İnsanın qocalıb qocalmadığını öyrənmək daha UCUZ OLDU

İvrit Universitetinin alimləri bioloji yaşı qiymətləndirmək üçün tam genom analizi tələb etməyən dəqiq metod hazırlayıblar. 

“Cebheinfo.az” xəbər verir ki, araşdırmanın nəticələri “Cell Reports” jurnalında dərc olunub.

Böyük miqdarda genetik materialın təhlilini tələb edən digər üsullardan fərqli olaraq, MAgeNet metilasiya "izləri" adlanan DNT-nin yalnız iki kiçik hissəsini qiymətləndirir.

Bu proses DNT molekullarına metil qruplarının əlavə edilməsini nəzərdə tutur ki, bu da gen ardıcıllığının özünü dəyişdirmir, lakin onların fəaliyyətini tənzimləyir. Yaşla, metilasiya "naxışı" getdikcə daha xarakterik olur ki, bu da insan bədəninin nə qədər "köhnəldiyini" müəyyən etməyə imkan verir.

Dəyişiklikləri deşifrə etmək üçün tədqiqatçılar qocalmanın molekulyar "imzalarını" oxumaq üçün neyron şəbəkələri öyrədən süni intellektdən istifadə ediblər.

Bu, 50 yaşdan kiçik insanlarda bioloji yaşın qiymətləndirilməsində minimum səhvə (1,36 il) nail olmağa imkan verib.

"Bu, sadəcə epigenetik saat deyil, təsadüfi faktorların aydın nümunələrlə birləşdirildiyi mürəkkəb mexanizmdir", - tədqiqatın rəhbəri, professor Yuval Dor deyib.

Elm adamları qocalma prosesinin DNT-də qeyri-bərabər, lakin “qalxmalarla” qeydə alındığını aşkar ediblər.

Alimlərin fikrincə, tibbdə yeni üsuldan istifadə həkimlərə xəstənin bioloji yaşını daha dəqiq qiymətləndirməyə, şəkərli diabet, demans və ya ürək-damar xəstəliklərinin inkişaf risklərini müəyyən etməyə kömək edəcək. Gerontologiya sahəsində MAgeNe həyat tərzi, pəhriz və ya dərmanların hüceyrə proseslərini necə təsir etdiyini öyrənmək imkanını aça bilər.

Metodun başqa bir üstünlüyü onun aşağı qiymətidir. Yalnız iki DNT bölgəsinin təhlilini tələb etdiyindən, bütün genom ardıcıllığından əhəmiyyətli dərəcədə ucuzdur. Ancaq indiyə qədər sağlam könüllülər üzərində sınaqdan keçirilib. Elm adamları MAgeNet-in metilasiya modelinin pozula biləcəyi ağır xəstəlikləri olan xəstələrin genomları ilə nə qədər dəqiq işlədiyini hələ yoxlamayıblar.
Xəzər
“Cebheinfo.az”