Icma.az
close
up
RU
DİQQƏT: Bu şəxslər kreditdən məhrum edilə bilər Siyahı

DİQQƏT: Bu şəxslər kreditdən məhrum edilə bilər Siyahı

GlobalInfo saytından verilən məlumata əsasən, Icma.az məlumatı açıqlayır.

Son 5 ildə Azərbaycanda əhalinin adambaşına düşən kredit borcu (istehlak və ipoteka) 2 dəfədən çox, kredit hesablarının həcmi isə 3 dəfəyədək artıb. Bildirilir ki, bu müddətdə adambaşına düşən gəlirlərin artımı heç 50 faiz də olmayıb. Yəni əhalinin borclanma sürəti onların qazanma sürətini üstələyir. Digər tərəfdən, 2020-2025-ci illərdə adambaşına düşən gəlirlərdə kredit borcunun payı 11,2%-dən 17,3%-ə yüksəlib.

Kredit alanların artması hansı risklərə yol açır? Borcalanların sayını azaltmaq üçün kreditlərlə bağlı hansı sərt qaydalara ehtiyac var?

Globalinfo.az-a danışan Liberal İqtisadçılar Mərkəzinin sədri Akif Nəsirli deyib ki, son illərdə Azərbaycanda kreditləşmənin sürətlə artması, xüsusilə də əhalinin gəlirləri ilə müqayisədə daha yüksək templə böyüməsi həm iqtisadi, həm də sosial risklər doğurur:

“Belə ki, kredit alanların çoxalması həddindən artıq borclanma riskini artırır. Çünki gəlirləri stabil olmayan insanlar borc öhdəliklərini yerinə yetirməkdə çətinlik çəkir. Bu da gecikmələr, faiz yükünün artması və nəticədə borc tələsinə düşmə ilə sonlanır. Əksər hallarda kreditlər istehlaka (məişət texnikası, avtomobil, toy xərcləri) yönəlir, istehsala deyil. Bu, uzunmüddətli iqtisadi artıma töhfə vermir, sadəcə borc yükünü artırır. Paralel olaraq bank sistemində də risklər artır. Borclanma imkanları zəif maliyyə savadlılığı fonunda genişlənəndə problemli kreditlərin payı artır. Bu da bankların likvidliyinə, maliyyə sabitliyinə təhlükə yarada bilər”.

Akif Nəsirli

Həmçinin oxuyun:

Kreditlərlə bağlı MÜHÜM dəyişiklik – Bundan sonra belə olacaq

İqtisadçı bildirib ki, kreditlərlə bağlı sərt qaydaların tətbiqi artıq zərurətə çevrilib:

“Borc yükünün idarəedilməz hala gəlməməsi üçün Mərkəzi Bank və kommersiya bankları müəyyən məhdudiyyətlər tətbiq edə bilər. Məsələn, gəlir-borc nisbətinə limit qoyula bilər. Kredit yalnız o halda verilməlidir ki, borcalanın aylıq ödənişləri gəlirin, təxminən 40%-dən çoxunu aşmasın. Bu, beynəlxalq praktikanın da əsas qaydalarındandır. Habelə kredit tarixçəsinə ciddi nəzarət edilə bilər. Yəni, problemli borcu olan şəxslərin yenidən kredit almasına məhdudiyyət qoyulmalıdır. Bundan başqa, istehlak kreditlərinə də sərt şərtlər tətbiq olunmalıdır. Belə ki, uzunmüddətli və yüksək məbləğli istehlak kreditlərinə limit tətbiq oluna bilər. Məsələn, məişət texnikası üçün maksimum 2-3 il müddətinə. Daha bir sərtləşdirmə qərarı ilkin ödəniş tələbi ilə bağlı ola bilər. Avtomobil və ya daşınmaz əmlak kreditlərində ilkin ödəniş minimum 20-30% olmalıdır ki, borclanma riskləri azalsın. Daşınmaz əmlak və iri məbləğli kreditlərdə tələbə, işsiz və ya gəliri qeyri-sabit olan şəxslərə limit qoyulmalıdır. Eyni zamanda, bəzi ölkələrdə olduğu kimi, kredit götürənlər üçün banklar qısa maarifləndirici təlim və ya imtahan mexanizmi tətbiq etməlidir”.

