Icma.az
close
up
RU
Gənclərdə azalan xoşbəxtlik, artan qəzəb: Pozulan psixologiyamız necə düzələr?

Gənclərdə azalan xoşbəxtlik, artan qəzəb: Pozulan psixologiyamız necə düzələr?

Sherg.az portalından alınan məlumata görə, Icma.az xəbər verir.

Türkiyə, təəssüf ki, Şimali Kipr, Livan, Yəmən və Əfqanıstanla birlikdə ən aşağı müsbət yaşantıya sahib ölkələr sırasındadır

Son illərdə gənclərin mənfi emosiyalara meylinin artması diqqət çəkir. Psixiatriya üzrə mütəxəssis Prof. Dr. Hakan Türkçapar bu vəziyyətdən çıxış yolu kimi psixoloji dayanıqlılığın və sosial dəstək şəbəkələrinin gücləndirilməsinin vacibliyini vurğulayır.


Sherg.az xəbər verir ki, "Gallup"un dünyanın bütün ölkələrini əhatə edən "2025 Dünya Xoşbəxtlik Hesabatına" görə, Türkiyə 137 ölkə arasında qlobal xoşbəxtlik sıralamasında 94-cü yerdədir.

Digər tərəfdən “Dünən çox güldünüzmü və ya çox təbəssüm etdinizmi? Dünən özünüzü hörmətə layiq biri kimi hiss etdinizmi? Dünən dincəldinizmi? Dünən maraqlı bir şey öyrəndiniz və ya etmisinizmi? Dünən gününüzün əksəriyyətində özünüzü xoşbəxt hiss etdinizmi?” kimi suallara verilən cavablarla hazırlanmış "müsbət yaşantılar" indeksində Türkiyə, təəssüf ki, Şimali Kipr, Livan, Yəmən və Əfqanıstanla birlikdə ən aşağı müsbət yaşantıya sahib ölkələr sırasındadır.

Yəmən, Livan və Əfqanıstanın şərtləri nəzərə alındıqda, Türkiyənin bu qədər aşağı sıralarda yer almasını yalnız iqtisadiyyat, rifah, maddi şərait və ya təhsil səviyyəsi ilə izah etmək mümkün deyil. Xoşbəxtliklə bağlı elmi araşdırmalara baxdıqda bu vəziyyətin həm cəmiyyət, həm də fərdi psixoloji amillərlə bağlı ola biləcəyini görmək olar.


Gənclərin durumu

Bu statistika təəssüf ki, Türkiyədə psixoloji baxımdan mənfi mənzərəni ortaya qoyur. Daha da düşündürücü olan odur ki, bu araşdırmaya görə Türkiyə, gənc əhalinin sosial dəstək qavrayışında ən aşağı bal alan ölkələrdəndir. Bu məlumatlar gənclər arasında yayılan ümidsizlik, bədbinlik və qəzəb hallarını anlamaq baxımından əhəmiyyətli ipucları təqdim edir. Hesabatın "gənc yetkinlərdə sosial əlaqələr" adlı bölməsində Türkiyə gənclərinin sosial dəstək baxımından dünyada ən aşağı göstəriciyə sahib iki ölkədən biri olduğu bildirilir. Gənclərin əksəriyyəti çətinlik çəkdiklərində yardım istəyə biləcəkləri yaxınlarının olmadığını da deyirlər. Bu tənha qalmaq və əlaqə çatışmazlığı; depressiya, narahatlıq və qəzəb kimi emosional problemlərə zəmin yarada bilər.


Mənfi emosiyalar, qəzəb və etiraz

Eyni zamanda Türkiyə, "mənfi emosiyaların" (qəzəb, narahatlıq, kədər) ən çox yaşandığı ölkələr arasında ön sıralardadır. Bu vəziyyət xüsusilə gənclər arasında artan ictimai narazılığın və etiraz davranışlarının psixoloji əsasını anlamaq baxımından vacibdir. Qəzəb tez-tez qarşılanmamış ehtiyacların və məqsədlərə gedən yolda qarşılaşılan maneələrin ifadəsidir. Bu çərçivədə; gələcəyə dair qeyri-müəyyənlik, iqtisadi çətinliklər, sosial problemlər kimi faktorlar gənclərdə qəzəb reaksiyalarını artırır. Yaşlı əhaliyə nisbətən sosial təcrid, ictimai etimadsızlıq və mənasızlıq hissi kimi psixoloji səbəblər də gənclərin psixologiyasına daha çox təsir edir.


Nə etmək olar?

Bu mənzərəyə qarşı psixoloji sahədə çoxistiqamətli və sistemli müdaxilələr vacibdir. İlk atılacaq addım, gənclər arasında sosial dəstək şəbəkələrinin gücləndirilməsi ola bilər.

