Icma.az
close
up
RU
Fransanın hədəfi Xaqani Cəfərli yazır

Fransanın hədəfi Xaqani Cəfərli yazır

Icma.az, 525.az portalına istinadən məlumat yayır.

Xaqani CƏFƏRLİ

Fransanın ümumi dəyəri 7.6 milyard avro olan "26 Rafale M" döyüş təyyarəsinin Hindistana satışı ilə bağlı danışıqları uğurla başa çatdırması Rusiyanın növbəti uğursuzluğu, Parisin Moskva üzərində növbəti qələbəsi kimi tarixə düşə bilər. Hindistan Hərbi Dəniz Qüvvələri üçün Farnsadan alacağı təyyarələrlə Rusiya istehsalı MiQ-29K və MiQ-29KUB təyyarələrini əvəz etməyi planlaşdırır. Güman edilir ki, müqavilə Fransa müdafiə nazirinin aprel ayında Hindistana səfəri zamanı imzalana bilər. Fransa Hindistana 26 "Rafale M" döyüş təyyarəsini almağı tövsiyə edəndə, Rusiyada Parisin bu təklifini utopiya adlandırdılar. Lakin 2023-cü ildə Rusiyanı geridə qoyaraq ABŞ-dan sonra dünyanın ikinci ən böyük silah ixracatçısına çevrilən Farnsa Rusiyanın çox böyük ümidlər bəslədiyi Hindistan bazarını da ələ keçirməyə başlayıb. Stokholm Beynəlxalq Sülh Araşdırmaları İnstitutunun (Stockholm International Peace Research Institute-SIPRI) son hesabatına görə, Fransa 2019-2023-cü illərdə silah ixracını əvvəlki beş illik dövrlə müqayisədə 47 faiz artırıb. Qlobal silah bazarında Fransanın əsas rəqibi olan Rusiyanın silah ixarcı isə kəskin şəkildə azalmağa davam edir. SIPRI-nin məlumatlarına görə, 2024-cü ildə Rusiyanın silah ixracı 2022-ci illə müqayisədə 47 faiz azalıb. Ümumilikdə, son beş ildə Rusiyanın silah ixracı 64 faiz, qlobal silah bazarındakı payı isə 7.8 faiz azalıb. Rusiya silahlarından imtina edən Hindistan Fransa silahlarının ən böyük alıcısına çevrilməkdədir.

Fransa Rusiyanı ötüb keçərək dünyada ABŞ-dan sonra ən çox silah satan ölkəyə çevrilsə də, bu, Parisin son hədəfi deyil. Donald Trampın Kanada və Avropa İttifaqı ilə ticarət müharibəsi, Rusiyanın təcavüzkar siyasətinə qarşı Ukraynanı dəstəkləməkdən imtina etməsi və ABŞ-nin NATO-dan çıxmaq ehtimalının gündəmə gəlməsi Fransa üçün yeni imkanlar açır. Kanada və Almaniya ABŞ-dən F-35 qırıcılarının alışından imtina edə bilər. Kanadanın müdafiə naziri Bill Blair bildirib ki, ölkəsi ABŞ-dən 88 ədəd F-35 qırıcıları almaq üçün 19 milyard dollarlıq müqavilədən çıxa və başqa variantlar axtara bilər. Almaniya da ABŞ-dən 8 milyard avroya 35 ədəd F-35A qırıcısının alınması ilə bağlı müqaviləni ləğv etməyi müzakirə edir. Fransa prezidenti Emmanuel Makron müttəfiqlərini F-35-lər əvəzinə "Rafale" qırıcılarını almağa çağırıb. "Airbus" Avropa aviasiya konserninin müdafiə və kosmos bölməsinin rəhbəri Maykl Şellhorn da oxşar müraciətlə çıxış hesab edib. Maykl Şellhorn Avropa ölkələrini ABŞ-dən asılı olmamaq üçün Amerika silahlarının alışını azaltmağa çağırıb. Maykl Şellhorn ABŞ-dən F-35 təyyarələrini alan və indi Trampın Qrenlandiya ilə bağlı niyyətindən şoka düşən danimarkalıların üzləşdiyi vəziyyəti xatırladıb.

