Dünyanı qorxuya salan dəhşətli “elçi” Hamını məhv edə bilər

Dünyanın ən böyük aysberqi hesab edilən “A23a” parçalanmağa başlayıb.

Ondan təxminən 80 km² sahəsi olan nəhəng bir fraqment qopub. Bu, ümumi ərazinin (3360 km²) kiçik bir hissəsi olsa da, təhlükə hələ də çox ciddidir. Bu barədə “RİA Novosti” alimlərin araşdırmalarına istinadən yazıb.

Üzən buzlaq sutkada 48 km sürətlə Cənubi Corciya adasına, şimala doğru irəliləyir. Bu, ekspertlər arasında narahatlıq yaradır. Onlar hesab edirlər ki, aysberq orada yaşayan heyvanlar üçün təhlükə yarada bilər.

Britaniya Antarktika Tədqiqatının okeanoloqu Endryu Meyers bu qədər böyük ölçülü fraqmentin ilk dəfə olduğunu söyləyib.

"A23a təxminən bir trilyon ton ağırlığındadır. Aysberqin sualtı hissəsi onun görünən səthindən 10 dəfə böyükdür. Keçmişdə belə nəhənglər böyük fraqmentləri itirməyə başladıqdan sonra bir neçə həftə ərzində parçalanıb", - o, AFP-yə bildirib.

“A23a” 1986-cı ildə Antarktidadakı Filçner Buz Şelfindən qopub və uzun müddət yerində qalıb. Lakin 2020-ci ildə o, okean axınları səbəbindən vaxtaşırı yavaşlayaraq şimala doğru irəliləməyə başladı.

“A23a” kimi aysberqlərin əriməsi qlobal istiləşmənin mühüm göstəricisidir və onun dəyişməsi qlobal dəniz səviyyələrinə təsir göstərə bilər. Bu, öz növbəsində, böyük sahil şəhərlərini su basması ilə təhdid edir - alimlər ilk növbədə Nyu-York, Honq-Konq, London və Amsterdamın adını çəkirlər. Müəyyən şəraitdə Sankt-Peterburq da su altında qala bilər.

Bu əraziləri su basması milyonlarla insanı evlərini tərk etməyə məcbur edə və görünməmiş miqyasda miqrasiya böhranı yarada bilər. Bundan əlavə, aysberqlərin əriməsi nəticəsində okeanlarda temperatur və duz səviyyəsinin dəyişməsi ekosistemlərin məhvinə səbəb ola bilər. Bunun dəniz həyatı üçün ciddi nəticələri olacaq. Ekosistemdəki dəyişikliklərin növlərin yox olmasına və biomüxtəlifliyin itirilməsinə səbəb olması qeyri-adi deyil. Bu da öz növbəsində dəniz mühitinin sabitliyini azaldır.

Əriyən aysberqlər də iqlim şəraitinə təsir göstərir. Buz rəfləri və aysberqlər günəş işığının əks olunmasında və planetin əsas bölgələrində sərin temperaturun saxlanmasında rol oynayır. Okean axınları dəyişə bilər, yeni soyutma və ya istiləşmə dövrünə səbəb ola bilər, qasırğalar, güclü yağışlar və quraqlıq kimi ekstremal hava hadisələrini artıra bilər.

Bu, kənd təsərrüfatına, şirin su ehtiyatlarına və insan sağlamlığına təsir edərək normal iqlim nümunələrini pozacaq.

Bu proses həmçinin sualtı çöküntülərdə donmuş metan buraxa bilər. Bu qaz qlobal istiləşmənin təsirini daha çox gücləndirərək, istiliyin daha çox buzun əriməsinə səbəb olduğu pis dövr yaradır.