Icma.az
close
up
RU
DİQQƏT: Bu şəxslər kreditdən məhrum edilə bilər Siyahı

DİQQƏT: Bu şəxslər kreditdən məhrum edilə bilər Siyahı

GlobalInfo saytından verilən məlumata əsasən, Icma.az məlumatı açıqlayır.

Son 5 ildə Azərbaycanda əhalinin adambaşına düşən kredit borcu (istehlak və ipoteka) 2 dəfədən çox, kredit hesablarının həcmi isə 3 dəfəyədək artıb. Bildirilir ki, bu müddətdə adambaşına düşən gəlirlərin artımı heç 50 faiz də olmayıb. Yəni əhalinin borclanma sürəti onların qazanma sürətini üstələyir. Digər tərəfdən, 2020-2025-ci illərdə adambaşına düşən gəlirlərdə kredit borcunun payı 11,2%-dən 17,3%-ə yüksəlib.

Kredit alanların artması hansı risklərə yol açır? Borcalanların sayını azaltmaq üçün kreditlərlə bağlı hansı sərt qaydalara ehtiyac var?

Globalinfo.az-a danışan Liberal İqtisadçılar Mərkəzinin sədri Akif Nəsirli deyib ki, son illərdə Azərbaycanda kreditləşmənin sürətlə artması, xüsusilə də əhalinin gəlirləri ilə müqayisədə daha yüksək templə böyüməsi həm iqtisadi, həm də sosial risklər doğurur:

“Belə ki, kredit alanların çoxalması həddindən artıq borclanma riskini artırır. Çünki gəlirləri stabil olmayan insanlar borc öhdəliklərini yerinə yetirməkdə çətinlik çəkir. Bu da gecikmələr, faiz yükünün artması və nəticədə borc tələsinə düşmə ilə sonlanır. Əksər hallarda kreditlər istehlaka (məişət texnikası, avtomobil, toy xərcləri) yönəlir, istehsala deyil. Bu, uzunmüddətli iqtisadi artıma töhfə vermir, sadəcə borc yükünü artırır. Paralel olaraq bank sistemində də risklər artır. Borclanma imkanları zəif maliyyə savadlılığı fonunda genişlənəndə problemli kreditlərin payı artır. Bu da bankların likvidliyinə, maliyyə sabitliyinə təhlükə yarada bilər”.

Akif Nəsirli

Həmçinin oxuyun:

Kreditlərlə bağlı MÜHÜM dəyişiklik – Bundan sonra belə olacaq

İqtisadçı bildirib ki, kreditlərlə bağlı sərt qaydaların tətbiqi artıq zərurətə çevrilib:

“Borc yükünün idarəedilməz hala gəlməməsi üçün Mərkəzi Bank və kommersiya bankları müəyyən məhdudiyyətlər tətbiq edə bilər. Məsələn, gəlir-borc nisbətinə limit qoyula bilər. Kredit yalnız o halda verilməlidir ki, borcalanın aylıq ödənişləri gəlirin, təxminən 40%-dən çoxunu aşmasın. Bu, beynəlxalq praktikanın da əsas qaydalarındandır. Habelə kredit tarixçəsinə ciddi nəzarət edilə bilər. Yəni, problemli borcu olan şəxslərin yenidən kredit almasına məhdudiyyət qoyulmalıdır. Bundan başqa, istehlak kreditlərinə də sərt şərtlər tətbiq olunmalıdır. Belə ki, uzunmüddətli və yüksək məbləğli istehlak kreditlərinə limit tətbiq oluna bilər. Məsələn, məişət texnikası üçün maksimum 2-3 il müddətinə. Daha bir sərtləşdirmə qərarı ilkin ödəniş tələbi ilə bağlı ola bilər. Avtomobil və ya daşınmaz əmlak kreditlərində ilkin ödəniş minimum 20-30% olmalıdır ki, borclanma riskləri azalsın. Daşınmaz əmlak və iri məbləğli kreditlərdə tələbə, işsiz və ya gəliri qeyri-sabit olan şəxslərə limit qoyulmalıdır. Eyni zamanda, bəzi ölkələrdə olduğu kimi, kredit götürənlər üçün banklar qısa maarifləndirici təlim və ya imtahan mexanizmi tətbiq etməlidir”.

