Ekoloq: İstiləşmənin təsirlərini çox görsək də 2025 ci ildə ciddi faciə yaşamayacağıq

2024-cü ildə qlobal temperatur rekord yüksək səviyyəyə çatıb. Bu, planetin 1.5°C-dən artıq istiləşmə dövrünə daxil olmasının əlaməti ola bilər.

Oxu.Az-ın verdiyi məlumata görə, beynəlxalq alimlər qrupunun bununla bağlı tədqiqatlarının nəticələri "Nature Climate Change" jurnalında dərc edilib.

Məqalədə Ümumdünya Meteorologiya Təşkilatına istinadla bildirilir ki, 2024-cü il qlobal temperaturun 1.5°C-i keçdiyi ilk tam təqvim ili olub.

"Son 125 min ildə müşahidə edilməyən bu göstərici ciddi narahatlıq doğurur. Hər əlavə dərəcə daha ekstremal hava şəraiti və biomüxtəlifliyin itirilməsi deməkdir", - deyə alimlər xəbərdarlıq ediblər.

Kompüter modelləşdirməsindən istifadə edən tədqiqatçılar hesab edirlər ki, 2024-cü ildə bu həddin keçilməsi, növbəti 20 illik dövrdə 1.5°C-lik istiləşmənin davam edəcəyinin göstəricisidir.

İqlim dəyişikliyi üzrə hökumətlərarası ekspert qrupunun qiymətləndirmələrinə əsasən, 1.5°C həddində temperaturun saxlanılması qlobal istiləşmənin ən fəlakətli nəticələrindən yan keçməyə imkan verə bilər. Lakin artıq 2024-cü il mümkün gələcəyin reallığını göstərdi: dağıdıcı qasırğalar, yanğınlar və daşqınlar nəhəng iqtisadi zərərə səbəb olub.

Alimlər xəbərdarlıq edirlər ki, 1,5°C-lik istiləşmə mərcan riflərinin 90%-ə qədərinin məhv olması və quru ərazilərində yaşayan növlərin 14%-nin yox olması təhlükəsi yaradır. Əgər temperatur 2°C-yə qədər artmağa davam edərsə, bu Arktika buzlarının və əbədi donuşluğun əriməsinə, metanın ayrılmasına və dünya okeanının səviyyəsinin bir neçə metr qalxmasına səbəb ola bilər.

Mövzu ilə bağlı fikirlərini bölüşən ekoloq Qorxmaz İbrahimli "Sherg.az"a bildirib ki,  2024-cü ildə 1.5 dərəcə istilik yüksəlməsindən sonra dünyada bir faciə baş vermədisə, 2025-ci ildə də qorxu içərisində yaşamaq lazım deyil:

“Hər şey öz normal axışında davam edəcək. Lakin hansısa ay quraq və ya yağıntılı keçə bilər. Bəlkədə bu yay olacaq, amma hələlik bilmək olmur.  Məsələn, iki il əvvəl Bakıda çimərlik sezonu olmadı. O baxımdan da indidən bunu demək bir az çətindir. Amma quraqlıq olacaqsa və havalar isti keçəcəksə bəzi tədbirlərə riayət etməliyik. Əsas məsələ kənd təsərrüfatını qorumaq, xilas etməkdi. Yazda ağaclar çiçəkləyən  vaxtda qar yağmasa, şaxta olmasa çox yaxşı olar. Ümumiyyətlə insanları neqativ ilə yükləmək lazım deyil. Hazırlıqlı olmaq lazımdır. İstiləşmənin təsirlərini çox görsək də 2025-ci ildə ciddi faciə yaşamayacağıq”.