Kreml bu dəfə kimin başını yeyəcək?

Kubra Məhərrəmova yazır...

Rusiya tarixi qədim olduğu qədər də, qanlıdır. Özü də bu qanlı savaş təkcə sərhəddən kənarda, xarici düşmənlərə qarşı deyil, həm də öz ölkəsinə qarşı olub. Bəzən daxili savaşlar xüsusi amansızlıqla həyata keçirilib. 

Taxt-tac savaşları, inqilab və üsyanlar, çar və imperatorların devrilməsi,  öldürülməsi Rusiya tarixi üçün adi epizodlardır.  

Bir cəmiyyət ki, sonuncu imperatoru və onun ailə üzvlərini (azyaşlı uşaqlar olmaq şərti ilə) divara dayayıb güllələyirsə, məncə bu həmin cəmiyyətin əsl üzünü ifadə edir. 

Halbuki II Nikolay hakimiyyətdən imtina fərmanı imzalamışdı, sadəcə ailəsini xilas etməyə çalışırdı. İmperator ailəsinin faciəvi sonluğu isə hamıya bəllidir. Onları güllələməklə ürəyi soyumayan partiya hökuməti hələ onların məzarını itirmişdi. 70 ildən sonra DNA analizlərindən sonra imperator ailə üzvlərinin qalıqları müəyyən olunub torpağa tapşırılmışdı. Bu gün II Nikolayı Rus Pravoslav Kilsəsi müqəddəslər siyahısına əlavə edərək, onun ikonasını da yaradıb.  

Bəli, bu gün "Vozneseniya Qospodnya" məbədində II Nikolayın ikonası mövcuddur və insanlar o ikonadan mədət umurlar. 

Bəlkə də II Nikolayın ikonası qarşısında göz yaşı tökənlərin ulu babası Nikolayın uşaqlarının göz yaşına baxmadan qılıncdan keçirib. 

Bu, sadəcə balaca bir epizoddur. Əgər Rusiya tarixinə baş vursaq qanın, qəddarlığın içində ürəyimiz bulanacaq. 

Qayıdaq müasir tarixə. 

Özünü SSRİ-nin varisi elan etmiş Rusiya bu gün də imperialist düşüncə və həyat tərzindən uzaqlaşmaq niyyətində olmadığını nümayiş etdirir. 

Güc strukturlarının köməyi ilə hər zaman müəyyən nəticə əldə etməyə öyrəşmiş Rusiya üç ildir ki, Ukraynanın bataqlıqlarında həm özünü, həm də ordusunu batırır. 

Əgər ABŞ xüsusi xidmət orqanlarının məlumatlarına inansaq, Rusiya bu müharibədə milyonlarla canlı qüvvə və milyardlarla hərbi silah-sursat itirib. 

Ən son məlumata görə Rusiya Ukraynada texnikanın ən son vasitəsindən-eşşəklərdən istifadə edir. Bəli, bəli, görünür ordunun təchizatında problemlər o həddə çatıb ki, eşşəklər ordu üçün yük daşıyır. 

Onu qeyd etməliyik ki, üçillik müharibə zamanı orduya kütləni cəlb etmək üçün hökumət tərəfindən müxtəlif həvəsləndirici mükafatlar da təyin olunub. Məsələn, hər ölən əsgərin tabut puluna bir "Lada" avtomobili almaq olar.  

Hətta bu "uduşlu lotereya" haqqında 2022-ci ildə Rusiyanın "Rossiya-1" dövlət telekanalında təbliğat motivli süjet də hazırlanmışdı. Süjetdə oğlunu Rusiya-Ukrayna müharibəsində itirən atanın necə böyük xoşbəxtlik içində ölmüş oğlunun qan puluna aldığı "Lada" avtomobilinin gözəlliyindən və cəbhədə ölməyin "üstünlüklərindən" bəhs olunur. Ata tabut puluna aldığı ağ "Lada" ilə çəkiliş qrupu ilə birlikdə oğlunun dəfn olunduğu məzarlığa gedir. Ata qeyd edir ki, oğlu elə ağ rəngdə avtomobil arzu edirmiş.  

Və bu süjetdən belə çıxır ki, Rusiyada bir oğulun qiyməti elə bir "Lada"dır. "Tabut evinə, "Lada" qapına gəlsin" sloqanı bu "uduşlu lotereya" üçün məncə ən uyğun olanıdır. 

Rusiya ordusunda bu üç ildə nələrin baş verdiyini anlamaq üçün iki epizodu yadınıza salıram. 

Birincisi Ukraynada müharibəyə göndərmək üçün həbsdə olan cinayətkarların müqavilə əsasında orduya cəlb olunması. İkincisi isə Yevgeni Priqojinə məxsus "Vaqner" özəl hərbi şirkətinin Rusiya-Ukrayna müharibəsində iştirakı və rəsmi Moskvaya qarşı qiyamı. 

Əvvəla hekayəyə ondan başlayaq ki, Yevgeni Priqojin özü də dəfələrlə məhkumluq həyatı yaşamış, cinayətkar keçmişə malik idi. 

Həbsdən sonra o Sankt-Peterburqda restoran biznesinə başlamış və dolayısı ilə Rusiya prezidenti Vladimir Putinin baş aşpazına çevrilmişdi. 