Ekspert qeyd edib ki, bir qrup şəxslərə kreditlərlə bağlı məhdudiyyət qoyulmalıdır:

“İlkin olaraq bu qərar stabil gəliri olmayan, yəni qeyri-rəsmi çalışan və işsiz şəxslərə şamil olunmalıdır. Problemli kredit tarixçəsi olan və aylıq gəlirin əsas hissəsini artıq digər borcların ödənişinə sərf edənlərə də kredit ayrılması qadağan edilməlidir. Həmçinin gənclərə yüksək məbləğli və uzunmüddətli istehlak kreditləri verilməsinə sərhəd qoyulmalıdır.

Əslində, kredit bazarının sürətlə böyüməsi qısamüddətli iqtisadi aktivliyi artırsa da, uzun müddətdə “borc balonuna” səbəb ola bilər. Ona görə əsas hədəf istehlak yönümlü deyil, biznes və istehsal yönümlü kreditləri artırmaq olmalıdır”.

Ləman İmran
Globalinfo.az

Daha ətraflı məlumat və yeniliklər üçün Icma.az saytını izləyin.
seeBaxış sayı:41
embedMənbə:https://globalinfo.az
archiveBu xəbər 01 Sentyabr 2025 06:02 mənbədən arxivləşdirilmişdir
0 Şərh
Daxil olun, şərh yazmaq üçün...
İlk cavab verən siz olun...
topGünün ən çox oxunanları
Hal-hazırda ən çox müzakirə olunan hadisələr

Rusiya bankları İran akkreditivlərini qəbul etməyə başlayıblar

20 Oktyabr 2025 15:22see225

La Liqa ABŞ da keçiriləcək “Barselona” “Vilyarreal” matçının ləğv edildiyini açıqlayıb

22 Oktyabr 2025 00:15see208

AZAL da yarıtmaz idarəçilik, yoxsa... Təyyarələrdə yaranan problemlər nəylə bağlıdır? (VİDEO)

21 Oktyabr 2025 09:20see194

Qazaxıstan və Azərbaycan arasında süni intellekt və İT sahəsində əməkdaşlıq üçün böyük potensial var Nazirliyin İdarə rəhbəri

20 Oktyabr 2025 17:30see194

Yarım əsrimə qədəm qoydum

21 Oktyabr 2025 20:33see191

Məşhur tennisçi Devis Kubokunun finalında oynamayacaq

20 Oktyabr 2025 21:39see185

Türkiyədə FETÖ əməliyyatı : 286 nəfər saxlanıldı

22 Oktyabr 2025 06:53see179

Xaricdə saxta təhsil: Valideynlər xəbərsiz, tələbələr savadsız EKSPERT RƏYİ

21 Oktyabr 2025 05:43see165

“Landmark” bu dəfə Sahil Bababyevin idarəçiliyinə keçdi

21 Oktyabr 2025 11:26see153

“Amazon”, “Snapchat” və “Zoom”da problem yarandı

20 Oktyabr 2025 14:39see148

“Həyatın mənası yaşla necə dəyişir? Yeni tədqiqat

21 Oktyabr 2025 15:52see146

Səhər yeməyində turşu yeməyin 5 faydası

21 Oktyabr 2025 02:51see145

İş adamı hava limanında həbs edildi

20 Oktyabr 2025 20:43see142

Naxçıvan məktəblisi “Statistik olimpiada”nın qalibi olub

21 Oktyabr 2025 03:36see141

Oyundan sonra duş qəbul edə bilmədilər Atletiko dan UEFA ya şikayət

21 Oktyabr 2025 00:12see139

Bunları yesəniz gec YAŞLANACAQSINIZ

21 Oktyabr 2025 02:37see139

Xalq artistindən İDDİALI FOTOSESSİYA

20 Oktyabr 2025 17:22see136

Fransada tornado nəticəsində 1 nəfər ölüb, xəsarət alanlar var

21 Oktyabr 2025 03:34see131

Türkiyəni sarsıdan cinayətlə bağlı daha bir nəfər saxlanıldı

21 Oktyabr 2025 01:51see130

Atletiko ya can verməyən Qarabağ Atletik in də öhdəsindən gələ bilər

21 Oktyabr 2025 17:36see129
newsSon xəbərlər
Günün ən son və aktual hadisələri