“Mançester Siti”nin yeni özbəkistanlı ulduzu kimdi?

Bugünlərdə Özbəkistanın paytaxtı Daşkənddə bayram ab-havası hökm sürür. Çünki ilk başlarda utopiya kimi səslənən transfer artıq baş tutmaq üzrədi. Özbəkistanlı Abdukodir Xusonov “Mançester Siti”yə yollanır!

Nüfuzlu insayder Fabritsio Romano bu transfer üçün artıq məşhur “here we go” paylaşımını edib. Onun proqnozları isə 99 faiz doğrulur. Romanonun iddiasına görə, İngiltərə çempionu bu transferə görə bonuslardan əlavə 40 milyon avro ödəyəcək! Halbuki cəmi ilyarım öncə Xusanov Belarus çempionatında çıxış edirdi...
Belarusda başlayan karyera
2004-cü il təvəllüdlü mərkəz müdafiəçisi “Bunyodkor“un yetirməsidi. O, futbolçu ailəsində böyüyüb. Belə ki, atası Hikmət Hoşimov vaxtilə Özbəkistan yığmasında 12 oyun keçirib. Xusonov 16 yaşında Belarusa yollanmaq qərarına gəldi və 18 yaşı tamam olana qədər, yəni faktiki iki il ərzində yalnız məşq etməklə gününü keçirdi. Bu müddət ərzində ona Özbəkistanın sabiq futbolçusu Uluqbek Asanbayev maddi yardım göstərirdi. 18 yaşı tamam olan kimi “Energetik-BQU” onu dərhal start heyətində oynatmağa başladı. Cəmi bir neçə ay sonra, daha dəqiq desək, 2022-nin avqustunda Beynəlxalq Futbol Araşdırmaları Mərkəzi (CİES) Xusanovu dünyanın ən perspektivli futbolçularının siyahısına daxil etdi! Ortaya sual çıxır ki, bu cür istedad nə üçün 16 yaşda Belarusa yollandı? “Energetik-BQU” hazırda Belarusun ikinci divizionunun autsayderlərindən olsa da, bir neçə il öncə bu klubda işlər tam başqa səviyyədə qurulmuşdu. Minsk şəhərinin təmsilçisi keçmiş MDB ölkələrindən transferlər həyata keçirirdi. Üstəlik komandada ciddi məşq və hazırlıq rejimi mövcud idi. Ona görə də Xusanov burdakı ağır məşqlərdən sonra artıq Avropa futboluna hazır idi.
2023-ün yayında Fransanın (həmin vaxt) vitse-çempionu olan “Lans” cəmi 100 min avro (!) ödəyərək onu heyətinə qatdı. Bu klub gənc istedadın üzərində heç bir təzyiq yaratmadan yavaş-yavaş onu elit səviyyəyə uyğunlaşdırmağa başladı. İlk mövsümü Xusanov faktiki uyğunlaşmaya sərf etdi. O, 11-i Liqa-1-də, 2-si ÇL-də və 2-si AL-də olmaqla 15 rəsmi oyuna çıxdı. Amma ötən yay Xusanov Özbəkistanın heyətində Olimpiadada iştirak edib “Lans”ın düşərgəsinə qayıdandan sonra bir andaca əsas futbolçuya çevrildi. Avqustun sonlarından başlayaraq Abdukodir cəmi 3 rəsmi oyunu buraxıb və hamısını da cəza üzündən. Digər matçları isə start heyətində və demək olar ki, əvəzlənmədən keçirib. Oktyabrda Liqa-1-in ayın ən yaxşı gənc oyunçusu seçiləndən və ardıcıl bir neçə turda rəmzi komandaya salınandan sonra Avropa klublarının ona marağı artmağa başladı. Dekabrın ortalarında Fransa mətbuatında artıq “Çelsi” və “Nyukasl” kimi klubların adları hallanırdı. Yanvarın əvvəllərində isə Xusanov uğrunda mübarizəyə “Mançester Siti”, “Real”, “Milan”, “Bayer-04”, “Tottenhem”, “Leyptsiq” də daxil olmaqla ümumilikdə 15 klub qoşuldu! Onun “Siti”yə bu qədər baha başa gəlməsinin birinci səbəbi məhz budu. Çünki futbolçuya maraq artdıqca onun dəyəri də artır. Üstəlik “Siti” dünyanın ən varlı klublarından sayıldığına görə hər kəs ondan pul qoparmağa çalışır. Artıq “Lans”la məşqlərə çıxmayan futbolçunun ən qısa müddətdə tibbi müayinədən keçərək rəsmi müqaviləyə imza atacağı gözlənilir.