Ekspert qeyd edib ki, bir qrup şəxslərə kreditlərlə bağlı məhdudiyyət qoyulmalıdır:

“İlkin olaraq bu qərar stabil gəliri olmayan, yəni qeyri-rəsmi çalışan və işsiz şəxslərə şamil olunmalıdır. Problemli kredit tarixçəsi olan və aylıq gəlirin əsas hissəsini artıq digər borcların ödənişinə sərf edənlərə də kredit ayrılması qadağan edilməlidir. Həmçinin gənclərə yüksək məbləğli və uzunmüddətli istehlak kreditləri verilməsinə sərhəd qoyulmalıdır.

Əslində, kredit bazarının sürətlə böyüməsi qısamüddətli iqtisadi aktivliyi artırsa da, uzun müddətdə “borc balonuna” səbəb ola bilər. Ona görə əsas hədəf istehlak yönümlü deyil, biznes və istehsal yönümlü kreditləri artırmaq olmalıdır”.

Ləman İmran
Globalinfo.az

Daha ətraflı məlumat və yeniliklər üçün Icma.az saytını izləyin.
seeBaxış sayı:45
embedMənbə:https://globalinfo.az
archiveBu xəbər 01 Sentyabr 2025 06:02 mənbədən arxivləşdirilmişdir
0 Şərh
Daxil olun, şərh yazmaq üçün...
İlk cavab verən siz olun...
topGünün ən çox oxunanları
Hal-hazırda ən çox müzakirə olunan hadisələr

Yarım əsrimə qədəm qoydum

21 Oktyabr 2025 20:33see251

La Liqa ABŞ da keçiriləcək “Barselona” “Vilyarreal” matçının ləğv edildiyini açıqlayıb

22 Oktyabr 2025 00:15see239

“Azərkosmos” peyk istehsalına hazırlaşır kosmik sənayenin inkişafında yeni mərhələ

21 Oktyabr 2025 19:12see202

Türkiyədə FETÖ əməliyyatı : 286 nəfər saxlanıldı

22 Oktyabr 2025 06:53see201

Təl Əvivdən Bakıya reyslər bərpa edilir

21 Oktyabr 2025 19:39see197

Toyuq əti və yumurta bahalaşacaq SƏBƏB BUDUR KONKRET

22 Oktyabr 2025 12:02see190

3 boksçumuz da qalib oldu

22 Oktyabr 2025 10:54see179

Dabaq xəstəliyi xaricdən gətirilən ət məhsullarına tələbatı artırdı (VİDEO)

21 Oktyabr 2025 23:40see171

Bakı Tehran: yeni etimad mərhələsi

22 Oktyabr 2025 09:59see165

Qızılın bahalaşması 2026 cı ildə də davam edəcək PROQNOZ

22 Oktyabr 2025 17:09see164

Türkiyəli alim Botanika İnstitutunda elmi seminar keçirib

22 Oktyabr 2025 16:01see146

Atletiko ya can verməyən Qarabağ Atletik in də öhdəsindən gələ bilər

21 Oktyabr 2025 17:36see142

Ruslar Çin avtomobillərindən narazılıq edirlər...

21 Oktyabr 2025 23:06see141

Türkiyə XİN: Knessetin İordan çayının Qərb sahili ilə bağlı qərarı beynəlxalq hüquqa ziddir

22 Oktyabr 2025 23:42see138

Suriya universitetlərində Türk dili və Ədəbiyyatı bölümü YARADILIB

22 Oktyabr 2025 16:35see135

Daha 8 məsələ parlamentin plenar iclasına tövsiyə edilib

21 Oktyabr 2025 17:38see134

VK sədri Dünya Məktəbinin şagirdləri ilə görüşüb FOTOLAR

22 Oktyabr 2025 10:52see131

Özünü maşın vurub öldürdü, xəbəri alan atasının da ürəyi dayandı Foto

22 Oktyabr 2025 07:17see131

170 saylı marşrutda tıxac kabusu: Daşıyıcı şirkət açıqlama verdi

22 Oktyabr 2025 23:38see126

Cahangir Babayev Dünya Karate Federasiyası tərəfindən təltif olunub

21 Oktyabr 2025 19:39see126
newsSon xəbərlər
Günün ən son və aktual hadisələri