Icma.az
close
up
RU
İnsanlar kosmosdan gələn yadplanetlilərin nəslindən ola bilərlər..?

İnsanlar kosmosdan gələn yadplanetlilərin nəslindən ola bilərlər..?

Sia Az portalından əldə olunan məlumata əsasən, Icma.az xəbər verir.

Alimlər: “Süd yolunda 12500 sivilizasiya ola bilər…”

...Hazırda elm adamları demək olar ki, hər gün təkcə bizim Süd Yolu qalaktikamız haqqında deyil, bütövlükdə Kainat haqqında çoxlu sayda yeni məlumatlar alırlar. Ancaq sual hələ də açıq qalır: biz Kainatda təkikmi? Yerdən kənarda həyat varmı? Başqa planetlərdə də oxşar ağıllı növlər varmı? Kanadanın McMaster Universitetindən Michael Reinstedter hesab edir ki, mövcud tədqiqat məlumatlarını nəzərə alsaq, kainatda başqa texnoloji cəhətdən inkişaf etmiş növlərin də mövcud olması ehtimalı yüksəkdir.

SİA-nın məlumatına görə, alim bu barədə “The Conversation” üçün yazdığı məqalədə yazır.

Həyatın tərifi

…Həyatın hazırkı dominant təsviri ondan ibarətdir ki, o, məlumatı emal etməyə və az pozğunluq və ya təsadüfiliklə aşağı entropiya vəziyyətini saxlamağa qadir olan özünü təmin edən kimyəvi sistemdir. Canlılar molekulyar quruluşunu, eləcə də yüksək təşkil olunmuş struktur və funksiyalarını qorumaq üçün daim enerji tələb edir. Bu enerji olmasaydı, həyat tez bir zamanda xaosa düşər və yox olardı. Həyatın bu tərifi onun mürəkkəb təbiəti ilə yanaşı, uyğunlaşma və təkamül qabiliyyətini də göstərir.

Yerdəki həyat DNT, RNT və zülalların qarşılıqlı təsirinə əsaslanır. DNT orqanizmin inkişafı, yaşaması və çoxalması üçün lazım olan genetik təlimatları ehtiva edir. Bu təlimatlar geniş funksiyalara cavabdeh olan hüceyrələrin bəzi əsas komponentləri olan zülalların istehsalını istiqamətləndirən mesajlara çevrilir.

Karbon atomları ilə bağlı uzun molekul zəncirlərinə əsaslanan DNT replikasiyası, zülal sintezi və hüceyrə proseslərinin mürəkkəb sistemi Yerdəki həyatın əsasını təşkil edir. Ancaq Kainatda tamamilə fərqli biokimyaya əsaslanan həyat formaları ola bilər.

Yadplanetlilərin həyatı karbona əsaslanmaya bilər

Yerdən kənar həyat karbona deyil, məsələn, karbonla kimyəvi oxşarlıqlara malik olan silikona əsaslana bilər. Belə həyat formaları, əgər mövcuddursa, özünəməxsus xüsusiyyətlərə və uyğunlaşma qabiliyyətlərinə malik olmalıdır.

Yer üzündə silikon əsaslı canlı orqanizmlər olmasa da, element planetimizdə məlum olan bir çox həyat formalarında mühüm rol oynayır. Bir çox bitki və heyvanlar üçün vacib ikinci dərəcəli komponentdir və mühüm rol oynayır. Bu, silikonun canlı orqanizm üçün tikinti materialı kimi çıxış edə biləcəyini sübut edir.

Yer üzündə həyat necə yarandı?

Yer üzündə həyatın mənşəyinə gəlincə, iki əsas fərziyyə var: biri deyir ki, həyatın tikinti materialları planetimizə meteoritlər və asteroidlər tərəfindən çatdırılıb; başqa biri deyir ki, bu tikinti blokları erkən Yerdəki şəraitdə geokimya yolu ilə kortəbii şəkildə əmələ gəlib.

Artıq meteoritlərin və asteroidlərin həyat üçün vacib olan amin turşuları da daxil olmaqla üzvi molekullar daşıdığına dair sübutlar var. Ola bilsin ki, üzvi molekullar kosmosun dərinliklərində əmələ gəlib, sonra Yerə düşüb.

Digər tərəfdən, erkən Yerdə ilıq su hövzələrində baş verən geokimyəvi proseslər də həyatın yaranması üçün lazımi şəraiti və maddələri təmin edə bilərdi.

Bir çox bioloji molekullar şiraldır, yəni bir-birinin güzgü şəkilləri olan iki formada mövcuddur. Həm sol, həm də sağ əlli molekullar adətən bərabər miqdarda istehsal olunsa da, meteoritlər üzərində aparılan son tədqiqatlar göstərdi ki, solaxay molekullar təxminən 60 faiz daha çoxdur, cüzi bir asimmetriya var.

Kosmik mənşəli üzvi molekullarda belə asimmetriyaya Yerdəki canlı orqanizmlərin zülallarında, şəkərlərində, amin turşularında, RNT və DNT-lərində də rast gəlmək olar. Odur ki, bəlkə də bu fakt Yerdəki həyatın yadplanetli mənşəli olması fərziyyəsini təsdiqləyir. Yəni insanlar kosmosda başqa yerdə yaranan həyatın nəsli ola bilər.

