Icma.az
close
up
RU
Həm ədviyyat, həm də dərman kimi... Mərzə haqqında bilirdiniz?

Həm ədviyyat, həm də dərman kimi... Mərzə haqqında bilirdiniz?

Saglamolun saytından verilən məlumata görə, Icma.az xəbər verir.

Mərzə Dalamazkimilər (Lamiaceae Lindl.) və ya dodoqçiçəyikimilər (Labiatae) fəsiləsinə, mərzə (Saturea) cinsinə aiddir. Оnun iki növü məlumdur 1. Birillik, bağ mərzəsi (Saturea hortensis L.), 2. Çохillik dağ mərzəsi (Saturea montana L.). Birillik mərzə və rеyһan Azərbaycanın başlıca ədviyyə bitkiləridir. Bu mərzənin üç pоpulyasiyası var: 1) alçaqbоylu. 2) оrtabоylu, 3) uca bоylu. Alçaq və оrtabоylu mərzə Yaхın Şərq, Zaqafqaziya, Kiçik Asiya, Bоlqarıstan, һündür bоylu mərzə isə Qərbi Avrоpa və Amеrikada yayılmışdır. Alçaq bоylu mərzə yığcam kоla malikdir və daһa хоş ətirlidir. Dünyanın bir çox regionlarında mərzənin 4-6 növü mədəni halda əkilib becərilir.

Mərzə respublikanın müxtəlif rayonlarında həyətyanı sahələrdə becərilir. Mərzənin yerüstü hissəsində 1-3,5%-ə qədər efir yağı vardır. Bitkinin efir yağı yaşımtıl-sarı rəngdə olub, kəskin acımtılşirintəhər dada malikdir. Yağının tərkib hissəsinin 40%-ni kamfora, terpeni təşkil edir. Cavan zoğlarının tərkibində 127 mq% rutin, 44 mq% askorbin turşusu, 5,5 mq% karotin və s. maddələr vardır. Mərzədə olan efir yağı sasən terpinendən ibarə olub, ümumi efir yağının 36-42%-ni təşkil edir.

Mərzə spesifık ətrə, nisbətən büzüşdürücü, müəyyən qədər acı dada malikdir. Tibdə mərzə komforasından istifadə olunur. Mərzədən hazılanan preparatlardan və cövhərlərdən nəfəs yollannın soyuqdəymələrində, həzm sistemi üzvlərinin fəaliyyətinin nizama salınmasında, astma, zökəm, qarın köpü, əsəb öd kisəsi və s. xəstəliklərin müalicəsində istifadə edilir. Mərzədən ədviyyə kimi kulinariyada istifadə olunur.

Mərzə kolbasa məmulatlarına, duru xörəklərə, balıq, ət, yumurta, kartof, bir çox tərəvəz və s. xörəklərə əvəz edilməz qatqı kimi əlavə edilir. Bunlardan müxtəlif salatlar və souslar da hazırlanır. Mərzədən çay konsentratlarının, spirtsiz sərinləşdiricilərin, şərbətlərin hazırlanmasında və eləcə də pomidor, kələm, xiyar konservlərində əlavə qatqı kimi istifadə olunur. Qurudulmuş mərzə pendir məhsullarının istehsalında da tətbiq edilir.

Saglamolun.Az


Ən son yeniliklər və məlumatlar üçün Icma.az saytını izləyin, biz hadisənin gedişatını izləyirik və ən aktual məlumatları təqdim edirik.
seeBaxış sayı:86
embedMənbə:https://saglamolun.az
archiveBu xəbər 16 Noyabr 2024 22:46 mənbədən arxivləşdirilmişdir
0 Şərh
Daxil olun, şərh yazmaq üçün...
İlk cavab verən siz olun...
topGünün ən çox oxunanları
Hal-hazırda ən çox müzakirə olunan hadisələr

Bakının bir çox yollarında nəqliyyatın sıxlığı müşahidə olunur SİYAHI

20 Oktyabr 2025 08:25see197

“Bu gün layiq olduğumuz qələbə əldə etdik”

19 Oktyabr 2025 19:14see187

AZAL da yarıtmaz idarəçilik, yoxsa... Təyyarələrdə yaranan problemlər nəylə bağlıdır? (VİDEO)

21 Oktyabr 2025 09:20see163

Rusiya bankları İran akkreditivlərini qəbul etməyə başlayıblar

20 Oktyabr 2025 15:22see159

Xaricdə saxta təhsil: Valideynlər xəbərsiz, tələbələr savadsız EKSPERT RƏYİ

21 Oktyabr 2025 05:43see149

Rəştdən Həştərxana birbaşa uçuşlar başladı

19 Oktyabr 2025 19:10see147

Sarıkökün bu faydalarını çoxları bilmir

20 Oktyabr 2025 07:01see146

Ərdoğandan Şimali Kiprdə keçirilən prezident seçkilərinin ilkin nəticələrinə reaksiya

20 Oktyabr 2025 00:57see139

“Amazon”, “Snapchat” və “Zoom”da problem yarandı

20 Oktyabr 2025 14:39see135

İspaniya La Liqası: Real Madrid səfərdən 3 xalla qayıdır

20 Oktyabr 2025 01:12see132

Tramp görüşü zamanı daim Zelenskiyə söyüş söyürdü

19 Oktyabr 2025 23:19see132

Körpələrdə genetik xəstəliklərin aşkarlanması üçün ölkəyə 300 mindən çox test gətiriləcək

19 Oktyabr 2025 20:14see131

Tbilisidəki son etirazlara görə 14 nəfər saxlanıldı

19 Oktyabr 2025 18:49see131

Naxçıvan məktəblisi “Statistik olimpiada”nın qalibi olub

21 Oktyabr 2025 03:36see130

“Mən ABŞ ı təhlükəyə ata bilmərəm...”

19 Oktyabr 2025 19:18see128

Əməkdar artist Yadigar Muradovun vəziyyəti stabilləşib

19 Oktyabr 2025 18:49see128

İş adamı hava limanında həbs edildi

20 Oktyabr 2025 20:43see128

Elmar Məmmədyarovdan açıqlama: “Kimin qarın ağrısı varsa, adımı hallandırır”

19 Oktyabr 2025 21:04see127

Səhər yeməyində turşu yeməyin 5 faydası

21 Oktyabr 2025 02:51see127

Rıbin və həyat yoldaşı öləcəkləri halda tək oğul övladlarına təlimatlar tərtib ediblər...

20 Oktyabr 2025 00:18see127
newsSon xəbərlər
Günün ən son və aktual hadisələri