Icma.az
close
up
RU
“Kürd kartı” kimin “əlinə oynayır”?

“Kürd kartı” kimin “əlinə oynayır”?

Icma.az bildirir, Cebheinfo portalına istinadən.

İsrail hökumətinin nazirlərindən biri, “Yeni Ümid” partiyasının lideri Gidion Saarın Yaxın Şərqdə kürd dövləti qurulması ilə bağlı son açıqlamaları siyasətçilərin diqqətini cəlb edib.

İranın ali lideri Əli Xameneyinin İsrail əleyhinə koalisiya yaradılması çağırışları kontekstində bu təşəbbüsün reallaşması  suallar yaradır.

Saar İsrailin yalnız Səudiyyə Ərəbistanı kimi ərəb dövlətləri ilə razılaşmalar imzalamalı deyil, həm də İran təhlükələrinə qarşı durmaq üçün kürdlərlə və druzlarla əlaqələrini gücləndirməsinin vacibliyini  vurğulayıb. Bu açıqlama Yaxın Şərqdəki münaqişələrin istiqamətini  dəyişdirmək cəhdi kimi qiymətləndirilib və İsrailin kürd faktorundan İran və digər qonşulara qarşı strateji bir vasitə kimi istifadə etməyi hədəflədiyini göstərir.

Suriya kürdləri artıq uzun müddətdir ABŞ və İsrail tərəfindən dəstək alır. Bu dəstək xüsusilə 2016-cı ildən sonra öz idarəetmə sistemini elan etdikdən sonra özünü daha çox göstərir. Onların İsrail ilə əməkdaşlığı daha da bəlli hala gəldikcə, Türkiyə və İran üçün narahatlıq yaradır, çünki kürdlər potensial separatist qüvvələr kimi qiymətləndirilir.

İsrailin kürdlərlə sıxlaşan əlaqələrinə cavab olaraq, Türkiyə Suriya kürdlərini öz tərəfinə çəkmək yollarını axtarmağa başlayıb. Bu cəhdlər uzun müddətdir həbsdə olan Kürdüstan İşçi Partiyasının ( terrorçu PKK) lideri Abdullah Öcalanla dialoqu da əhatə edir. PKK-nın ləğvi və zorakılığın, terrorun dayandırılması çağırışları həm hakimiyyət, həm də müxalifət tərəfindən dəstəklənir.

Bugünlərdə MHP lideri Dövlət Baxçalı Öcalanı parlamentdə PKK-nın ləğvi və terror fəaliyyətinin dayandırılması üçün təşəbbüs göstərməyə çağırıb. Abdullah Öcalan Türkiyə hakimiyyətinin PKK-nı tərksilah etməyə çağırmaq təklifinə cavab verib. 1999-cu ildən İmralı  həbsxanada ömürlük həbs cəzası çəkən Öcalan qardaşı oğlu Ömər Öcalanla görüşdə PKK-ya silahı yerə qoymağa çağırış etməyə razılaşıb.

“Mən tarixi məsuliyyəti öz üzərimə götürməyə və təşkilatı silahlarını yerə qoymağa çağırmağa hazıram. Mən buradan tabutda ayrılmaq istəmirəm”,-deyə Öcalan bildirib.

Türkiyə Prezidenti Rəcəb Tayyib Ərdoğan Baxçalının çağırışını dəstəkləyərək, “Biz birlikdə terrorsuz Türkiyə qurmaq istəyirik”,- deyib. 

İran isə İsrailin təşəbbüslərini təhlükə kimi qiymətləndirir. Rəsmi Tehran İsrail və kürdlərin qarşılıqlı əlaqəsinin yeni münaqişə ocaqları yaradacağı qənaətindədir .

Kürd dövlətinin yaradılması və ya kürd təsirinin bölgədə əhəmiyyətli dərəcədə artması Yaxın Şərqdəki güc balansında ciddi dəyişikliklərə səbəb ola bilər. Kürdlərin mövqelərinin güclənməsi İran və Türkiyədə münaqişələrin gərginləşməsinə yol açaraq bölgədəki ümumi qeyri-sabitliyi artıra və eyni zamanda, İsrailin kürd hərəkatına dəstəyi digər xarici aktorlar tərəfindən mənfi reaksiya doğura bilər.

