Dünyanın 0 nöqtəsində nə var?

Xəritələrdə hər hansı məkanı göstərmək üçün adətən enlik və uzunluq koordinatlarından istifadə olunur. Bəs bu sistemin başlanğıc nöqtəsi sayılan 0° enlik və 0° uzunluğun kəsişdiyi yerdə nə yerləşir?

Ölkə.az Qaynarinfo-ya istinadən xəbər verir ki, əvvəlcə cavab sadə görünür - heç nə. Lakin bu nöqtənin arxasında maraqlı bir tarix dayanır. XIX əsrin sonlarınadək hər ölkə öz başlanğıc meridianını qəbul edirdi: məsələn, Fransa üçün bu xətt Parisdən, Çin üçün isə Pekindən keçirdi. Bu fərqlilik beynəlxalq naviqasiyada ciddi çətinliklər yaradırdı.

1884-cü ildə Vaşinqtonda keçirilən beynəlxalq konfransda 25 ölkənin alimləri və nümayəndələri bir araya gələrək ortaq meridian qəbul edib. Səsvermə nəticəsində İngiltərədəki Qrinviç Kral Rəsədxanasından keçən xətt 0° uzunluq kimi təsdiqlənib. Ekvator isə təbii olaraq 0° enlik kimi qəbul edilib.

Beləliklə, sistem formalaşıb. Bəs bu iki xəttin dəqiq kəsişdiyi nöqtə harada yerləşir?

Bu nöqtə Afrikanın qərb sahilləri açığında, Qvineya körfəzində, Atlantik okeanının tropik sularının ortasındadır. Yəni orada heç bir ada və ya torpaq yoxdur.

Lakin rəqəmsal xəritə sistemlərində bu koordinatlar tez-tez "Null Island" ("Etibarsız ada") adı ilə tanınır. Bu, həqiqi ada deyil. Sadəcə coğrafi məlumat sistemlərində (GIS) səhv məlumatlar düşəndə, onlar avtomatik olaraq 0,0 nöqtəsinə yönləndirilir. Zamanla bu nöqtə xəritəçilər arasında zarafatla ada kimi təsvir olunmağa başlayıb.

Bununla belə, 0,0 nöqtəsi tamamilə boş deyil. Burada PIRATA (Prediction and Research Moored Array in the Atlantic) adlı beynəlxalq iqlim müşahidə sisteminə aid "Soul" adlı mayak yerləşir. Bu mayak külək, rütubət, temperatur və digər iqlim göstəricilərini toplayaraq, alimlərə hava proqnozlarının hazırlanması və qlobal iqlim tədqiqatlarında kömək edir.

Beləliklə, "Null Island" xəritələrdə simvolik zarafat olsa da, reallıqda bu nöqtə dəniz elmləri və iqlim müşahidələri üçün əhəmiyyətli bir məkan hesab olunur.