İntiqam, Aslan, Dəniz... Ad onu sahib insanın ruhuna, xarakterinə, təbiətinə, taleyinə təsir göstərir

Əgər insanın adının fonetik melodiyası insan ruhunda narahatlıq yaradırsa və ya onun daşıdığı ad həmin cəmiyyət tərəfindən birmənalı qarşılanmırsa, yaxud daşıdığı adın mənası mənfilik daşıyırsa və həmin insan şəxsinə adıyla müraciət edildiyi zaman əhval-ruhiyyəsində şüursuz dalğalanmalar hiss edirsə, adını dəyişdirmək istəyi anlaşılan və bir nöqtədə ehtiyac sayılır.

Təbii ki, hər bir valideyn övladına uyğun ad seçdiyini düşünür. Lakin burada bir məqamı vurğulamaq lazımdır ki, uşağa verilən hər gözəl ad uşağa uyğun ad ola bilməz. Uşağa qoyulan adların uşağın ruhuna uyğunluğunun önəmini vurğulayarkən bir nüansı da nəzərə almaq lazımdır. Bir çox valideyn övladına “gözəl” ad qoysa da, bəzən uşağın ruhuna “uyğun olmayan” adlar da seçirlər. Bu adların ən mühümü Allahın “qüdrət” və “əzəmət” ifadə edən adlarıdır. İnsan ruhunun öhdəsindən gələ bilməyəcəyi bu cür adları işlətmək psixoloji cəhətdən də düzgün deyil. Eyni zamanda İslam dininə də uyğun deyil.

Ruhunda sakitlik olan bir insanın həyatı boyu “Aslan” adlandırılması, o insanda ciddi çıxılmazlıq və əzab yaradacaq. Eynilə övladı Allahın əzəmətini ifadə edən adla çağırmaq da böyük səhvdir. Çünki Allahın adları insanları çatmaq üçün qeyri-mümkün bir nöqtəyə sürükləyir və bu da insanları ya mənfi, ya da müsbət anormal davranışlara məcbur edə bilər. Məsələn; Səməd adı... Səməd adı Allahın adlarındandır və mənası; “Heç bir şeyə ehtiyacı olmayan, amma hər şeyin ona ehtiyacı olan insan” deməkdir. Belə ad daşıyan uşağın təbiəti bu adla uyğun olacaq, yəni bu uşağın “təkəbbürlü”, “qürurlu” olmaması mümkün deyil. Davamlı olaraq “Sənə heç kimə lazım deyil” deyilən bir insan bunu reallaşdırmaq üçün qəribə bir şüuraltı səy göstərəcək və heç vaxt buna nail ola bilməyəcəyi üçün çata biləcəyi son nöqtə ancaq “qürur” və “təkəbbür” olacaq. Heç kimdən asılı olmamaq insana xas xüsusiyyət olmadığı üçün insanın kimdənsə asılı olmaqdan qaçmağa çalışdığı, özünü heç kimdən kömək almamağa motivasiya etdiyi, hər kəsin özündən aşağı olduğunu şüuraltı olaraq öz-özünə pıçıldadığı bir vaxtda “təkəbbür və qürur” mövqeyində olmasıdır.

Mütəxəssislərin fikrincə, Səməd adının ağırlığına boyun əyən uşaq, insanlığın bir çox ehtiyaclarını qarşılayacaq ixtiralar edə bilər, ancaq ondan gözlənilənləri çatdıra bilməyəcəyini anladığı an bacardığı işi dayandırar.

Nümunələri artırmaq mümkündür. Bəzən valideynlər uşaqlarına gözəl olsun deyə, heyvan adı verirlər. Məsələn; “Ceyran”, “Maral”, “Ahu”. Valideynlər övladlarına heyvan adları verərkən həmin heyvanın gözəl bir tərəfini təsəvvür etdikləri üçün və həmin adların əslində heyvana aid olduğunu düşünmədən cəmiyyətdə tez-tez istifadə olunduğu üçün seçirlər. Ancaq insan psixologiyası elədir ki, qoyulan adlar psixikaya təsir edir. Ceyran, maral, ahu və s. oxşar qəbildən ad daşıyan uşaqların həmin heyvanlara məxsus xüsusiyyətlərə malik ola biləcəyi istisna edilməməlidir.

Bəzən vaideynlər uşaqlarına cansız əşyaların və ya təbiət hadisələrinin də adını verirlər. Məsələn; Dəniz, Yağmur, Şəbnəm. Bu adlar nə qədər romantik səslənsə də, uşağın da bir o qədər kövrək və qırılqan olması ilə nəticələnir.

Heç kim deməsin ki, adlar insan taleyinə təsir etmir. Hamımız bizə qoyulan adların ağırlığını daşıyırıq və yaşayırıq. Bu səbəbdən də övladınıza ad seçərkən səslənməsinə deyil, mənasına fikir verin. Bu gün "Dəniz, Yağmur, Qaya" kimi adlar gözəl səsələnə bilər, amma bu adlar uşaqların taleyinə təsir etdiyi zaman qarşısını almaq əlinizdə olmayacaq...

İradə Cəlil, Bizimyol.info