SIPRI ekspertlərinin hesablamalarına görə, Avropa ölkələri silah idxalatının 55 faizini ABŞ-dən təchizat təşkil edir. İnstitutun ekspertlərinin hesablamalarına görə, Avropa ölkələri son beş ildə əsas silahların idxalını demək olar ki, iki dəfə artırıblar. 2019-cu ildən 2023-cü ilə qədər silah alış həcmi əvvəlki beş illik dövrlə müqayisədə 94 faiz artıb. Bu dövrdə ABŞ silah satışını 17 faiz artırıb və qlobal silah bazarındakı payını 34 faizdən 42 faizə yüksəldib. İndi isə Trampın sərsəm siyasəti nəticəsində ABŞ Avropa bazarlarını itirmək təhlükəsi ilə üzləşib. Özü də bu, elə bir dövrdə baş verir ki, Avropa İttifaqı qarşıdakı 4 ildə hərbi xərclərə 800 milyard avroya qədər vəsait xərcləməyi nəzərdə tutur. Fransa isə Avropa İttifaqına üzv olmayn ölkələrin 800 milyard avroluq silahlanma proqramından kənarda saxlanılmasında təkid edir. Fransadan fərqli olaraq Almaniya Böyük Britaniya, Norveç və Türkiyə kimi ölkələrin də imkanlarından istifadə edilməsini təklif etsə də, ABŞ-dən silah alışının əleyhinədir. Avropanın silahlanması ilə bağlı Fransa və ya Almaniyanın planının qəbul edilməsindən asılı olmayaraq, bu, ABŞ-nin zərərinə olacaq. Bundan ən çox itirən ABŞ, ən çox qazanan Fransa olacaq. Hələlik Fransa hərbi-sənaye kompleksinin ən böyük problemi məhdud imkanlardır. "Dassault Aviation" ildə 25 "Rafale" qırıcısı istehsal etmək imkanlarına malikdir. Lakin Fransanın başqa bir üstünlüyü var. Fransa ABŞ-dən asılı olmadan başdan sona silah istehsal edə və bunu inkişaf etdirə bilən müdafiə sənayesinə malik azsaylı Avropa ölkələrindən biridir. Hazırda Fransanın hərbi-sənaye kompleksinə doqquz böyük sənaye qrupu daxildir: "Airbus Defence and Space", "Ariane Group", "Arquus", "Dassault Aviation", MBDA, "Naval Group", "KNDS France", "Safran", "Thales".

Böyük sənaye qrupları ilə yanaşı, Fransada hərbi-sənaye kompleksinə aid edilə biləcək 4500 kiçik və orta müəssisə də mövcuddur. Onlardan 1000-i strateji müəssisə hesab olunur. Hazırda Fransanın hərbi-sənaye komleksinə aid edilən müəssisələrdə 210 min işçi çalışır. Ancaq Avropanın silahlanma qərarı və bu zaman yerli istehsala öncüllük verilməsi Fransa hərbi-sənaye kompleksinin ciddi şəkildə böyüməsinin yolunu açacaq. Fransanın 2024-2030-cu illər üçün hərbi büdcə qanunu müdafiə xərclərinə 413 milyard avro ayrılması nəzərdə tutulur. Bu məbləğn 100 milyardı əsas silah proqramlarına ayrılıb. Ancaq Parisdə anlayırlar ki, bu, yetərli deyil. Hətta Fransanın 1990-cı illərdəki səviyyəsinə qayıtmaq üçün çox iş görülməlidir. Bu işlərin görülməsinə isə artıq başlanılıb. Üstəlik, Fransa Ukrayna ilə birlikdə silah istehsalına başlayıb. Rusiyanın Ukraynaya qarşı işğalçı müharibəsi fransız hərbi şirkətləri üçün yaxşı fürsət olub. Ancaq bununla yanaşı, Fransa şirkətləri Ukraynada silah istehsalına da yaxşı fürsət kimi baxırlar. Bu məqsədlə onlarla müqavilə bağlanıb. Bütün bunlar Fransa silah istehsalçılarının qlobal silah bazarında mövqeyini gücləndirəcək. Ekspertlər hesab edirlər ki, Trampın sərsəm siyasəti davam etdikcə ABŞ etimadlı müttəfiq və tərəfdaş imicini itirəcək. Bu isə ilk öncə ABŞ-dan silah alan ölkələrin mövqeyində dəyişikliyə səbəb olacaq. Rusiyanın itirdiyi mövqeləri ələ keçirən Fransa ABŞ-ı da əvəz etməyə başlayacaq. Bir neçə il öncə heç kim Fransanın Rusiyanı ötüb keçəcəyinə inanmırdı. İndi bu, artıq baş verib və Fransa qlobal silah bazarında ABŞ-dən sonra ən böyük paya sahibdir. İndi isə Fransanın hədəfi ABŞ-la rəqabət aparmaq və ona qalib gəlməkdir.

