Kredit borcu az olanlarla bağlı gəlişmə Ölkədən çıxışa…

Natiq Cəfərli: “İcra strukturlarının belə qadağalar qoyması doğru deyil”
“Mülki Prosessual Məcəllənin 231-ci maddəsində borclu anlayışı dəqiqləşdirilir. Bununla yanaşı, bu anlayışın daha da dəqiqləşdirilməsi, o cümlədən fiziki və hüquqi şəxslər üzrə meyarların müəyyənləşdirilməsi məqsədəuyğun olardı. Belə ki, bir sıra ölkələrin qanunvericiliyində olduğu kimi, fiziki şəxslər üzrə ölkədən çıxış hüququnun məhdudlaşdırılması zamanı kredit borcu üzrə limitlər tətbiq edilə və sözügedən məcəllədə öz əksini tapa bilər”.

 Tribunainfo.az xəbər verir ki, Deputat Vüqar Bayramov parlamentdə belə deyib.

“Həm problemli kreditlərin, həm də qeyri-işlək kreditlərin həcmində artımlar var. Bu baxımdan, nisbətən az kredit borcu olan vətəndaşlarımız üçün qadağaların müəyyənləşdirilməsi tövsiyə olunandır. Məsələn, cəmi 200 manatadək kredit borcu olan vətəndaşların ölkədən çıxışının məhdudlaşdırılması problemli kreditlərin həcminin azalmasına səbəb olmayacaq. Əksinə, bu sahədə təşviq kiçik borcların daha qısa zamanda qaytarılmasına səbəb ola bilər. O baxımdan, 231-ci maddədə fiziki şəxs olan borclular üzrə minimumların müəyyənləşdirilməsini təklif edərdim”, – deputat qeyd edib.

O, problemli kreditlərinin həcminin artdığını nəzərə alaraq müzakirə edilən dəyişiklikdə fiziki şəxslər üzrə təşviq, hüquqi şəxslər üzrə isə inzibati meyarların dairəsinin genişləndirilməsini təklif edib: “İcra haqqında” Qanunun 4-cü maddəsində isə “elektron pul təşkilatları” sözləri ilə yanaşı, “və digər ödəniş təşkilatları” sözlərinin əlavə olunması təklif edərdim. Mərkəzi Bank tərəfindən 18  təşkilata elektron pul emissiyası üçün lisenziyalar verilib. “Ödəniş xidmətləri və ödəniş sistemləri haqqında” Qanunun 48.1-ci maddəsinə əsasən ödəniş təşkilatlarının dairəsi daha da genişlənə bilər. Oxşar olaraq, həmin qanunun 5, 23, 45, 46, və 83-cü maddələrində də bunun öz əksini tapmasını təklif edərdim”.

Natiq Cəfərli

Respublikaçı Alternativ Partiyasının (ReAL) sədri, iqtisadçı Natiq Cəfərlinin fikrincə, vergi yaxud kredit borcuna görə ölkədən çıxış qaydası məhkəmə yolu ilə müəyyənləşməlidir. “Yeni Müsavat”a şərhində Natiq Cəfərli bildirdi ki, icra strukturlarının belə qadağalar qoyması doğru deyil: “Azərbaycan Konstitusiyasına görə Azərbaycan vətəndaşlarının sərbəst hərəkət hüququ var. Bu hüququ isə yalnız məhkəmə qaydasında məhdudlaşdırmaq mümkündür. Mən daha yumşaq tədbirlərin tərəfdarıyam. Əgər bankların kredit borcuna görə iddiası varsa, bu iddia ilə məhkəməyə müraciət etməli, vətəndaşların səbəbləri dinlənildikdən sonra məhdudiyyət tətbiq olunub-olunmamasına məhkəmə qərar verməlidir. Çox zaman bu inzibati qaydada tətbiq olunur. Mən bunu doğru hesab etmirəm. Ölkədən çıxış qadağası müəyyən dərəcədə vətəndaşların kredit borcunu qaytarmasına təşviq etsə də, bu, hüquqi çərçivədə olmalıdır. Hüquqi çərçivədə qərarı isə yalnız məhkəmə verə bilər. Bu, məhkəmələrin yükünü artıra bilər, amma istənilən halda hüquqi akta ehtiyac var. İcra strukturları istənilən şəxsə istədiyi qadağanı qoya bilməz. Bəlkə, borc ödənişini gecikdirən vətəndaşın əsaslı səbəbləri olub?!”

Əkrəm Həsənov

Hüquqşünas Əkrəm Həsənov isə qeyd etdi ki, mövcud qanunvericiliyə görə, borca dair qanuni qüvvəyə minmiş məhkəmə qərarı ola-ola onu ödəməyən şəxsin ölkədən çıxışına qadağa qoyulur:

“Yalnız üzrsüz səbəbə görə borc ödənmədikdə ölkədən çıxışa qoyulur. Konstitusiya Məhkəməsinin üzrsüz hallara dair şərhi var. Təcrübədə şəxsin banka yaxud başqa şəxsə borcu varsa, borcu tam ödəyə bilmirsə, yaxud hissə-hissə ödəyirsə, icra məmuru məhkəməyə şəxsin ölkədən   çıxışına qadağa qoyulması ilə bağlı təqdimat verir. Qanunvericiliyə görə, təqdimat yalnız borc üzrsüz səbəbə görə ödənilmədikdə verilə bilər. Lakin bunu sübut etmək lazımdır. Görünən odur ki, parlamentin qəbul etdiyi qərarlar icra olunmur. Təcrübə qanunlara ziddir, amma icra məmurlarının davranışı cəmiyyətdə norma kimi qəbul edilib”.

“Yeni Müsavat”