Dolların 13,5% dəyər itirəcəyi proqnozu verilib Dollar Gülümsəməsi

Londonda yerləşən sərmayə idarəetmə şirkəti "Eurizonun"  İcraçı direktoru Stephen Jen-ə görə, dollar son dövrlərdə müəyyən qədər bahalaşsa da, yaxın gələcəkdə dünyanın digər regionlarında iqtisadi artımın bərpası ilə daha da dəyər itirəcək.

Marja.az xəbər verir ki, uzun müddətdir dolların zəifləyəcəyini proqnozlaşdıran və “dollar gülümsəməsi” (Dollar Smile) nəzəriyyəsi ilə tanınan Jen hesab edir ki, 2025-ci ildə təxminən 7% dəyər itirmiş dollar indeksi, ABŞ Prezidenti Donald Trampın vəzifədə qalan müddətində əlavə olaraq 13,5% ucuzlaşacaq. Doların daha da zəifləməsi “dollar gülümsəməsi” çərçivəsinə uyğun gəlir.

VTB-də yüksək depozit faizləri daha çox qazandırır

Bu nəzəriyyəyə görə, dolların güclü olduğu dövrlər adətən ABŞ iqtisadiyyatının ya çox güclü, ya da dərin resessiya (durğunluq) içində olduğu zamanlarda ortaya çıxır; iqtisadi artımın yalnız orta səviyyədə olduğu dövrlərdə isə dollar zəifləyir. Jen son həftələrdə dolların bəzi itkilərini bərpa etməsinə baxmayaraq, “növbəti böyük hərəkətin yenə aşağı yönlü olacağını” bildirib.

Bu il dolların yaşadığı itkilərin ABŞ-da tətbiq olunan siyasətlərin sərmayəni dollar aktivlərindən uzaqlaşdırması ilə bağlı olduğunu, lakin bu sərmayənin Avropa və ya Asiyaya ciddi şəkildə yönəlmədiyini qeyd edən Jen əlavə edib: “Hələ də ABŞ iqtisadiyyatında yumşaq eniş gözləyirik və bu, dünyanın qalan hissəsindəki iqtisadi sürətlənməni tamamlayacaq.”

Dünyada ticarət müharibələrinin gərginliyinə baxmayaraq, Avropada iqtisadi artımın yaxşılaşması və Çinin hələ də “çox rəqabətcil” olması səbəbindən qlobal iqtisadiyyatın daha yaxşı performans göstərəcəyi gözləntilərinin ümidverici olduğunu bildirən Jen, bu vəziyyətin dolların cəlbediciliyini azaldacağını vurğulayıb. O, həmçinin Tramp administrasiyasının ABŞ istehsal sektorunu canlandırmaq üçün xərcləri azaltmaq məqsədilə dolların daha da zəifləməsinin vacib olduğunu bildirib.

Eyni zamanda Jen, dollar kimi böyük rezerv valyutalarına olan marağın azalmasının qızıl və Bitcoin-də rekord yüksəlişləri stimullaşdırmağa davam edəcəyini proqnozlaşdırır. Jen nəticə olaraq ABŞ-ın “bir neçə il davam edəcək dollar tənzimləməsinin üçüncü və ya dördüncü mərhələsində” olduğunu qeyd edib.

“Dollar Smile” (Dollar Gülümsəməsi) - iqtisadiyyatda ABŞ dollarının davranışını izah edən məşhur nəzəriyyədir. Bu nəzəriyyəyə görə, dolların dəyəri üç əsas vəziyyətdə yüksək olur və dolların dəyəri qrafik üzərində gülümsəmə formasında görünür:

ABŞ iqtisadiyyatı çox güclü olduqda – iqtisadi artım yüksəkdir, faiz dərəcələri yüksəkdir, bu da dolların cəlbediciliyini artırır.

ABŞ iqtisadiyyatı çox zəif və ya resessiya içində olduqda – investorlar riskdən qaçaraq “təhlükəsiz liman” olaraq dolları seçirlər, bu da dolları gücləndirir.

ABŞ iqtisadiyyatı orta səviyyədə artdıqda – iqtisadi artım nə çox güclüdür, nə də çox zəif, dollar zəifləyir, çünki investorlar risk aktivlərinə (məsələn, Avropa və Asiya valyutalarına, səhmlərə) yönəlirlər.

Sadə desək, dollar güclü olduğu zamanlar iqtisadiyyat ya çox yaxşı, ya da çox pisdir; orta səviyyədə olduğu zaman isə dollar zəifləyir. Bu səbəbdən dolların davranışı qrafikdə gülümsəmə formasına bənzəyir – buna görə nəzəriyyəyə Dollar Smile deyilir.