Icma.az
close
up
RU
Həm ədviyyat, həm də dərman kimi... Mərzə haqqında bilirdiniz?

Həm ədviyyat, həm də dərman kimi... Mərzə haqqında bilirdiniz?

Saglamolun saytından verilən məlumata görə, Icma.az xəbər verir.

Mərzə Dalamazkimilər (Lamiaceae Lindl.) və ya dodoqçiçəyikimilər (Labiatae) fəsiləsinə, mərzə (Saturea) cinsinə aiddir. Оnun iki növü məlumdur 1. Birillik, bağ mərzəsi (Saturea hortensis L.), 2. Çохillik dağ mərzəsi (Saturea montana L.). Birillik mərzə və rеyһan Azərbaycanın başlıca ədviyyə bitkiləridir. Bu mərzənin üç pоpulyasiyası var: 1) alçaqbоylu. 2) оrtabоylu, 3) uca bоylu. Alçaq və оrtabоylu mərzə Yaхın Şərq, Zaqafqaziya, Kiçik Asiya, Bоlqarıstan, һündür bоylu mərzə isə Qərbi Avrоpa və Amеrikada yayılmışdır. Alçaq bоylu mərzə yığcam kоla malikdir və daһa хоş ətirlidir. Dünyanın bir çox regionlarında mərzənin 4-6 növü mədəni halda əkilib becərilir.

Mərzə respublikanın müxtəlif rayonlarında həyətyanı sahələrdə becərilir. Mərzənin yerüstü hissəsində 1-3,5%-ə qədər efir yağı vardır. Bitkinin efir yağı yaşımtıl-sarı rəngdə olub, kəskin acımtılşirintəhər dada malikdir. Yağının tərkib hissəsinin 40%-ni kamfora, terpeni təşkil edir. Cavan zoğlarının tərkibində 127 mq% rutin, 44 mq% askorbin turşusu, 5,5 mq% karotin və s. maddələr vardır. Mərzədə olan efir yağı sasən terpinendən ibarə olub, ümumi efir yağının 36-42%-ni təşkil edir.

Mərzə spesifık ətrə, nisbətən büzüşdürücü, müəyyən qədər acı dada malikdir. Tibdə mərzə komforasından istifadə olunur. Mərzədən hazılanan preparatlardan və cövhərlərdən nəfəs yollannın soyuqdəymələrində, həzm sistemi üzvlərinin fəaliyyətinin nizama salınmasında, astma, zökəm, qarın köpü, əsəb öd kisəsi və s. xəstəliklərin müalicəsində istifadə edilir. Mərzədən ədviyyə kimi kulinariyada istifadə olunur.

Mərzə kolbasa məmulatlarına, duru xörəklərə, balıq, ət, yumurta, kartof, bir çox tərəvəz və s. xörəklərə əvəz edilməz qatqı kimi əlavə edilir. Bunlardan müxtəlif salatlar və souslar da hazırlanır. Mərzədən çay konsentratlarının, spirtsiz sərinləşdiricilərin, şərbətlərin hazırlanmasında və eləcə də pomidor, kələm, xiyar konservlərində əlavə qatqı kimi istifadə olunur. Qurudulmuş mərzə pendir məhsullarının istehsalında da tətbiq edilir.

Saglamolun.Az


Ən son yeniliklər və məlumatlar üçün Icma.az saytını izləyin, biz hadisənin gedişatını izləyirik və ən aktual məlumatları təqdim edirik.
seeBaxış sayı:87
embedMənbə:https://saglamolun.az
archiveBu xəbər 16 Noyabr 2024 22:46 mənbədən arxivləşdirilmişdir
0 Şərh
Daxil olun, şərh yazmaq üçün...
İlk cavab verən siz olun...
topGünün ən çox oxunanları
Hal-hazırda ən çox müzakirə olunan hadisələr

“Landmark” bu dəfə Sahil Bababyevin idarəçiliyinə keçdi

21 Oktyabr 2025 11:26see293

Yarım əsrimə qədəm qoydum

21 Oktyabr 2025 20:33see242

La Liqa ABŞ da keçiriləcək “Barselona” “Vilyarreal” matçının ləğv edildiyini açıqlayıb

22 Oktyabr 2025 00:15see234

AZAL da yarıtmaz idarəçilik, yoxsa... Təyyarələrdə yaranan problemlər nəylə bağlıdır? (VİDEO)

21 Oktyabr 2025 09:20see211

Türkiyədə FETÖ əməliyyatı : 286 nəfər saxlanıldı

22 Oktyabr 2025 06:53see192

Təl Əvivdən Bakıya reyslər bərpa edilir

21 Oktyabr 2025 19:39see182

3 boksçumuz da qalib oldu

22 Oktyabr 2025 10:54see173

Toyuq əti və yumurta bahalaşacaq SƏBƏB BUDUR KONKRET

22 Oktyabr 2025 12:02see173

Xaricdə saxta təhsil: Valideynlər xəbərsiz, tələbələr savadsız EKSPERT RƏYİ

21 Oktyabr 2025 05:43see172

Dabaq xəstəliyi xaricdən gətirilən ət məhsullarına tələbatı artırdı (VİDEO)

21 Oktyabr 2025 23:40see164

Azərbaycan ötən ay genişzolaqlı internetin orta sürətinə görə Cənubi Qafqazda liderliyini saxlayıb

21 Oktyabr 2025 13:54see163

Bakı Tehran: yeni etimad mərhələsi

22 Oktyabr 2025 09:59see154

“Həyatın mənası yaşla necə dəyişir? Yeni tədqiqat

21 Oktyabr 2025 15:52see153

Atletiko ya can verməyən Qarabağ Atletik in də öhdəsindən gələ bilər

21 Oktyabr 2025 17:36see133

Suriya universitetlərində Türk dili və Ədəbiyyatı bölümü YARADILIB

22 Oktyabr 2025 16:35see129

Ruslar Çin avtomobillərindən narazılıq edirlər...

21 Oktyabr 2025 23:06see127

Daha 8 məsələ parlamentin plenar iclasına tövsiyə edilib

21 Oktyabr 2025 17:38see126

VK sədri Dünya Məktəbinin şagirdləri ilə görüşüb FOTOLAR

22 Oktyabr 2025 10:52see122

Özünü maşın vurub öldürdü, xəbəri alan atasının da ürəyi dayandı Foto

22 Oktyabr 2025 07:17see119

Cahangir Babayev Dünya Karate Federasiyası tərəfindən təltif olunub

21 Oktyabr 2025 19:39see118
newsSon xəbərlər
Günün ən son və aktual hadisələri