“Kreditim var, ödəyə bilmirəm... Bankların yaralı yeri: problemli kreditlərin məbləği artdıqca artır

Mərkəzi Bankın məlumatına görə, vaxtı keçmiş kreditlərin məbləği 500 milyon manata yaxınlaşır. Məbləğ bir ay əvvəllə müqayisədə 3,5 faiz artıb və 496,6 milyon manata çatıb. Hərçənd, bu da vəziyyətin necə pisləşməsini tam əks etdirmir. Bankların açıqladığı statistikalardan ümumi məbləğ çıxaranda daha böyük rəqəmlərlə qarşılaşırıq. Yəni maliyyə müəssisələri daha çox problemli kreditlə üzləşdiklərini bildirirlər.

Bizimyol.info xəbər verir ki, ölkədə problemli kreditlərin məbləği ilin əvvəli ilə müqayisədə 13,4 faiz artıb. Keçən ilin eyni dövrü ilə müayisə etsək, buna yaxın göstərici görərik (12,8 faiz). Dekabrın 1-nə qədər vaxtı keçmiş kreditlərin ümumi kredit portfelində xüsusi çəkisi 1,7 faiz təşkil edib.

Problemli kreditlərin həcmini təkcə iki ay əvvəllə müqayisə edəndə 17 milyon artım diqqət çəkir. Belə görünür ki, əhali getdikcə krediti ödəməyə daha çox çətinlik çəkir. Sosial-iqtisadi vəziyyətin pisləşməsi özünü bu müstəvidə də göstərir.

Mütəxəssislər real gəlirlərin azalmasını həmişə xüsusi qeyd edir. Gerçək inflyasiya maaşların artımını istənilən halda geridə qoyur. Yəni rəsmi açıqlanan rəqəmlər gerçəkliyi əks etdirmir. Buna görə də kredit ödənişləri gecikir, ödənilməz hala gəlir.

İndi elə vəziyyət yaranıb ki, hökumət müdaxilə etməsə, zamanla daha ağır durumun şahidi olacağıq. Ölkədə kredit siyasəti mütləq dəyişməlidir. Hər şeydən əvvəl kredit faizləri aşağı olmalıdır. Ayrı-ayrı vaxtlarda belə imkan yaranır. Xüsusilə Mərkəzi Bank uçot dərəcəsini azaldanda həm də kreditləri ucuzlaşdırmaq fürsəti ortaya çıxır. Banklar isə həmin situasiyada adekvat addım atmır.

Maliyyə müəssisələri kredit faizlərini daha çox devalvasiya ehtimalına görə aşağı salmır. Reklamlarda sərfəli təkliflərdən danışılsa da, banka yaxınlaşanda faizin 22-28 arası dəyişdiyi məlum olur. Çünki bank yaxın gələcəkdə manatın dəyər itirmə ehtimalını nəzərə alır. Hesab olunur ki, xarici valyutalar bizim pula nisbətən azı 20 faiz güclənəcək. Bu halda aşağı faizlər riskli sayılır. Nəticədə əhali itirir. Real gəlirləri onsuz da azalan insanlar kreditləri ödəmək gücünü qoruya bilmir.

Aytən, Bizimyol.info