Kürd əsilli türkiyəli araşdırmaçı Müfit Yüksəl İsrailin kürdlərdən öz geopolitik oyunlarında istifadə edə biləcəyinə dair xəbərdarlıq edir. Onun fikrincə, bu, genişmiqyaslı humanitar nəticələrə səbəb ola bilər. Onun fikrincə, indiki situasiya xarici güclərin müdaxiləsi nəticəsində dövlətlərin parçalanması və kütləvi qurbanlar verilməsi ilə nəticələnmiş Yuqoslaviyanı xatırladır:

“Onların bütün planları bərpa edilməyəcək şəkildə qarışıq bir coğrafiya yaratmaqdır. Hal-hazırda missiya kürdləri İrana, türklərə və ərəblərə qarşı sionizmin əsgəri kimi döyüşdürməkdir".

O qeyd edib ki, indi kürd diasporunu geniş miqyasda ələ keçiriblər:

“İsrail öz planını gizlədərək, "Biz sizə İraqda bu dövləti verdik və onu Suriyada son mərhələyə gətirdik" deyir. Onun məqsədi kürdlərdən istifadə edərək, "İndi Türkiyəni və İranı parçalamaq vaxtıdır" deməkdir. Bu plan müəyyən dairədə kürdlər üçün effektivdir. Təl-Əvivin regional dizaynı ilə bağlı açıqlamadığı başqa bir problem isə milyonlarla insanın qətlə yetirilməsidir. Bizim yaşadığımız coğrafiyanı qanlı bir qırğına çevirməkdədirlər. Bu məqsədlə “Böyük Kürdüstan” və s. bu cür aldatma mexanizmlərindən istifadə olunur”.

İsrailli politoloq, siyasi elmlər namizədi, “Aziznews.com” saytının redaktoru Yuri Boçarov mövzu ilə bağlı “Cümhuriyət”-ə açıqlamasında bildirib ki, 2017-ci ildə Baş nazir Benyamin Netanyahu ölkəsinin kürd xalqının öz milli dövlətini yaratmaq istəyini dəstəklədiyini bildirmişdi.  O qeyd edib ki, İsrail 1960-cı ildən etibarən kürd qrupları ilə hərbi və iqtisadi əlaqələr saxlayır, bu etnik qrupu İran, Türkiyə, Suriya və İraqda  ərəblərlə olan münasibətlərdə bir “tampon bölgə” olaraq görür:


"Lakin son dövrlərdə İsrail mətbuatında kürdlərlə əlaqələrə dair xüsusi açıqlamalara rast gəlməmişəm. İsrailin öz problemləri kifayət qədərdir. Hal-hazırda İsrail Qəzza sektoru, Şimali Livan və İranla bağlı üç cəbhədə mübarizə aparır. Buna görə də İsrailin digər ölkələrlə, o cümlədən digər hərəkatlarla münasibətləri bir qədər arxa plana keçib”.

Y. Boçarov bildirib ki,  son illərdə İsrailin Türkiyə ilə münasibətlərinin kəskin pisləşməsinə və Prezident Ərdoğanın müharibə ritorikasına baxmayaraq, İsrail sərt cavablar verərək, bu məsələlərə sadəcə ictimai bəyanatlar şəklində yanaşır.

O, əslində, İsrailin Türkiyə ilə münasibətləri tamamilə kəsmək istəmədiyini bildirib:

“İsrail ümid edir ki, Terror təşkilatları HƏMAS və “Hizbullah” ilə münaqişələr bitdikdən, eləcə də İranla bağlı problemlərin dəyişməsi nəticəsində Türkiyə ilə münasibətləri bərpa edə biləcək. İsrailin bu gün  Türkiyə obyektlərində hər hansı terror aktları həyata keçirəcəyi ehtimalı azdır. Hal-hazırda İsrailin əsas vəzifəsi Qəzza sektorundakı terror təşkilatlarını məhv etmək, eyni zamanda Şimal sərhədində, xüsusən də “Hizbullah”ın İsrail sərhədindən 30 kilometr dərinliyə çəkilməsi ilə bağlı 1701 saylı qətnamənin yerinə yetirilməsini təmin etməkdir. Bu, İsrailin ABŞ-nin dəstəyi ilə həyata keçirdiyi başlıca məqsədlərdir. 

