Dünya üçün ŞOK təhlükə: Zaman az qalıb KONKRET

Qlobal iqlim dəyişikliyi planetin müxtəlif bölgələrində ciddi təsirlər göstərməyə davam edir. Bu təsirlərin ən diqqətçəkən nümunələrindən biri, Antarktida sularından qopan və hazırda Cənubi Corciya adasına doğru irəliləyən nəhəng A23a aysberqidir. Çəkisi bir trilyon ton olan bu buz kütləsi hündürlüyü onmərtəbəli bina qədər ölçüyə malikdir və peyk sistemləri vasitəsilə daimi nəzarətdə saxlanılır. Alimlər A23a-nın hərəkət trayektoriyasını diqqətlə izləyir, çünki bu buz dağının sahilə yaxınlaşması, bölgənin zəngin və həssas ekosistemləri üçün ciddi təhlükə yarada bilər.

KONKRET.az xəbər verir ki, Cənubi Corciya adası nadir və biomüxtəlifliyi yüksək olan ekosistemlərdən biridir. Ada, minlərlə kral pinqvini koloniyası və cənub dəniz filləri kimi qorunan növlərin əsas yaşayış yerlərindəndir. A23a aysberqinin sahilə çırpılması və ya yaxın məsafədə lövbər salması onların dənizə çıxış yollarını bağlaya bilər. Bu cür hallar tarixdə əvvəllər də baş verib və nəticədə kütləvi aclıq, bioloji mühitin pozulması və ekosistemlərin dağılması kimi fəlakətli nəticələr müşahidə olunub.

Alimlər ehtimal edirlər ki, yaxın aylarda aysberq parçalanaraq daha kiçik buz fraqmentlərinə ayrılacaq. Lakin bu parçalanma təhlükənin azalması demək deyil. Əksinə, bu yeni fraqmentlər də öz ölçüləri və hərəkət istiqamətləri ilə dəniz canlıları üçün təhlükə yaratmaqla yanaşı, beynəlxalq gəmiçilik yollarında da risk amilinə çevrilə bilər. Aysberqlərin hərəkət istiqaməti dəqiq proqnozlaşdırıla bilmədiyi üçün, onların hansı bölgələrdə ciddi fəsadlar törədəcəyi məlum deyil.

Mütəxəssislər hesab edirlər ki, A23a hadisəsi yalnız tək bir aysberqin hərəkəti ilə məhdudlaşmır, eyni zamanda bu, qlobal istiləşmənin uzunmüddətli təsirlərini və buzlaqların getdikcə daha sürətlə əriməsini göstərən narahatedici bir siqnaldır. Bu kimi hadisələr gələcəkdə daha tez-tez və daha ağır nəticələrlə müşahidə oluna bilər. Buna görə də beynəlxalq ictimaiyyətin diqqəti yalnız buzlaqların monitorinqinə deyil, həm də iqlim dəyişikliyinin səbəblərinin aradan qaldırılmasına yönəlməlidir.

Natiq Səlim,
KONKERT.az