“Özbəkistanlı Ramos”
Bəs bu futbolçunun üstünlükləri nədi? İlk növbədə topu rəqibdən almaq, oyunu oxumaq və rəqibin hücumunun qarşısını kəsmək qabiliyyəti. Təsadüfi deyil ki, o, rəqibin oyununu dinamika, təzyiq və aqressivlik sayəsində pozmağı xoşlayan “Lans”ın baş məşqçisi Uilyam Stillin sevimlisidi. “Sürüşmə” fəndi, özünü topun qarşısına atmaq və rəqib hücumçularla “didişmək” Xusanovun əsas özəllikləridi. Bu üzdən ona “özbəkistanlı Ramos” ləqəbini veriblər. Onunla “Siti”nin müdafiəçilərinin göstəricilərini müqayisə etdikdə maraqlı mənzərə ortaya çıxır. Çünki o, müdafiəçi üçün bütün vacib göstəricilərdə Stounzdan da, Akancidən də, Diaşdan da öndədi! Bura topu rəqibdən almaq (orta hesabla hər oyuna Xusanovda 1,38, Stounzda 1,37), rəqib hücumunun qarşısını kəsmək (orta hesabla hər oyuna Xusanovda 2,4, Diaşda 0,99) və təbii ki, hava topları (Xusanovda 2,58, Stounzda 1,64) daxildi. Hətta “Mançester Siti” ilə “Lans”ın tam fərqli tərzdə oynadığını nəzərə alanda belə bu göstəricilər diqqəti çəkməyə bilməz. Amma qəhrəmanımızın çatışmayan cəhətləri də var. Bunların başında yaradıcılıq qabiliyyətinin az olması gəlir. O, yaradıcı yox, ilk növbədə dağıdıcı futbolçudu. Ona görə də topu qəbul edəndən sonra irəli oynamaqdansa, arxaya və ya yana oynamağa üstünlük verir. Bu da anlaşılandı. Çünki Xasonov heç vaxt topu özündə saxlamağı xoşlayan və yaradıcı futbola üstünlük verən klublarda oynamayıb. “Lans” “Məmmədağa, vur qabağa” prinsipi ilə oynadığından özbəkistanlı futbolçuya ilk vaxtlar “Siti”nin oyun tərzinə alışmaq çətin olacaq. Digər məqam onun boyunun 186 sm olmasıdı. Çoxlarının fikrincə, bu, müdafiəçi üçün yaxşı göstərici deyil. Düzdü, yuxarıda Abdukodirin hava toplarında “Siti”li müdafiəçiləri üstələdiyini qeyd etdik. Amma ümumilikdə o, bu mövsüm “ikinci mərtəbə” uğrunda mübarizələrin yalnız 64,8 faizində qalib gəlib. Bu, hətta Fransa çempionatı üçün də ortabab göstəricidi.
Bəs “Siti” 40 milyon avronu nə üçün ödəyir? Birincisi, Kayl Uoker klubdan ayrılmaq istəyir. Təcrübəli futbolçu heç cür 3 mərkəz müdafiəçili sistemə alışa bilmədi. Qvardiolanın fikrincə, Xusanov məhz 3 mərkəz müdafiəçili sistemə əla uyğun gəlir. O, həm “Lans”da, həm də Özbəkistan yığmasında bu sistemlə oynayıb. İkincisi, Xusanovun hər nə qədər yaradıcılıq qabiliyyəti az olsa da, o, pressinq zamanı özünü itirmir və topu hara gəldi vurmir. Düşünmək olar ki, Qvardiolanın əlinin altına düşəndən sonra bu istedadlı futbolçunun irəli ötürmə vermək, yaradıcılıq qabiliyyəti də artacaq. Və ən əsas Xusanov çox sürətli futbolçudu. Bu mövsüm Fransa çempionatında sürət rekordu (37 km/saat) ona məxsusdu! “Reyms“lə qarşılaşmada onun gerilərdən gələrək Cunya İtonu yaxaladığı epizodun videosu sosial şəbəkələrdə ildırım sürəti ilə yayılmışdı. Lans”ın baş məşqçisi hətta zarafatca onun Olimpiadada Özbəkistanı qaçış yarışlarında da rahatlıqla təmsil edə biləcəyini vurğulamışdı. Xusanov karyerasına dayaq yarımmüdafiəçisi kimi başladığından elə bu mövqedə də rahatlıqla oynaya bilir. Qısası, “Mançester Siti”nin yeni transferini böyük diqqətlə izləməyə dəyər.
Yeri gəlmişkən...
Xusanov premyer-liqada forma geyən ilk özbəkistanlı futbolçu olacaq. Bundan başqa, Özbəkistan premyer-liqada futbolçu ilə təmsil olunan 119-cu fərqli ölkə olacaq.
ƏLİ RAUFOĞLU hazırladı