Geoloqlar qayada naməlum varlığın mövcudluğuna işarə edən sirli tunellər tapdı

Dünyanın ən quraq landşaftlarından bəzilərində yerləşən mərmər və əhəngdaşı sahələrində alimlər geoloji formalaşmanın ümumi qəbul edilmiş modellərini şübhə altına alan naxışlar aşkarlayıblar. İlk baxışda daş eroziya və zamanın təsiri ilə formalaşmış quraq ərazilərə xas tipik görünüşə malikdir. Lakin diqqətlə baxdıqda, açıq qaya səthləri boyunca uzanan dar və müntəzəm aralıqlarla yerləşən kanalları görmək mümkündür. 

Qaynarinfo xəbər verir ki, bu barədə "Indian Defence Review" yazır.

Bu cür formalaşmalar həyatla bərk Yer arasındakı qədim qarşılıqlı əlaqələri araşdıran geoloqlar və mikrobioloqların diqqətini cəlb edib.

Materialda qeyd olunur ki, yalnız böyütmə altında görünən bu tunellər xaotik şəkildə səpələnməyib, əksinə, milyonlarla il toxunulmaz qalmış qayaların içindən keçən müəyyən və təkrarlanan marşrutlar üzrə uzanır. Hazırda müxtəlif sahələrdən olan mütəxəssislər bu kəşfin nəticələrini araşdırırlar.

Bu formalaşmalar ilk dəfə on ildən artıq əvvəl Namibiyanın səhralıq mərmər çıxıntılarında, Maynts şəhərində yerləşən İohann Qutenberq Universitetindən professor Sas V. Paskirin rəhbərliyi ilə aparılan sahə tədqiqatları zamanı aşkar edilib.

Daha sonra oxşar strukturlar Oman ərazisində əhəngdaşında və Səudiyyə Ərəbistanında qara mərmərdə də müəyyən edilib ki, bu da hadisənin geniş yayılmış ola biləcəyini göstərir.

Nəşr vurğulayır ki, hər bir halda tədqiqatçılar eni təxminən 0,5 millimetr, dərinliyi isə 3 santimetrə qədər olan, paralel yerləşən və qayadakı çatlar boyunca şaquli istiqamətdə düzülmüş mikro­tunel zolaqlarını sənədləşdiriblər. Bəzən on metr və daha çox uzanan bu zolaqlar adətən aşınma və ya tektonik yerdəyişmələr nəticəsində yaranan xüsusiyyətlərdən əhəmiyyətli dərəcədə fərqlənir.

Tunellərin fiziki yerləşməsi isə təsadüfi mineral həllindən daha çox, əlaqələndirilmiş mikrob fəaliyyətinə uyğun davranışa işarə edir.

Bu səbəbdən tədqiqatçılar ehtimal edirlər ki, endolitik mikroorqanizmlər koloniyası üzvi turşular ifraz edərək ev sahibi mineralı həll edib və bu yolla substrat boyunca irəliləyib. Daha sonra tullantılar arxada çökərək hazırda fosil şəklində görünən ağ karbonat dolğunu əmələ gətirib.

Məqalədə bildirilir ki, bəzi tunellərin daxilində böyütmə altında görünən illik halqa strukturları mövcuddur. Bunlar mikroorqanizmlərin aktiv hərəkət mərhələləri zamanı qida maddələrinin mövcudluğunda, temperaturda və ya rütubətdə baş verən dövri dəyişiklikləri əks etdirə bilər. Bu isə ətraf mühit siqnallarına cavab olaraq kollektiv davranışlarını tənzimləyən müasir kemotaksik bakteriyalarda müşahidə olunan proseslərlə uzlaşır.

Aydın