Generalla bağlı qərarda gözdən qaçan məqam Vəliyevin mundirindəki müdhiş iz...

Xanlar Vəliyev dönəmini qapatdı və getdi. Ölkənin hərbi prokuroru kimi uzun illər (2005-2025-ci illər) fəaliyyət göstərdi. O, böyük bir klanı təmsil edirdi. Söhbət yalnız Vəliyevlər klanından getmir. Vəliyevlərin də daxil olduğu güclü, dərin, təsirli bir klanı nəzərdə tuturuq… (X. Vəliyev Gəncə Şəhər İcra Hakimiyyətinin sabiq başçısı Elmar Vəliyevin qardaşıdır). Hər şeyin başlanğıcı olduğu kimi, sonunun da çatdığı gün var. X.Vəliyev üçün artıq sondur. 

Amma vəzifədən getdikdən sonra çox ciddi mükafatlandırıldı: deyilənə görə, X.Vəliyev Konstitusiya Məhkəməsinə (KM) hakim təyin olunur. Bu haqda artıq məlumat yayılıb. Sonuncu belə təyinat sabiq ədliyyə naziri Fikrət Məmmədovla bağlı baş verib. O, 2024-cü ildə nazir postundan çıxarıldıqdan sonra KM-ə hakim təyin olundu. Bu da deməyə əsas verir ki, vəzifədə olduğu dövrdə böyük planda xəyanət etməyən şəxslər bu şəkildə ödülləndirilirlər. Bu həm də Xanlar Vəliyevin mənsub olduğu klanın gücünü, nüfuzunu göstərən amil hesab edilə bilər.

X.Vəliyev “köhnə qvardiyanın” son nümunələrindən sayılırdı. 20 il müddətdə ölkənin Hərbi Prokuroru postunda təmsil olundu. Mediada ən çox tənqid edilən, müzakirəyə çıxarılan məmur kimi yadda qalacaq. X.Vəliyev daha çox “Tərtər işi” məsələsində gündəmə, həmçinin hədəfə gəldi. İndi də ona bu mövzuda ağır ittihamlar irəli sürülür.

Hətta general Milli Məclisdə də deputatların tənqidi çıxışlarına tuş gəlib. 2022-ci ilin dekabr ayında parlamentin plenar iclasında deputat Zahid Oruc Xanlar Vəliyevin ünvanına kəskin fikirlər səsləndirmişdi. Onu “Tərtər işi” məsələsində yol verdiyi məsuliyyətsiz rəftara görə Prezidentdən, xalqdan, “Tərtər işi”ndə haqsız yerə incidilən, işgəncə görən hərbçilərdən, onların ailə üzvlərindən üzr istəməyə çağırmışdı. Zahid Oruc Hərbi Prokurorluğun ləğvi məsələsini də gündəmə gətirmişdi. Çoxları deyirdi ki, Xanlar Vəliyev bu çıxışdan sonra işdən çıxarılacaq. Yəni artıq onun barəsində siyasi hökmün verildiyi qənaəti formalaşmışdı. Z.Orucun və digər deputatların belə qüdrətli generala hücumu sıradan və təsadüf sayılmırdı.

X.Vəliyev bu ittihamlara soyuqqanlı və özünəməxsus formada cavab vermişdi. Onun bir sözü həmin vaxt ciddi təhlil edildi. Sitat: “Mən niyə üzr istəməliyəm?! Hansı səbəbə?! Kim bunlar barədə danışır ondan soruşun niyə? Heç nədən xəbəri olmadan danışanlara sözüm yoxdur. Sağ-salamat olsunlar”.

General açıq şəkildə ittihamları rədd etmişdi. Müəyyən mesajlar vermişdi. Özünü günahsız saydığını bildirmişdi. Buna baxmayaraq, “Tərtər işi” məsələsi bir çoxları kimi, Xanlar Vəliyevin də general mundirində ciddi ləkə qoydu. Bir neçə general bu ləkəni tərcümeyi-halından təmizləmədən görəvdən uzaqlaşdırıldı. Məsələn, sabiq baş prokuror Zakir Qaralov da belələrindən idi. Onun da mundiri ciddi şəkildə ləkələndi. Həm “Tərtər işi”nin, həm də “Nərmin işi”nin “qan” ləkələri Qaralovun general uniformasından təmizlənmədi.

25-30 il öncə iqtidar komandasında təmsil olunan bütün vəzifəlilər, demək olar, pensiyaya göndərilir. Hazırda “köhnələrin” ən parlaq, yüksək səlahiyyətliləri – Baş nazirin 1-ci müavini Yaqub Eyyubov, fövqəladə hallar naziri Kəmaləddin Heydərov vəzifədə qalır.

Axtarsaq, əlavə bir-iki məmur da tapmaq olar. Görünür onların vəzifədə qalmaları özlərindən çox dövlətə lazımdır. Hər ikisi vacib persona sayılır. Yaqub Eyyubov 80 yaşı haqlayıb. Bəzi iddialara görə fiziki göstəriciləri və siyasi təsir imkanları onun belə vacib postda qalmasına imkan verir. O, həm də hərbi sənayedə, işğaldan azad edilən ərazilərdə aparılan işlərdə lazımlılıq əmsalına malik dövlət yetkilisi sayılır. Bir sözlə, son illərin dəbdə olan “dərin dövlət” anlayışı ilə yanaşılsa, Y.Eyyubov bu sistemin əsas simalarından biri kimi xarakterizə olunur. Yaqub Eyyubovu vəzifədə saxlayan şərtlər həm də geopolitik amillər kimi təqdim edilir. Deyilənə görə bu, onu toxunulmaz qılır.

Kəmaləddin Heydərova gəlincə… O, yaxşı nazir, etibarlı silahdaş, işinin öhdəsindən yüksək səviyyədə gələn kadr kimi ad çıxarıb. Bəzi ekspertlərin iddiasına görə, K.Heydərovun ölkə başçısına sadiqliyi, pərdəarxası proseslərdə heç vaxt olmaması, itaətkarlığı onun 19 ildir fövqəladə hallar naziri vəzifəsini tutmasında ciddi rol oynayır. 2024-cü ilin 7 fevralında keçirilən prezident seçkilərindən sonra yeni Nazirlər Kabinetində K.Heydərovun təmsil olunmayacağı deyilsə də o, postunu qoruya bildi. Prezident İlham Əliyev ona etimad göstərdi, yeni kabinetə daxil etdi. Son 20 ilin ən təlatümlü, fövqəladə siyasi hadisələri K.Heydərovun karyerasına mənfi təsir etmədi. Düzdür, əvvəlki səlahiyyəti, təsir imkanları yoxdur, amma hər şeyə rəğmən mövcuddur…

İndi hər kəsi maraqlandıran suallardan biri də budur: Azərbaycanın yeni hərbi prokuroru kim olacaq? Xanlar Vəliyevdən qalan ağır mirasa kim sahib çıxacaq? İki il 5 ay öncə MM-də səsləndirilən təklif – Hərbi Prokurorluğun ləğvi reallaşa bilərmi?

Azər Ayxan
Globalinfo.az