Ərazi bütövlüyünün təminində yeni mərhələ

Azərbaycan 30 ilə yaxın işğal altında qalan ərazilərini 2020-ci ildə – Vətən müharibəsində tarixi Qələbə qazanaraq azad etdi. Müharibədən sonra regionda sülh və sabitlik mühiti yaratmaq üçün rəsmi Bakı bir çox addımlar atdı. Qarabağda yaşayan erməni əsilli sakinlərin reinteqrasiyası, onların hüquqlarının təmin olunması və birgə yaşayış mühitinin formalaşdırılması Azərbaycan dövlətinin əsas hədəflərindən biri oldu.

Bu müddət ərzində Azərbaycan dəfələrlə bəyan etdi ki, problemin yalnız siyasi-diplomatik yollarla, qarşılıqlı dialoq vasitəsilə həllinə sadiqdir. Üç il boyunca rəsmi Bakı sülh təklifləri irəli sürdü, yerli erməni əhalisi ilə təmas qurmağa çalışdı. Lakin bu çağırışlar qarşı tərəfdən anlayışla qarşılanmadı, əksinə, separatçı fəaliyyətlər davam etdi.

Ən ciddi problemlərdən biri, Rusiya sülhməramlılarının müvəqqəti yerləşdikləri Azərbaycan ərazilərində – xüsusilə də Kəlbəcər-Laçın və Xankəndi ətrafı bölgələrdə təbii sərvətlərin qanunsuz istismarı ilə bağlı idi. Faydalı qazıntı yataqları ekoloji normalara zidd şəkildə istismar edilir, bu sərvətlər Ermənistana daşınırdı. Bu faktlar Azərbaycan ictimaiyyətində haqlı narazılığa səbəb oldu və ölkənin suveren hüquqlarının açıq şəkildə pozulduğunu göstərdi.

2023-cü ilin 19 sentyabrında vəziyyət yenidən gərginləşdi. Qarabağda qeyri-qanuni erməni silahlı birləşmələri təxribatlara əl atdı, nəticədə Azərbaycan əsgərləri və mülki şəxslər həlak oldu. Bununla yanaşı, üçtərəfli Bəyanatın müddəaları yenidən kobud şəkildə pozuldu. Azərbaycan isə Konstitusiya quruluşunun tam bərpası və bölgədə sabitliyin təmin olunması üçün lokal xarakterli antiterror əməliyyatına başladı.

Əməliyyat cəmi 23 saat 43 dəqiqə davam etdi. Peşəkar şəkildə aparılan bu hərbi tədbirlər nəticəsində separatçı silahlı dəstələr müqavimət göstərmək iqtidarında olmadı və ağ bayraq qaldırmağa məcbur oldular. Bu əməliyyat bir daha göstərdi ki, Azərbaycan öz ərazisində qeyri-qanuni hərbi varlığa dözməyəcək və milli suverenliyini hər vasitə ilə qorumağa qadirdir.

Azərbaycan Prezidenti, Silahlı Qüvvələrin Müzəffər Ali Baş Komandanı cənab İlham Əliyev 2023-cü il oktyabrın 15-də Xankəndi, Xocalı, Xocavənd və Ağdərə şəhərlərinə səfər edərək, Azərbaycan bayrağını bu şəhərlərdə ucaltdı. Bu, yalnız hərbi uğur deyil, eyni zamanda siyasi və tarixi ədalətin bərpası idi.

Antiterror əməliyyatı, əslində, sülhə aparan bir qətiyyətli yolun başlanğıcı oldu. Dövlət suverenliyi təmin olunmadan bölgədə sabitlikdən danışmaq mümkün deyildi. İndi isə əsas məqsəd Qarabağda reinteqrasiya prosesini sürətləndirmək, orada yaşayan hər bir vətəndaşın təhlükəsiz və ləyaqətli şəraitdə yaşamasını təmin etməkdir.

Natiq Quluzadə,

YAP Zəngilan rayon təşkilatının sədri