Ən qorxmaz heyvanın nəsli kəsilmək üzrədir

Türkmənistan Respublikasının ərazisində Ginnesin Rekordlar Kitabına adı düşən "dünyanın ən qorxmaz heyvanı" yaşayır.
Reyting.az-ın məlumatına görə, türkmənlər bu heyvana "it-ay" (it-ayı) deyirlər.
Bu bal porsuğu görünüşcə az da olsa, bala ayıya bənzəsə də, əslində, samurkimilər fəsiləsinə aiddir. Bu qəribə növ heyvanın orta ölçüsü, qısa ayaqları, güclü, möhkəm caynaqları var. Qısa və möhkəm pəncələri ona torpağı daha yaxşı, eləcə də dərindən qazmağa imkan verir. İt-ay həm də ən hündür ağaca dırmaşmağı bacarır.
Ginnesin Rekordlar Kitabı 1998–2003-cü illərdəki nəşrlərində bu bal porsuğunu "dünyanın ən qorxmaz məməlisi" elan edib və uzun illər ötsə də, rekord yenilənməyib.
İt-ay öz kiçik ölçülərinə baxmayaraq, amansızlığı və qorxmazlığı ilə də məşhurdur.
Yayda bal porsuğu tamamilə gecə həyat tərzi sürür, ilin başqa fəsillərində isə onu axşamçağı, xüsusilə qış aylarında bəzən gündüz də görmək mümkündür.
Qida axtarışında 10–15 kilometr məsafə qət edə bilər. Bal porsuğu ən təhlükəli yırtıcı heyvan hesab edilir. Bu növün ovuna müxtəlif gəmiricilər və uzunqulaq kirpilər, həmçinin quşlarla onların yumurtaları, ilanlar (o cümlədən zəhərli ilanlar, digər zəhərlilər), eləcə də suda-quruda yaşayanlar, bir çox həşərat sürfələri, əqrəblər və digər onurğasızlar daxildir.
Bal porsuqları hətta özlərindən bir neçə dəfə böyük olan ovun üstünə də gedə bilirlər.
Bu heyvanlar eyni zamanda, bitki qidası da yeyirlər: giləmeyvə, meyvə, kök, digər bitki yumruları. Balı çox sevdikləri üçün onlara "bal porsuğu" deyirlər.
Nadir növ olan bal porsuğu həm də Türkmənistanın Qırmızı kitabına nadir növ kimi daxil edilib və onun ovlanması qadağandır. Az sayda olması, həmçinin məhdud yayılma arealı getdikcə bu nadir heyvanı yox olma təhlükəsi ilə də üz-üzə qoyur.
Yerli əhalinin "it-ay" adlandırdığı, nadir növ sayılan bal porsuğu artıq illərdir ki, Türkmənistanın dövlət qoruqlarında xüsusi mühafizə altındadır.
Oqtay QORÇU