G20 də gərginlik: Trampın sammiti boykotunun geopolitik anlamı

Məlumdur ki, bir neçə gün öncə Cənubi Afrikanın ev sahibliyi etdiyi Yohannesburq şəhərində "Həmrəylik, bərabərlik və davamlı inkişaf" mövzusuna həsr olunmuş G20 sammiti baş tutub.

Bakıvaxtı.az xatırladır ki, sammit çərçivəsində G20 ölkələrinin liderləri qlobal iqtisadiyyatın gələcəyini formalaşdıracaq islahatlarla bağlı üç sessiya keçiriblər. Birinci sessiyada qlobal maliyyə-iqtisadi sistemin möhkəmləndirilməsi, qlobal tənəzzülün və proteksionizmin qarşısının alınması, davamlı artıma keçid üzrə tədbirlər müzakirə edilib. Sammitin ikinci sessiyası fəlakət riskinin azaldılması, iqlim dəyişikliyi ilə mübarizə, ədalətli enerji keçidinin təmin edilməsi və qida sistemlərinin gücləndirilməsinə həsr olunub. Üçüncü sessiyada isə liderlər qlobal iqtisadiyyat üçün mühüm əhəmiyyətə malik faydalı qazıntıların hasilatı və ticarəti, habelə süni intellektlə bağlı məsələləri müzakirə ediblər.

Onu da qeyd edək ki, ABŞ Prezidenti Donald Tramp ağ əhaliyə qarşı irqi ayrı-seçkiliyə yol verildiyini əsas gətirərək sammitə qatılmayıb.

Trampın Sammitdən imtina etməsi doğrudanmı irqçiliklə bağlıdır? Ümumiyyətlə, G20 sammitində yeni qlobal ittifaqların formalaşması mümkündürmü və bu ittifaqların fəaliyyəti effektiv ola bilərmi?

Politoloq Taleh Əliyev Bakıvaxtı.az-a açıqlamasında bu sualları cavablandırıb.

Onun sözlərinə görə, dünyanın nüfuzlu beynəlxalq platformalarından biri olan G20 Sammitində qəbul olunan qərarların birmənalı olaraq, yeni dünya düzənini formalaşdırdığını iddia etmək düzgün olmaz:

"Sadəcə olaraq dünyanın iqtisadi, siyasi, hərbi və hüquqi baxımdan nüfuzlu olan dövlətlərin G20 çərçivəsində bir araya gəlməsi və dünyanın gələcəyi ilə bağlı müəyyən qərarlar qəbul etməsi digər beynəlxalq və regional təşkilatlar üçün də yeni prioritetlər müəyyənləşdirir”.

Taleh Əliyev: Trampın tədbirə qatılmaması G20 Sammitində qəbul olunan qərarların təsir gücünü azalda bilər

Müsahibimiz qeyd edib ki, bu baxımdan G20-də qəbul olunan qərarların növbəti mərhələdə digər dövlətlər tərəfindən də ciddiyə alınmasına, eyni zamanda bu prosesdə yaxından iştiraklarına səbəb olacaq. Dediyinə görə, ancaq ABŞ prezidentinin bu tədbirə qatılmaması G20 Sammitində qəbul olunan qərarların müəyyən mənada təsir gücünü azalda bilər.

T.Əliyev hesab edir ki, D.Trampın bu məsələni irqi ayrı-seçkiliklə əlaqələndirməsi daha çox Cənubi Afrika Respublikasının BRİCS-in üzvü olması ilə bağlıdır:

"Belə ki, Cənubi Afrika son zamanlar anti-amerikan bloku kimi formalaşan BRİCS-in fəaliyyətini təşkil edən əsas ölkələrdən birinə çevrilib. Bu isə Trampın Sammiti boykot etməsinə səbəb ola bilər".

Gülşən Şərif