Fərid Şahbazlı: Azərbaycan Türkiyə müttəfiqliyi regionun geosiyasi gələcəyini yenidən formalaşdırır

“Azərbaycan Prezidenti İlham Əliyevin Türkiyəyə son səfəri, xüsusilə İğdır-Naxçıvan qaz kəmərinin açılış mərasimi çərçivəsində verdiyi mesajlar, regionun geosiyasi gələcəyini formalaşdıran mühüm hadisələrdən biri oldu. Bu səfər yalnız iki qardaş ölkə arasında münasibətlərin yüksələn xətlə inkişaf etdiyini göstərmədi, eyni zamanda, regional güc balansında Azərbaycan və Türkiyənin strateji rolunu bir daha təsdiqlədi. Prezidentin verdiyi mesajlardan aydın oldu ki, Azərbaycan artıq yalnız regional müstəvidə güclü bir dövlət deyil, həm də geosiyasi prosesləri müəyyənləşdirən əsas aktorlardan biridir”.
Demokrat.az xəbər verir ki, bu sözləri “İslahatçı Gənclər” İctimai Birliyinin sədri, siyasi şərhçi Fərid Şahbazlı deyib. Onun sözlərinə görə, Prezident İlham Əliyevin çıxışında ən çox diqqət çəkən məqamlardan biri qərbi Zəngəzurun Azərbaycanın tarixi torpaqları olması məsələsinin vurğulanması oldu. Siyasi şərhçi bildirib ki, bu məsələ, yalnız tarixi bir məsələ deyil, həm də bugünkü geosiyasi müstəvidə çox vacibdir: “1920-ci illərdə bolşeviklər tərəfindən Zəngəzurun Ermənistana verilməsi, əslində, Azərbaycan və Türkiyənin coğrafi olaraq bir-birindən ayrılmasına səbəb olmuşdu. Bu qərar, o dövrün geosiyasi balansını dəyişdirərək, Türk dünyasının birləşməsinin qarşısını almağa yönəlmişdi.
Lakin Azərbaycan heç vaxt heç bir dövlətə qarşı ərazi iddiası irəli sürmür. Prezident İlham Əliyev hər zaman bu prinsipial mövqeni açıq şəkildə ifadə edib. Burada söhbət ilk növbədə, 1988-ci ildə qərbi Zəngəzurdan deportasiya olunan azərbaycanlıların öz doğma yurdlarına geri dönüş hüququndan gedir. Bu kontekstdə, Azərbaycanın qərbi Zəngəzuru və ümumiyyətlə, Cənubi Qafqazda baş verən geosiyasi dəyişiklikləri “tarixi ədalət” çərçivəsində müzakirə etməsi, həm də Türk dünyasının bütövlüyü və strateji maraqlarının qorunması baxımından önəmlidir. Burada söhbət yalnız müharibə və münaqişələrdən deyil, həm də diplomatik və iqtisadi yanaşmalardan gedir. Prezidentin bu məsələni açıq şəkildə gündəmə gətirməsi, həm Türkiyə, həm də digər regional aktorlarla aparılacaq gələcək müzakirələrin mühüm təməlini qoyur”.
Fərid Şahbazlı bildirib ki, İğdır-Naxçıvan qaz kəmərinin açılışı, bu səfərin əsas tarixi hadisələrindən biri oldu. Onun sözlərinə görə, bu layihə təkcə Azərbaycan və Türkiyənin maraqlarına xidmət etmir, eyni zamanda, regionda enerji təhlükəsizliyinin təmin olunması baxımından mühüm əhəmiyyətə malikdir: “Prezident İlham Əliyevin çıxışında qeyd etdiyi kimi, son dövrlərdə həyata keçirilən böyük enerji layihələri, xüsusən də İğdır-Naxçıvan qaz kəməri, Azərbaycan-Türkiyə əlaqələrinin yalnız iki dövlətin maraqları ilə məhdudlaşmadığını, həm də regional və qlobal enerji bazarlarında strateji əhəmiyyət daşıdığını nümayiş etdirir. Bu layihə, təkcə Naxçıvanın blokada vəziyyətindən xilas olması üçün deyil, həm də Cənubi Qafqazın enerji təhlükəsizliyinin təmin olunmasında önəmli bir addımdır”.
İctimai Birlik sədri qeyd edib ki, Prezident İlham Əliyevin bu səfəri eyni zamanda, Ermənistan və onun havadarlarına ciddi bir mesaj idi: “Azərbaycan lideri açıq şəkildə bildirdi ki, Ermənistan bölgədə sülh və sabitlik istəyirsə, real addımlar atmalı və Azərbaycanın ərazi bütövlüyünü tam şəkildə tanımalıdır.
Ermənistan uzun illərdir ki, Türkiyə ilə münasibətlərin normallaşdırılmasına çalışır. Lakin Ankara bu məsələdə Azərbaycanın maraqlarını hər zaman prioritet kimi irəli sürüb. Prezident İlham Əliyev dəfələrlə qeyd edib ki, Azərbaycanla Ermənistan arasında sülh müqaviləsi imzalanmadan, Türkiyə-Ermənistan münasibətlərinin normallaşması mümkün deyil. Bu səfər çərçivəsində verilən mesajlar da onu göstərdi ki, Ankara və Bakı bu məsələdə tam həmrəylik içindədir”.
Fərid Şahbazlının sözlərinə görə, səfərin yekunlarının təhlili bir daha sübut edir ki, Azərbaycan və Türkiyə strateji müttəfiqliyini daha da gücləndirir və bu birlik regionun geosiyasi reallıqlarını yenidən formalaşdırır: “Prezidenin çıxışından aydın oldu ki, Qərbi Zəngəzur məsələsi təkcə tarixi bir problem deyil, həm də Azərbaycan və Türkiyənin gələcək strategiyalarının əsas istiqamətlərindən biri olacaq.
Eyni zamanda enerji layihələri, xüsusilə İğdır-Naxçıvan qaz kəməri, Azərbaycan və Türkiyənin bölgədə enerji təhlükəsizliyinə nəzarət edən əsas güclərdən biri olduğunu sübut edir.
Ermənistana verilən mesaj isə ondan ibarət idi ki, bu ölkə real sülh üçün Azərbaycanın şərtlərini qəbul etməlidir, əks halda, regional layihələrdən tamamilə kənarda qalacaq”.