Məktəblərdə və universitetlərdə həmyaşıd dəstək sistemlərinin qurulması, psixoloji dayanıqlılıq mərkəzli bələdçi xidmətlərinin təşkil olunması və ruh sağlamlığı xidmətlərinə çıxışın artırılması əhəmiyyətlidir.

İkinci olaraq, gənclərdə ümid, nəzarət və məna hissini yenidən qurmağa yönəlmiş psixoloji müdaxilələr də vacib və prioritetdir. Müsbət psixologiyaya əsaslanan yanaşmalar, fərqindəlik və idealizm inkişafını təşviq edən metodlar gənclərin dəyərə əsaslanan bir həyat tərzi qurmasına yardım edə bilər.

Üçüncü olaraq, ölkə miqyasında tətbiq olunacaq ruh sağlamlığı siyasətləri yalnız klinik müdaxilələrlə məhdudlaşmamalı, ümumi psixoloji rifahı dəstəkləməli, qaydaların işçidən və haqq edən tərəfdən yana olduğu düşüncəsini gücləndirməlidir. Problemi olan gənclər üçün psixoloji ilk yardım təlimləri, yerli sosial əlaqə layihələri və özünü yetərli hiss etmələrini təşviq edən mikro layihələr, idman və incəsənət imkanları kimi ictimai müdaxilələr də bu siyasətə daxil edilə bilər.


XÜLASƏ

Nəticə etibarilə, "Dünya Xoşbəxtlik Hesabatı -2025"in məlumatları Türkiyə cəmiyyətində və xüsusilə gənclər arasında artan psixoloji böhranı göstərir. Bu böhran yalnız fərdi müalicə və terapiya ilə deyil, sosial, iqtisadi və mədəni konteksti də nəzərə alan ümumi yanaşma ilə həll oluna bilər. Gənclərin yalnız qəzəbini deyil, potensialını da görə bilən; onları mühakimə etmədən dinləyən və yaxşılığa, inkişaf yönümünə istiqamətləndirən bir cəmiyyət bu mənfi gedişatı mütləq dəyişdirə bilər.

Ən son xəbərləri və yenilikləri almaq üçün Icma.az saytını izləyin.
seeBaxış sayı:67
embedMənbə:https://sherg.az
archiveBu xəbər 10 May 2025 15:38 mənbədən arxivləşdirilmişdir
0 Şərh
Daxil olun, şərh yazmaq üçün...
İlk cavab verən siz olun...
topGünün ən çox oxunanları
Hal-hazırda ən çox müzakirə olunan hadisələr

Tramp tamamilə yeni bir söz icad etdiyini dedi

15 May 2025 05:48see148

Hüseyn Həsənov axtarışa verildi

14 May 2025 19:38see142

Braziliyalı futbolçunun yolu haradı?

15 May 2025 00:09see120

Telekanallara rəhbərlik edənlər kimlərdir?

14 May 2025 17:11see118

Yeni milli ideya firavan həyat

15 May 2025 15:13see115

Bakının bu qəsəbəsinə, nə təcili yardım maşını gedə bilir, nə də taksi VİDEO

14 May 2025 10:28see115

Biznes qura biləcəyiniz Avropa ölkələri: Vergilər çox aşağıdır…

14 May 2025 23:14see115

Niyə Aytac üçün Kür çayının suyu vaxtında endirilmədi?

15 May 2025 15:02see115

Ən az yanacaq işlədən 10 avtomobil modeli: 2025 ci ilin reytinqi

14 May 2025 13:05see115

Bilik və bacarığı yüksək bakalavrlar magistrlardan daha yaxşı maaş ala bilirlər Ramin Nurəliyev

14 May 2025 17:32see114

AvtoVAZ Active Cross u təqdim edib…

14 May 2025 23:56see114

Quru incirin qadınlar və kişilər üçün faydaları

14 May 2025 09:37see114

Oturaq həyat tərzinin daha bir gözlənilməz riski...

14 May 2025 23:47see114

Zelenski Putinlə razılığa gələ bilər İki vacib məsələ

14 May 2025 09:57see113

Putin hələ də gələ bilər: Tramp bütün kartları onun əlindən alır

15 May 2025 15:03see113

KİV: İran uranın dinc məqsədlərlə zənginləşdirilməsi üçün konsorsium yaratmağı təklif edib

14 May 2025 06:57see113

Zəfərdən dirçəlişə: Azərbaycanın yeni erası sürət götürüb

14 May 2025 07:33see112

Putin Ukrayna ilə danışıqlar üçün Rusiya nümayəndə heyətinin tərkibini təsdiqləyib, özü Türkiyəyə getməyəcək

15 May 2025 00:10see111

Zelenski: Ukrayna Rusiya ilə dialoqun başqa formatlarını müzakirə etməyib

14 May 2025 08:03see111

Bu il qoruq və muzeyləri ziyarət edənlərin sayı açıqlandı

14 May 2025 19:44see110
newsSon xəbərlər
Günün ən son və aktual hadisələri