Əgər ağızınız daim qurudursa…

Ağız quruluğu tibbi adıyla kserostomi, tüpürcək vəzilərinin kifayət qədər tüpürcək ifraz etməməsi nəticəsində yaranan bir haldır. Tüpürcək ağız sağlamlığı və həzm prosesi üçün olduqca vacibdir. Onun çatışmazlığı nitq, udma və dadbilmə kimi gündəlik funksiyalara maneə törədə bilər.
Pravda.az bildirir ki, ağızda quruluq və yapışqanlıq hissi, diş çürümələri, diş əti xəstəlikləri və ağız yaraları bu vəziyyətin nəticəsi ola bilər.

Ağız quruluğu nədir?

Ağız quruluğu — ağızda kifayət qədər tüpürcək istehsal olunmaması səbəbindən yaranır. Tüpürcək ağız toxumalarını nəmləndirir, dişləri və diş ətlərini qoruyur. Tüpürcək çatışmazlığı ağızda narahatlıq, quruluq və yapışqanlıq hissi yaradır və gündəlik fəaliyyətləri çətinləşdirə bilər.

Tüpürcəyin rolunun zəifləməsi

Kserostomi — tüpürcək vəzilərinin normal işləməməsi ilə bağlıdır. Tüpürcək, ağızdakı bakteriyaların yayılmasının qarşısını alır, dişləri qoruyur, yemək qalıqlarını təmizləyir və həzm prosesinə yardım edir. Tüpürcəyin azalması bütün bu funksiyaların pozulmasına səbəb olur.

Ağız quruluğunun əlamətləri

Yayğın əlamətlər:

Ağızda quruluq və yapışqanlıq hissi

Çətin udma və danışma

Dad alma qabiliyyətində azalma

Çatlamış dodaqlar, ağız kənarında yaralar
 

Tez-tez susama
 

Pis ağız qoxusu
 

Dildə yanma

Qırmızı, quru və sərt dil
Daha az yayğın əlamətlər:

Boğazda quruluq, gıdıklanma və ağrı

Səsdə xırıltı və kallıq

Diş çürüməsi

Göz və dəri quruluğu

Oynaq ağrıları (xüsusən Sjögren sindromunda)

Ağız quruluğuna səbəb olan amillər
 

Dərmanlar: Antidepressantlar, antihistaminlər, yüksək təzyiq və allergiya dərmanları

Qocalma: Tüpürcək istehsalının azalması ilə müşayiət olunur

Siqaret və alkoqol: Tüpürcək ifrazını azaldır

Şəkərli diabet, otoimmün xəstəliklər (məsələn, Sjögren sindromu)

Radyoterapiya və kimyaterapiya: Xüsusilə baş-boyun nahiyəsində tətbiq olunduqda tüpürcək vəzilərinə zərər verir
 

Maye itkisi (susuz qalma)
Diaqnoz necə qoyulur?

Həkim əvvəlcə fiziki müayinə aparır, istifadə olunan dərmanları nəzərdən keçirir. Tüpürcək axını və keyfiyyətini yoxlamaq üçün analizlər götürülür və bəzən biopsiya tətbiq oluna bilər.
 

Müalicə yolları

Səbəbə yönəlik müalicə: Əgər səbəb dərmanlardırsa, doza dəyişdirilə bilər. Əsas xəstəliklər müalicə edilir.
Dərman müalicəsi: Pilokarpin və cevimelin kimi dərmanlar tüpürcək istehsalını artırır. Göbələk infeksiyası varsa, antifungal dərmanlar təyin oluna bilər.

Dəstək vasitələr:

Süni tüpürcək

Ağız spreyləri və nəmləndirici gellər

Şəkərsiz saqqız

Bol su içmək
 

Alkoqol və siqaretdən uzaq durmaq
Qeyd: Ağız quruluğu, ciddi narahatlıqlara və diş sağlamlığında problemlərə səbəb ola biləcək bir haldır. Əlamətləri hiss etdikdə həkimə müraciət etmək və altda yatan səbəbi müəyyən etmək vacibdir. Müalicə, həyat keyfiyyətini əhəmiyyətli dərəcədə yaxşılaşdıra bilər.
Əminə Bayramova