Priqojinin restoranında dəfələrə Putin və digər ölkələrin başçıları qonaq olub, Priqojin şəxsən özü yüksəkrütbəli qonaqlara qulluq edib. 

Lakin Priqojinin menyusunda təkcə bahalı və ləziz yeməklər deyil, həm də yüksəksəviyyəli qonağı üçün qiyam da var idi. 

2023-cü ilin 23-24 iyun tarixlərində Rusiyada hərbi qiyam təşkil etdikdən iki ay sonra Priqojin və Dmitri Utkin "Embraer" təyyarəsinin qəzaya uğraması nəticəsində ölürlər. Hadisəni yaxından-uzaqdan izləyənlər isə təyyarənin vurulması nəticəsində qəzaya uğradığını qeyd edirlər. 

Bir haşiyə də çıxım ki, qiyamın fonunda Rusiya ordusu Ukraynada uğursuzluqlara məruz qalır, bu da öz növbəsində uzun illər Kremlin "gümbəzlərindən" biri olan Müdafiə Naziri Şoyqunun karyerasına da son qoyur. 

Bəzi etibarlı mənbələr isə təyyarənin vurulma əmrinin məhz elə Şoyqu tərəfindən verildiyi iddia olunur. 

Bu məqamı diqqətdə saxlayırıq. 

Qayıdaq ötən il baş verən ağır faciəyə. 

Bir müddət əvvəl təsdiqləndi ki, "Azərbaycan Hava Yolları" QSC-yə məxsus təyyarə Rusiya ərazisində, Qroznı üzərində uçarkən "Pantsir S-1" HHM sistemi tərəfindən vurulub. Özü də sərnişin təyyarəsinə iki dəfə atəş açılıb. 

Bu barədə daha ətraflı Caliber.az-da dərc olunan materialda qeyd olunur. 

Hadisə baş verdiyi andan rəsmi Bakı dəfələrlə açıq və qapalı kanallarla rəsmi Moskvaya bildirirdi ki, təyyarənin təsadüfən vurulması faktı məlumdur. Sadəcə cinayətkarlar cəzalandırılmalı, həyatını itirən və yaralanan şəxslərə kompensasiya ödənilməli və üzr istənilməlidir. 

Bakının bütün diplomatik qaydalara uyğun apardığı danışıqlara baxmayaraq rəsmi Moskva hələ də iki ayağını bir başmağa dirəyib ki, "biz deyən olacaq". 

Bəs rəsmi Moskva nə deyir? 

Rəsmi Moskva bütün mümkün və qeyri-mümkün vasitələrlə diqqəti baş vermiş faciədən uzaqlaşdırmağa çalışır. 

Rusiyada fəaliyyətdə olan azərbaycanəsilli biznesmen və iş adamlarını şantaj edir. 

Onların əmlak və bizneslərinin əllərindən alacağını bildirir. 

Eyni zamanda Rusiyada çoxsaylı Azərbaycandan miqrantlara qarşı zorakılıq və təhdidlərin çoxalması kampaniyası güc strukturları tərəfindən həyata keçirilir. 

Bu əmrin Kremlin hansı "gümbəzindən" gəldiyi isə maraq doğurur? 

Onu da qeyd etmək lazımdır ki, Rusiyanın əsas güc qrupunun zəifləməsi mütəmadi olaraq Kremlin öz problemlərini xarici böhranlar vasitəsilə həll etmək vərdişindən irəli gəlir. Hazırda dünyanın yarısı ilə davada olan Rusiya (iqtisadi-diplomatik) bu gün özü üçün yeni düşmən obrazı yaradır. Bu düşmən azərbaycanəsilli biznesmen və miqrantlardır. 

Bunu Rəsmi Moskvanın ruporları olan KİV-lər və onların sosial şəbəkələrində rahat müşahidə edə bilirik. 

Rusiyalı sosial şəbəkə istifadəçiləri bu xəbəri böyük coşqu və sevinclə qarşılayaraq, yaramaz və qaranlıq həyatlarının günahını azərbaycanlı iş adamları və miqrantlarda görürlər. 

Onların fikrincə həyatlarında heç nəyə nail olmayan Rusiya vətəndaşlarının qabağını kəsən elə azərbaycanlılar imiş. 

Rusiya KİV-da həm də o da deyilir ki, azərbaycanəsilli Rusiya vətəndaşları da Ukrayna cəbhəsinə göndərilməli və müharibədə məcburi iştirak etməlidirlər. 

Təbii ki, bunun  başqa adı yoxdur, Rusiya öz vətəndaş(lar)ını təhdid edir. 

Azərbaycan isə etnik mənsubiyyətindən asılı olmayaraq AZAL təyyarəsinin faciəvi məhvindən sonra iki rusəsilli Azərbaycan vətəndaşına Milli Qəhrəman adı verir. 

Və burada biz iki fərqli mənəviyyat və mədəniyyətin qarşı-qarşıya durmasını görürük.  

Hansının ağ, hansının isə əks qütbdə durduğu isə gün kimi aydın görünür. Lap AZAL təyyarəsinin "Pantsir S-1" HHM sistemi tərəfindən vurulması kimi aydın. 

Və yenə də bu hadisələr fonunda ənənəvi olaraq, Rusiya tarixinə məxsus məsələ gündəmə gəlir. Bu dəfə Kremlin "gümbəzlərindən" hansı daha güclü olacaq və bu dəfə kim "Qırmızı meydanda" edam olunacaq?