Eyni zamanda, qarşıda İran tərəfindən gələn təhlükənin aradan qaldırılması və İsrail ilə İran arasında davamlı zərbə mübadiləsinin yeni bir müharibəyə çevrilməsinin qarşısının alınması vəzifəsi də var. Beləliklə, İsrailin diqqəti yalnız öz təhlükəsizliyini və mövcudluğunu təmin etməyə yönəlib. Türkiyə ilə bağlı məsələlər ölkənin öz işidir və hazırda İsrailin bu məsələlərə müdaxilə etdiyi ehtimalı azdır”.

Səbinə Uğur
“Cebheinfo.az”

Bizi Telegramda izləyin

Problemlərinizi bizə yazın, şahidi olduğunuz hadisələri çəkib göndərin

Hadisənin gedişatını izləmək üçün Icma.az saytında ən son yeniliklərə baxın.
seeBaxış sayı:134
embedMənbə:https://cebheinfo.az
archiveBu xəbər 12 Noyabr 2024 12:11 mənbədən arxivləşdirilmişdir
0 Şərh
Daxil olun, şərh yazmaq üçün...
İlk cavab verən siz olun...
topGünün ən çox oxunanları
Hal-hazırda ən çox müzakirə olunan hadisələr

Yarım əsrimə qədəm qoydum

21 Oktyabr 2025 20:33see227

La Liqa ABŞ da keçiriləcək “Barselona” “Vilyarreal” matçının ləğv edildiyini açıqlayıb

22 Oktyabr 2025 00:15see214

AZAL da yarıtmaz idarəçilik, yoxsa... Təyyarələrdə yaranan problemlər nəylə bağlıdır? (VİDEO)

21 Oktyabr 2025 09:20see197

Qazaxıstan və Azərbaycan arasında süni intellekt və İT sahəsində əməkdaşlıq üçün böyük potensial var Nazirliyin İdarə rəhbəri

20 Oktyabr 2025 17:30see195

Məşhur tennisçi Devis Kubokunun finalında oynamayacaq

20 Oktyabr 2025 21:39see187

Türkiyədə FETÖ əməliyyatı : 286 nəfər saxlanıldı

22 Oktyabr 2025 06:53see183

“Landmark” bu dəfə Sahil Bababyevin idarəçiliyinə keçdi

21 Oktyabr 2025 11:26see176

Xaricdə saxta təhsil: Valideynlər xəbərsiz, tələbələr savadsız EKSPERT RƏYİ

21 Oktyabr 2025 05:43see167

Təl Əvivdən Bakıya reyslər bərpa edilir

21 Oktyabr 2025 19:39see162

Naxçıvan məktəblisi “Statistik olimpiada”nın qalibi olub

21 Oktyabr 2025 03:36see149

Səhər yeməyində turşu yeməyin 5 faydası

21 Oktyabr 2025 02:51see148

“Həyatın mənası yaşla necə dəyişir? Yeni tədqiqat

21 Oktyabr 2025 15:52see147

İş adamı hava limanında həbs edildi

20 Oktyabr 2025 20:43see144

Bakı Tehran: yeni etimad mərhələsi

22 Oktyabr 2025 09:59see143

Azərbaycan ötən ay genişzolaqlı internetin orta sürətinə görə Cənubi Qafqazda liderliyini saxlayıb

21 Oktyabr 2025 13:54see143

Bunları yesəniz gec YAŞLANACAQSINIZ

21 Oktyabr 2025 02:37see141

Oyundan sonra duş qəbul edə bilmədilər Atletiko dan UEFA ya şikayət

21 Oktyabr 2025 00:12see140

Xalq artistindən İDDİALI FOTOSESSİYA

20 Oktyabr 2025 17:22see140

Fransada tornado nəticəsində 1 nəfər ölüb, xəsarət alanlar var

21 Oktyabr 2025 03:34see133

Türkiyəni sarsıdan cinayətlə bağlı daha bir nəfər saxlanıldı

21 Oktyabr 2025 01:51see131
newsSon xəbərlər
Günün ən son və aktual hadisələri