Ekspertlər Trampın ikinci müddətdə Yaxın Şərq üçün nələr edə biləcəyini müzakirə ediblər

ABŞ-ın 47-ci prezidenti seçilən Donald Tramp yanvarda and içməyə hazırlaşarkən, ekspertlər İsrailin Qəzza və Livana hücumlarının davam etdiyi Yaxın Şərq üçün Trampın ikinci müddətinin mənasını müzakirə edirlər.

Bizimyol.info "AA"ya istinadən xəbər verir ki, Vaşinqtondakı “Beynəlxalq Siyasət Mərkəzi”nin vitse-prezidenti Matt Duss və Corc Meyson Universitetinin professoru Mark Katz Trampın Yaxın Şərqə mövqeyi ilə bağlı açıqlama veriblər.

ABŞ senatoru Bernie Sandersin də keçmiş xarici siyasət müşaviri olan Duss, Trampın ilk səlahiyyət müddətində İsrail-Fələstin münaqişəsinin həlli üçün vasitəçi olmaq niyyətini ifadə etdiyini, lakin daha sonra əsas donorların dəstəyini qazanmaq üçün İsrailin tərəfinə keçdiyini söylədi. Əsas seçicilərin, xüsusilə Evangelist Xristian Sionistlərə yaxın olduğuna diqqət çəkib.

Duss, bu vəziyyətin "Amerika istədiyini edir və buna görə də Amerikanın dostları istədiklərini edir" yanaşmasına uyğun olduğunu və bir növ "mob zehniyyəti"nə çox bənzədiyini ifadə edib: “Tramp sadəcə bu məsələnin manşetlərdən çıxarılmasını istəyir”, - deyib.

Söz mövzusu yanaşma “Müttəfiqlərimizin təhlükəsizliyi təmin etmək müqabilində alınan xərac kimi xüsusi imtiyazları var. Onlar istədiklərini edə bilərlər və əgər İsrail işğal etdiyi əraziləri, İsrailin işğal etdiyi, lakin Suriyaya aid olan Qolan Təpələrini və ya başqa hər şeyi almaq istəsə, biz bunu dəstəkləyəcəyik”, deyən Duss: “Bunlar ABŞ-ın rəhbərlik etdiyi dəstənin bir növ oyuncağı olmağın üstünlükləridir”, - deyə qeyd edib.

"Bu, bu ssenaridən əziyyət çəkəcək fələstinlilər üçün dəhşətli bir vəziyyətdir. Ancaq burada bir problem də var ki, İsrailin Baş naziri Benyamin Netanyahu oyunun sonunu gətirə bilməz. Onun hələ də nə edəcəyi ilə bağlı planı yoxdur. İsraillilərin ümumiyyətlə bu müharibəni bitirdikdə nə edəcəkləri ilə bağlı heç bir planı yoxdur", - deyə Duss bildirib.

Ekspertlər Trampın yeni prezidentliyi dövründə ABŞ qoşunlarının Suriyadan çıxarılması ehtimalına müsbət yanaşırlar.

ABŞ-ın Corc Meyson Universitetinin professoru Mark Katz deyib ki, Tramp "niyə əhəmiyyət verməliyik?", düşüncəsi ilə hərəkət etdiyinə diqqət çəkərək, ABŞ-ın ilk dövründə Suriyadan qoşunlarını çıxarmamasına “təəccübləndiyini” dilə gətirib.

Trampın "İŞİD yenidən güclənsə belə, yaxın bölgədəki insanlar bununla məşğul olsun. ABŞ niyə maraqlı olmalıdır?” mövqeyində olduğunu ifadə edən Katz, Trampın fikrinin dəyişmədiyinə əmin olduğunu dilə gətirib.

Duss isə Trampın ilk dövründə qarşılaşdığı müqavimətdən "açıqca məyus olduğunu" ifadə edib. "O vaxt ABŞ əsgərlərinin iştirakı ilə daha aktiv münaqişə vəziyyəti var idi, ona görə də bu məsələ insanların gündəmində idi və Tramp buna diqqət yetirməli idi", - deyib.

Bu məsələnin yenidən müzakirə olunacağı təqdirdə Trampın daha diqqətli olacağını ifadə edən Duss: "Yəqin ki, ABŞ əsgərlərini oradan çəkmək istəyəcək. Ancaq görünən odur ki, hazırda bu məsələ gündəmdə deyil", - deyə bildirib.

2018-ci ilin dekabrında o zamankı ABŞ prezidenti Tramp Türkiyənin PKK/YPG terror təşkilatının hədəflərinə qarşı sərhədyanı əməliyyata başlamaq əzmi ilə Suriyadakı 2000-ə yaxın Amerika əsgərini dərhal geri çəkmək qərarını açıqlamışdı. Daha sonra o, qərarını yüngülləşdirdi və zaman keçdikcə bu rəqəmin tədricən azaldılmasına göstəriş verdi.

2019-cu ilin oktyabrında Tramp ABŞ-ın Suriyada olması lazım olduğundan daha çox qaldığını və ABŞ əsgərlərinin orada daha çox qalmasını istəmədiyini bildirib. Donald Trampın qoşunların çıxarılması planları, xüsusilə ABŞ Mərkəzi Komandanlığı və 2018-ci ilin sonuna qədər İŞİD-lə Mübarizə üzrə Xüsusi Nümayəndəlik etmiş Brett Makqurk kimi fiqurlar tərəfindən açıq etirazla qarşılanmışdı.

Makqurk səlahiyyət müddətinin bitməsinə 2 ay qalmış, Tramp administrasiyasının 19 dekabr 2018-ci ildə Suriyadan çəkilmə qərarından dərhal sonra istefa verib. 2020-ci il seçkilərində ABŞ-ın yeni seçilmiş prezidenti Co Bayden Makqurku ABŞ Milli Təhlükəsizlik Şurasının Yaxın Şərq və Şimali Afrika koordinatoru təyin etdi və bununla da ABŞ-ın PKK/YPG-yə dəstək verdiyi Suriya siyasəti gücləndi.

Qadir, Bizimyol.info