Ərəbistan səhrasının sirləri: Regionun heyrətamiz keçmişi açıqlandı

Beynəlxalq alimlər qrupu Ərəbistan yarımadasının tarixi haqqında təsəvvürlərimizi tamamilə dəyişən sensasiyalı bir kəşf edib. Məlum olub ki, bu gün cansız səhralarla örtülü olan Ərəbistan və Səhrə (Sahara) əraziləri keçmişdə bol sulu çaylar və göllərlə zəngin, çiçəklənən vahələr olub.

Oxu.Az-ın verdiyi məlumata görə, bu barədə Avstraliyanın Qriffit Universitetinin alimlərinin apardığı araşdırmalarda bəhs olunur. Tədqiqatın nəticələri nüfuzlu "Nature" elmi jurnalında dərc edilib.

Araşdırma çərçivəsində tədqiqatçılar Səudiyyə Ərəbistanının mərkəzi hissəsində yerləşən mağaralarda stalaktit və stalaqmitlərin ətraflı analizini aparıblar. Bu cür mineral formalaşmalar yalnız bol yağıntı və sıx bitki örtüyünün olduğu iqlim şəraitində meydana gəlir. Alimlər müasir uran-qurğuşun tarixləndirmə metodundan istifadə edərək müəyyən ediblər ki, son 7 milyon il ərzində Ərəbistan yarımadasında ən azı dörd uzunmüddətli rütubətli iqlim dövrü olub.

Ərəbistandakı yağış izlərinin ən qədimi təxminən 7 milyon il əvvələ aiddir. Sonrakı rütubətli dövrlər isə 4-3 milyon, 2 milyon və təxminən 1 milyon il əvvəl baş verib. Bu nəticələr dünyanın ən erkən paleoiqlim qeydlərindən biri hesab olunur və regionun tarixini yenidən dəyərləndirməyə imkan yaradır.

Xüsusi maraq doğuran dövr isə 4-3 milyon il əvvələ təsadüf edir. Həmin vaxt Şərqi Afrikada da oxşar "yaşıl faza" müşahidə olunub və bu dövrdə orada australopiteklər kimi insanın erkən əcdadları yaşayıb. Tədqiqatçıların fikrincə, rütubətli dövrlərdə Ərəbistan yarımadası heyvanların və qədim homininlərin (insanın ulu əcdadlarının) Afrika və Avrasiya arasında miqrasiyası üçün təbii "körpü" rolunu oynaya bilərdi.

Hələlik insan əcdadlarının Ərəbistan üzərindən köçünə dair birbaşa sübutlar tapılmasa da, yeni kəşf bu istiqamətdə böyük ümidlər vəd edir. Alimlər hesab edirlər ki, regionda aparılacaq gələcək arxeoloji qazıntılar sensasiyalı tapıntılar - qədim fauna izləri və hətta insan fəaliyyətinə dair sübutlar ortaya çıxara bilər.