırmalardan biri göstərir ki, insan yaradıcılığı iki şəkildə inkişaf edə bilər: ya uşağı təkmilləşdirməyə ruhlandıran qayğısız və xoş valideyn modellərini təqlid etməklə, ya da bu modellərin olmamasından yaranan narahatlığın öhdəsindən gəlməyin bir yolu ola bilər.

Donald Vinnikottun 1971-ci ildə yazdığı "Oyun və Reallıq" kitabında izah etdiyi kimi, uşaqlar valideynlərin sevgisi və ya diqqətinin olmamasını müvəqqəti olaraq əvəz edən müəyyən davranış nümunələri ilə özlərini sakitləşdirərək narahatlığın öhdəsindən gəlirlər.

Əgər yoxluq uzun və mürəkkəbdirsə, bu davranış davam edir və təkrarlar vasitəsilə yaradıcı bacarıqlara çevrilə bilər. Təəssüf ki, bu uşaqlarda yaradıcılıqla yanaşı, bəzən ciddi davranış problemləri, sosial münasibətlərdə çətinlik yaranır. Bəzi alimlər hesab edir ki, müəyyən səviyyəyə qədər ailə problemləri uşaqlarda istedadların inkişafına təkan verir, lakin müəyyən məqamdan sonra bu problemlər daha da zərərli olur.

Əli Babayev