Icma.az
close
up
RU
Kartof qızartması ilk kimin ağlına gəlib? Yeməyin TARİXİ

Kartof qızartması ilk kimin ağlına gəlib? Yeməyin TARİXİ

Icma.az, Lent az portalına istinadən məlumat verir.

Sizcə, dünyanın hər yerindən hər yaşda olan insanları bir masa arxasında birləşdirəcək yeganə qida hansıdır? Deyirlər ki, zövqlər, rənglər mübahisəsizdir, amma bu süfrədə yeməyə kartof qızartması ola bilər desək, çoxumuz etiraz etməzdik. Yaxşı, hər yeməkdə ləzzətlə yeyilən kartof qızartmasının nə vaxt və necə yarandığını bilirsinizmi?

Lent.az xəbər verir ki, bəzi mənbələrə görə, kartof qızartması fransız yeməyidir. 18-ci əsrdə Parisdə yarandığını iddia edən bu qaynaqlarda kartof qızartmasının ilk dəfə Parisin əfsanəvi körpüsü olan Pont Neuf üzərində yoldan keçənlərə satıldığı bildirilir. Hətta əlavə edirlər ki, bu ilk fransız qızartması pommes Pont-Neuf adlanırdı.

Belçikalı yemək tarixçisi Pierre Leqluerk kartof qızartmasının tarixini araşdırır və bu yeməyi ilk dəfə 1775-ci ildə Parisdə nəşr olunan “La cuisiniere republicaine” adlı yemək kitabında görür.

Lakin fransız tarixçilərinin bu iddiaları dünyanın bir çox yerində diqqətçəkən hesab edilmir. Məsələn, belçikalılara görə kartof qızartması Namur şəhərində icad edilib. İllər keçdikcə kartof qızartması hətta Fransa və Belçika arasında bir ləzzət savaşına çevrildi.

Şayiələrə görə, Meusa çayı boyunca yaşayanlar 1680-ci ildə çay donduğu üçün balıq tutub qızarda bilməyiblər. Balıq qızarda bilməyən kişilər arvadlarını yedizdirmək üçün kartofu balıq formasında doğrayaraq qovurmağa başladılar və kartof qızartması belə yarandı.

Kartof qızartmasının tapılması Belçika ilə Fransa arasında böyük müzakirələrə səbəb olsa da, ləzzətli kartof qızartması yemək üçün Frankofoniya bölgələrini ziyarət edənlər yanılmır. Bu gün xüsusilə Belçikada hazırlanan kartof qızartması dünyanın heç bir yerində rast gəlinməyəcək bir dada malikdir. Belçika hətta bu yeməyin mədəni irsə çevrilməsi üçün UNESCO-ya müraciət edib.

Frankofoniya bölgəsində kartofun yayılmasında mühüm rol oynayan şəxs var - Antoine-Augustin Parmentier. Fransız əczaçı və torpaqşünas Antoine-Augustin Parmentier, Cənubi Amerikadan İspan kəşfiyyatçıları tərəfindən Avropaya gətirilən kartofun Fransız mətbəxində yer tutması üçün çox çalışdı. Parmentier müxtəlif kartof xörəkləri bişirir və böyük qruplara ziyafət verirdi.

Bu ziyafətlərdə hətta ABŞ-ın keçmiş prezidenti Tomas Ceffersonun da iştirak etdiyi barədə şayiələr var. İddialara görə, Parmentier banketlər verdiyi illərdə Ağ Evdə onun əl yazısı ilə yazdığı “xırda dilimlərdə çiy qızardılmış kartof” reseptindən ilhamlanaraq kartof qızartması verilirdi.

Fərz etmək olar ki, ABŞ-da qızardılmış kartofu populyarlaşdıran şəxs Tomas Ceffersondur. Bir fərqlə ki, Cefferson kartofun uzununa deyil, dairələrə kəsilməsini istəyirdi. Lakin o, nə qədər çalışsa da, kartof qızartmasını məşhurlaşdıra bilməyib. ABŞ-da kartof qızartmasının hazırkı populyarlığının əsası Birinci Dünya Müharibəsi illərində idi.

Qızardılmış kartofun ortaya çıxması ilə bağlı üstünlük təşkil edən bu iki iddiadan hansının doğru olduğu bilinmir. Amma bu gün ABŞ-da su kimi istehlak edilən kartof qızartmasının təməli ABŞ-da qoyulmadığı dəqiqdir.

Ən son yeniliklər və məlumatlar üçün Icma.az saytını izləyin, biz hadisənin gedişatını izləyirik və ən aktual məlumatları təqdim edirik.
seeBaxış sayı:80
embedMənbə:https://lent.az
archiveBu xəbər 20 Noyabr 2024 13:16 mənbədən arxivləşdirilmişdir
0 Şərh
Daxil olun, şərh yazmaq üçün...
İlk cavab verən siz olun...
topGünün ən çox oxunanları
Hal-hazırda ən çox müzakirə olunan hadisələr

Yarım əsrimə qədəm qoydum

21 Oktyabr 2025 20:33see252

La Liqa ABŞ da keçiriləcək “Barselona” “Vilyarreal” matçının ləğv edildiyini açıqlayıb

22 Oktyabr 2025 00:15see241

Türkiyədə FETÖ əməliyyatı : 286 nəfər saxlanıldı

22 Oktyabr 2025 06:53see202

Təl Əvivdən Bakıya reyslər bərpa edilir

21 Oktyabr 2025 19:39see199

Toyuq əti və yumurta bahalaşacaq SƏBƏB BUDUR KONKRET

22 Oktyabr 2025 12:02see196

3 boksçumuz da qalib oldu

22 Oktyabr 2025 10:54see180

Dabaq xəstəliyi xaricdən gətirilən ət məhsullarına tələbatı artırdı (VİDEO)

21 Oktyabr 2025 23:40see173

Bakı Tehran: yeni etimad mərhələsi

22 Oktyabr 2025 09:59see167

Qızılın bahalaşması 2026 cı ildə də davam edəcək PROQNOZ

22 Oktyabr 2025 17:09see167

Türkiyəli alim Botanika İnstitutunda elmi seminar keçirib

22 Oktyabr 2025 16:01see152

Ruslar Çin avtomobillərindən narazılıq edirlər...

21 Oktyabr 2025 23:06see144

Türkiyə XİN: Knessetin İordan çayının Qərb sahili ilə bağlı qərarı beynəlxalq hüquqa ziddir

22 Oktyabr 2025 23:42see139

Suriya universitetlərində Türk dili və Ədəbiyyatı bölümü YARADILIB

22 Oktyabr 2025 16:35see137

Özünü maşın vurub öldürdü, xəbəri alan atasının da ürəyi dayandı Foto

22 Oktyabr 2025 07:17see132

VK sədri Dünya Məktəbinin şagirdləri ilə görüşüb FOTOLAR

22 Oktyabr 2025 10:52see132

170 saylı marşrutda tıxac kabusu: Daşıyıcı şirkət açıqlama verdi

22 Oktyabr 2025 23:38see127

Cahangir Babayev Dünya Karate Federasiyası tərəfindən təltif olunub

21 Oktyabr 2025 19:39see127

Azərbaycan Mərkəzi Bankı qızılın bahalaşmaqda davam edəcəyini gözləyir

22 Oktyabr 2025 14:42see125

Dünyanın ən sürətli BYD superkarı yeni rekorda imza atıb...

23 Oktyabr 2025 00:16see125

İcmal büdcənin gəlirləri 36 mlrd. manata yaxınlaşıb

22 Oktyabr 2025 14:41see120
newsSon xəbərlər
Günün ən son və aktual hadisələri