Icma.az
close
up
RU
Kəpənək effekti : kiçik ölkənin böyük uğuru

Kəpənək effekti : kiçik ölkənin böyük uğuru

Icma.az bildirir, Bizimyol saytına əsaslanaraq.

Edvard Norton Lorenzi bir yazımızda xatırlatmışdıq. "butterfly effect", yəni "kəpənək effekti" bu nəhəng Amerikan riyaziyyatçısının adı ilə bağlıdır. Bu riyazi terminin anlamını bir daha yada salaq. "Bir kəpənəyin qanad çırpması dünyanın yarısını ağuşuna ala biləcək bir qasırğanın yaranmasına səbəb ola bilər" deyimi Edvard Lorenzin adı ilə bağlıdır.

Burdakı fəlsəfə çox sadə, ancaq həm də çox dərindir: başlanğıcda kiçik bir dəyişiklik özündən sonra çox böyük dəyişikliklərə səbəb ola bilir.

Azərbaycanın 2020-ci ildə müharibədəki tarixi qələbəsi, eləcə də, 2023-cü ildə keçirdiyi antiterror əməliyyatı kiməsə kiçik görünə bilər. Bəlkə qlobal geopolitik çarpışmalar, maraq toqquşmalar və sair kimi nəhəng proseslərin içində həqiqətən çox kiçik bir fakt ola bilər. Ancaq bu qələbə özündən sonra çox böyük hadisələrə, regional, hətta qlobal proseslərə yön verə bilir.

Artıq Azərbaycan yaralı və geopolitik təsirlər qarşısında zəif bir dövlət deyil. Azərbaycan təqribən beş il əvvəl Cənubi Qafqazın məğlub bir ölkəsi kimi istər şimaldan, istər cənubdan, istər qərbdən gələn təsirlər, təzyiqlər qarşısında çətinliklər çəkirdi, bunu etiraf etmək gərəkdir. Ancaq indi dünya miqyasında öz subregionunun lideri kimi qəbul edilir. Eyni zamanda daha geniş regionda və hətta qlobal ölçüdə öz sözünü deyə bilir. Azərbaycan prezidentinin son müsahibəsində geniş və aydın izah etdiyi kimi, rəsmi Bakı nəinki subregional, eləcə də, regional və qlobal aktorların bölgədəki geopolitik maraqlarının uzlaşma nöqtələrini tapıb. Azərbaycanın təklif etdiyi uzlaşma modeli konkret və ticari terminlə desək, gəlirli layihələrdə ifadə olunur. Bunlar Çini Avropa ilə, Mərkəzi Asiyanı Yaxın Şərqlə, Şimali Avropanı, Rusiyanı Hind Okeanı ilə birləşdirən yollar, keçidlər, dəhlizlər deməkdir. İranın özünü, eləcə də, Ermənistanı təcriddən çıxara bilən, tranzit ölkə olaraq Gürcüstanın da əhəmiyyətini artıran bir uzlaşma modelindən söhbət gedir. Bu, əslində hamının oynaya və hamının qazana biləcəyi bir meydançadır, müstəvidir. Bu, qlobal bazarlarda yeni, böyük və əlbəttə, pozitiv dalğalanmalara yol açan bir modeldir. Bu nəhəng prosesin mərkəzində Azərbaycan, onun tarixi qələbəsi var. Bu qələbə və onun yaratdığı "kəpənək effekti" göstərir ki, dünyanın orta, böyük, nəhəng gücləri müharibə etmədən də öz maraqlarını təmin etməyin yollarını tapa bilərlər. Deməli, əslində kiçik dövlət yoxdur, yaradıcı və miqyaslı düşüncə kiçik coğrafiyalarda da çox böyük nəticələrə yol aça bilir. Dünya bunu Azərbaycanın nümunəsində bir daha gördü.

Yazıçı-publisist, əməkdar jurnalist Bahəddin Həzi, bizimyol.info

Ən son yeniliklər və məlumatlar üçün Icma.az saytını izləyin, biz hadisənin gedişatını izləyirik və ən aktual məlumatları təqdim edirik.
seeBaxış sayı:96
embedMənbə:https://bizimyol.info
archiveBu xəbər 02 Sentyabr 2025 12:31 mənbədən arxivləşdirilmişdir
0 Şərh
Daxil olun, şərh yazmaq üçün...
İlk cavab verən siz olun...
topGünün ən çox oxunanları
Hal-hazırda ən çox müzakirə olunan hadisələr

Rusiya hakimiyyəti Vəfa Quluzadəni haqlı çıxardı KONKRET

16 Oktyabr 2025 15:04see287

Ağsuda yollar təmir ediləcək

16 Oktyabr 2025 14:54see182

İlk etimadsızlıq səsverməsi Lekornyu üçün uğurlu oldu

16 Oktyabr 2025 14:42see174

Stəndapçı: “Uill Smit bacarmasa, Yannik Sinner rolunu oynamağa hazıram” FOTO

18 Oktyabr 2025 03:13see168

Erkən ölüm riskini artıran əsas amillər BƏLLİ OLDU TERAPEVT AÇIQLADI

16 Oktyabr 2025 16:17see151

Məhkəmədə Ermənistan vətəndaşlarının cinayət xarakterli məlumatlar tədqiq olunub FOTO

17 Oktyabr 2025 20:37see147

Xəstəxanada əməkdar artistə infeksiya keçib Durumu ağırdır

16 Oktyabr 2025 15:58see138

“Ağır çantalar uşaqlarda onurğa əyriliyinə gətirib çıxarır” EKSPERT DANIŞDI

17 Oktyabr 2025 11:50see138

Kreml Tramp Putin danışıqlarını dəyərləndirib

16 Oktyabr 2025 23:31see136

Məktəblərdə məktəb psixoloqlarının sayı niyə azdır? EKSPERT AÇIQLADI

16 Oktyabr 2025 15:18see135

Tramp Putinə təzyiqləri artırmağa hazırdır Britaniyalı ekspert

16 Oktyabr 2025 18:31see133

Bakıda bal yarmarkası fəaliyyətə başlayır

17 Oktyabr 2025 13:46see132

Yanacaqdoldurma məntəqələri benzini qatqılarla kəsməyə başlayıb...

16 Oktyabr 2025 18:26see131

“Qqlobal savaş baçlaya bilər” ŞƏRH

16 Oktyabr 2025 14:56see130

“Trampla 2 saatlıq danışıq zamanı Putin Moskvanın sülhün əldə edilməsində maraqlı olduğunu vurğulayıb” Uşakov

16 Oktyabr 2025 23:19see130

Tramp: Hazırda Rusiyaya qarşı yeni sanksiyaların tətbiqi üçün ən münasib vaxt deyil

17 Oktyabr 2025 03:21see127

Finlandiyalı aktyor İsa Məsih obrazını canlandıracaq...

16 Oktyabr 2025 22:45see126

Pəncərələri qış rejiminə necə keçirtmək olar?

18 Oktyabr 2025 04:47see125

Orban Putin Tramp görüşü barədə: Biz hazırıq!

17 Oktyabr 2025 04:35see124

Tramp: ABŞ Tomahawk raketlərinin ehtiyatlarını tükədə bilməz

17 Oktyabr 2025 01:09see124
newsSon xəbərlər
Günün ən son və aktual hadisələri