Ən son yeniliklər və məlumatlar üçün Icma.az saytını izləyin, biz hadisənin gedişatını izləyirik və ən aktual məlumatları təqdim edirik.
seeBaxış sayı:45
embedMənbə:https://525.az
0 Şərh
Daxil olun, şərh yazmaq üçün...
İlk cavab verən siz olun...
topGünün ən çox oxunanları
Hal-hazırda ən çox müzakirə olunan hadisələr

Hicablı qadın uşağı ilə metro relslərinə yıxıldı VIDEO

27 Mart 2025 20:55see428

Bu xərçəng növü soyuqdəymə ilə səhv salınır XƏBƏRDARLIQ

27 Mart 2025 02:04see302

Qız kirayə puluna görə tualetdə yaşayır İNANILMAZ

27 Mart 2025 20:01see295

Messi Braziliya üzərindəki qələbəyə belə reaksiya verdi FOTO

27 Mart 2025 04:42see269

Berlin İstanbula namizəd olacaq

26 Mart 2025 22:46see138

Çingiz Əhmədovun oğlu xəstəxanaya yerləşdirildi FOTO

27 Mart 2025 12:24see138

Keçmiş Türkiyə gözəli olan aktrisa saxlanıldı

26 Mart 2025 21:50see135

13 yaşlı uşaq ana olubsa, deməli o kənddə… Ekspert

27 Mart 2025 12:00see134

Sərnişin sıxlığı aradan qaldırılır

27 Mart 2025 13:05see131

Xartum üsyançı silahlı qruplaşmadan tamamilə azad edildi

27 Mart 2025 03:06see131

Ağ Ev Kremlin Axilles dabanı nı tapıb, ardıcıl zərbələr endirir: Rusiyanın müqavimət potensialı isə tükənir

27 Mart 2025 00:56see126

Türkiyəli məşhurların bilinməyən xəstəlikləri

27 Mart 2025 01:04see125

Putin: Tramp səmimi şəkildə Ukraynadakı münaqişəyə son qoymaq istəyir

28 Mart 2025 01:28see121

Millimizin sabiq hücumçusu dubl etdi, komandası qələbə qazandı

27 Mart 2025 01:06see121

Rusiyanı başa düşmürlər Putin

26 Mart 2025 20:53see120

Gəncədə avtomobil qazılan yolda torpaq təpəsinə çırpılaraq aşıb FOTO

27 Mart 2025 06:07see118

ABŞ ın maliyyə naziri Rusiya əleyhinə sanksiyaların yumşaldılmasını istisna etməyib

27 Mart 2025 00:55see117

Xəzər geri çəkilir, daha da aktivləşdi Video

27 Mart 2025 01:32see115

Masazırda ər arvadını döydü TƏFƏRRÜAT

27 Mart 2025 13:52see109

Aydın Mirzəzadə: “Onları tənqid edən şəxs Paşinyan deyil, tarixdir”

27 Mart 2025 12:51see108
newsSon xəbərlər
Günün ən son və aktual hadisələri