Süd Yolunda minlərlə ağıllı sivilizasiyalar

Drake tənliyi Süd Yolunda mümkün yerdənkənar sivilizasiyaların sayını təxmin etmək üçün əsas verir. Bu tənliyə ulduzların əmələ gəlmə sürəti, planetli ulduzların sayı və Dreyk tənliyinə əsaslanan ən optimist hesablamaya görə, təkcə Süd Yolunda 12500 ağıllı yadplanetli sivilizasiya ola bilər.

Kainatda inanılmaz dərəcədə çox sayda ulduz və planet olduğunu nəzərə alsaq, bizim Kainatda tək olma ehtimalımız çox kiçik görünür. Bəşəriyyətin müşahidə olunan Kainatda texnoloji cəhətdən tək inkişaf etmiş sivilizasiya olması ehtimalı 10 milyard trilyonda 1 olaraq qiymətləndirilir. Yaşayış üçün əlverişli olan hər hansı planetin inkişaf etmiş sivilizasiyanı dəstəkləməsi ehtimalı 60 milyardda 1-dən çoxdur. Müşahidə oluna bilən kainatda təxminən 200 milyard trilyon ulduz olduğu güman edilir ki, onların bir çoxunda yaşayış üçün əlverişli planetlər var.

Bu o deməkdir ki, kosmosda, hətta qalaktikamızda başqa texnoloji cəhətdən inkişaf etmiş sivilizasiyaların olması ehtimalı yüksəkdir.

İndi yalnız onları tapmaq qalır. Amma ola bilsin ki, bu sivilizasiyalar artıq bizi kəşf ediblər və sadəcə olaraq ünsiyyət qurmaq istəmirlər.

Əli Babayev

Sonrakı hadisələr barədə daha çox məlumat almaq üçün Icma.az saytını izləyin.
seeBaxış sayı:120
embedMənbə:https://sia.az
archiveBu xəbər 06 Fevral 2025 00:25 mənbədən arxivləşdirilmişdir
0 Şərh
Daxil olun, şərh yazmaq üçün...
İlk cavab verən siz olun...
topGünün ən çox oxunanları
Hal-hazırda ən çox müzakirə olunan hadisələr

“Landmark” bu dəfə Sahil Bababyevin idarəçiliyinə keçdi

21 Oktyabr 2025 11:26see284

Yarım əsrimə qədəm qoydum

21 Oktyabr 2025 20:33see242

La Liqa ABŞ da keçiriləcək “Barselona” “Vilyarreal” matçının ləğv edildiyini açıqlayıb

22 Oktyabr 2025 00:15see234

AZAL da yarıtmaz idarəçilik, yoxsa... Təyyarələrdə yaranan problemlər nəylə bağlıdır? (VİDEO)

21 Oktyabr 2025 09:20see207

Türkiyədə FETÖ əməliyyatı : 286 nəfər saxlanıldı

22 Oktyabr 2025 06:53see189

Təl Əvivdən Bakıya reyslər bərpa edilir

21 Oktyabr 2025 19:39see182

3 boksçumuz da qalib oldu

22 Oktyabr 2025 10:54see173

Toyuq əti və yumurta bahalaşacaq SƏBƏB BUDUR KONKRET

22 Oktyabr 2025 12:02see173

Xaricdə saxta təhsil: Valideynlər xəbərsiz, tələbələr savadsız EKSPERT RƏYİ

21 Oktyabr 2025 05:43see171

Dabaq xəstəliyi xaricdən gətirilən ət məhsullarına tələbatı artırdı (VİDEO)

21 Oktyabr 2025 23:40see164

Azərbaycan ötən ay genişzolaqlı internetin orta sürətinə görə Cənubi Qafqazda liderliyini saxlayıb

21 Oktyabr 2025 13:54see163

Bakı Tehran: yeni etimad mərhələsi

22 Oktyabr 2025 09:59see154

Naxçıvan məktəblisi “Statistik olimpiada”nın qalibi olub

21 Oktyabr 2025 03:36see153

“Həyatın mənası yaşla necə dəyişir? Yeni tədqiqat

21 Oktyabr 2025 15:52see153

Səhər yeməyində turşu yeməyin 5 faydası

21 Oktyabr 2025 02:51see153

Fransada tornado nəticəsində 1 nəfər ölüb, xəsarət alanlar var

21 Oktyabr 2025 03:34see134

Atletiko ya can verməyən Qarabağ Atletik in də öhdəsindən gələ bilər

21 Oktyabr 2025 17:36see133

Suriya universitetlərində Türk dili və Ədəbiyyatı bölümü YARADILIB

22 Oktyabr 2025 16:35see127

Daha 8 məsələ parlamentin plenar iclasına tövsiyə edilib

21 Oktyabr 2025 17:38see126

Ruslar Çin avtomobillərindən narazılıq edirlər...

21 Oktyabr 2025 23:06see121
newsSon xəbərlər
Günün ən son və aktual hadisələri