Icma.az
close
up
RU
İslam maarifçiliyinin mərkəzi olan şəhər qumların altında yox olur

İslam maarifçiliyinin mərkəzi olan şəhər qumların altında yox olur

Icma.az xəbər verir, Qaynarinfo saytına əsaslanaraq.

Səhranın incisi hesab edilən və UNESCO-nun Dünya İrsi Siyahısına daxil olan qədim Mavritaniya şəhəri Oualata zaman və qumun təzyiqi altında tədricən yox olur. Keçmişdə Transsəhra karvan yolu üzərində yerləşən və İslam maarifçiliyinin mühüm mərkəzi olan bu şəhər bu gün var olmaq uğrunda mübarizə aparır. 

Qaynarinfo xəbər verir ki, bu barədə "Agence France-Presse" (AFP) məlumat verib.

Oualatada hələ də akasiya ağacından hazırlanmış və yerli qadınların nəsillər boyu çəkdiyi naxışlarla bəzədilmiş qapıları, eləcə də nəsildən-nəslə ötürülən bilikləri qoruyan ailə kitabxanalarını görmək mümkündür. Buradakı bəzi əlyazmaların tarixi XIV əsrə gedib çıxır.

Lakin iqlim dəyişikliyi bu mədəni irsi təhlükə altına salıb. Bu il xüsusilə güclü yağışlar nəticəsində onlarca bina dağılıb.

Problemi daha da ağırlaşdıran amil isə əhalinin kütləvi köçüdür: şəhərdəki binaların təxminən üçdə ikisi boş qalıb. Mavritaniya ərazisinin 80 faizi səhralaşma ilə əhatə olunub - bu proses iqlim dəyişikliyi və düzgün olmayan torpaq istifadəsi ilə bağlıdır. Mütəxəssislərin sözlərinə görə, 1970-ci illərdən bəri region yaşıllıqlarını itirib və sürüşkən qum təpələrinin sahəsinə çevrilib.

İmam Məhəmməd ben Bati ailəsinə məxsus "Taleb Bubakar" kitabxanasında 220-dən çox qədim əlyazmanı böyük diqqətlə qoruyur. Lakin binanın vəziyyəti acınacaqlıdır - damın bir hissəsi çöküb və nəmişlik kitabları zədələyir. 1990-cı illərdə İspaniyanın dəstəyi ilə əlyazmaların bir qismi rəqəmsallaşdırılmışdı, lakin bu gün onların qorunması üçün demək olar ki, heç bir vəsait yoxdur.

Şəhər demək olar ki, turist qəbul etmir: burada otellər yoxdur və ən yaxın yaşayış məntəqəsinə yalnız torpaq yollarla çatmaq mümkündür. Üstəlik, Oualata Mali sərhədinə yaxın yerləşir və bu bölgə terror təhlükəsi riski olan ərazi kimi qiymətləndirilir.

Bütün bu çətinliklərə baxmayaraq, şəhər yaşamını davam etdirir. Axşamlar, günəş Dhaar dağlarının arxasında batarkən, uşaqlar küçələrdə oynayır. Hər il dörd qədim "ksur"dan birində keçirilən festival isə bu mədəni irsə diqqəti yönəltməyə və bərpa üçün vəsait toplamağa kömək edir.

Alimlərin fikrincə, Oualata sadəcə şəhər deyil, keçmişin canlı abidəsidir və onun gələcəyi yalnız yerli təşəbbüslər və beynəlxalq diqqət sayəsində qoruna bilər. Tədqiqatçılar bu mirasın xilas edilməsi üçün təcili tədbirlər görməyə çağırırlar - hələ gec olmamış.

Aydın

Daha ətraflı məlumat və yeniliklər üçün Icma.az saytını izləyin.
seeBaxış sayı:155
embedMənbə:https://qaynarinfo.az
archiveBu xəbər 27 May 2025 23:44 mənbədən arxivləşdirilmişdir
0 Şərh
Daxil olun, şərh yazmaq üçün...
İlk cavab verən siz olun...
topGünün ən çox oxunanları
Hal-hazırda ən çox müzakirə olunan hadisələr

Türkiyədə FETÖ əməliyyatı : 286 nəfər saxlanıldı

22 Oktyabr 2025 06:53see206

Toyuq əti və yumurta bahalaşacaq SƏBƏB BUDUR KONKRET

22 Oktyabr 2025 12:02see197

3 boksçumuz da qalib oldu

22 Oktyabr 2025 10:54see192

Qızılın bahalaşması 2026 cı ildə də davam edəcək PROQNOZ

22 Oktyabr 2025 17:09see179

Bakı Tehran: yeni etimad mərhələsi

22 Oktyabr 2025 09:59see168

Türkiyəli alim Botanika İnstitutunda elmi seminar keçirib

22 Oktyabr 2025 16:01see154

Suriya universitetlərində Türk dili və Ədəbiyyatı bölümü YARADILIB

22 Oktyabr 2025 16:35see150

Türkiyə XİN: Knessetin İordan çayının Qərb sahili ilə bağlı qərarı beynəlxalq hüquqa ziddir

22 Oktyabr 2025 23:42see140

Özünü maşın vurub öldürdü, xəbəri alan atasının da ürəyi dayandı Foto

22 Oktyabr 2025 07:17see133

Tramp etmədi, Orbanın da fikri yoxdur Putinlə bağlı məsələyə reaksiya

22 Oktyabr 2025 12:18see133

VK sədri Dünya Məktəbinin şagirdləri ilə görüşüb FOTOLAR

22 Oktyabr 2025 10:52see133

Azərbaycan Mərkəzi Bankı qızılın bahalaşmaqda davam edəcəyini gözləyir

22 Oktyabr 2025 14:42see130

Ştutqart la oyundan öncə Fənərbaxça da 4 itki

22 Oktyabr 2025 20:14see128

Dünyanın ən sürətli BYD superkarı yeni rekorda imza atıb...

23 Oktyabr 2025 00:16see128

170 saylı marşrutda tıxac kabusu: Daşıyıcı şirkət açıqlama verdi

22 Oktyabr 2025 23:38see128

İcmal büdcənin gəlirləri 36 mlrd. manata yaxınlaşıb

22 Oktyabr 2025 14:41see127

TRAMP İSRAİLİ HƏDƏLƏDİ “Mən ərəb ölkələrinə söz vermişəm...”

23 Oktyabr 2025 17:40see125

İlk qadın gəmi kapitanı ekranda

23 Oktyabr 2025 10:17see123

Bürcündən məhrum uşaqlar...

22 Oktyabr 2025 14:41see123

Politoloq: 2026 cı ildə sülh sazişinin reallaşması gözlənilir

22 Oktyabr 2025 17:51see122
newsSon xəbərlər
Günün ən son və aktual hadisələri