Marketlərdən alınan qidalardan zəhərlənənlərin sayı niyə artıb? EKSPERT SƏBƏBLƏRİ AÇIQLADI FOTO

Yay aylarında havaların temperaturu yüksəldikcə bir çox qida məhsulları daha tez xarab olmağa başlayır. Xüsusilə heyvan mənşəli məhsullar, süd və süd məhsulları, ət və balıq kimi zülal tərkibli qidalar isti şəraitdə bakteriyaların sürətlə çoxalması üçün əlverişli mühit yaradır. Soyuq zəncirin qırılması, düzgün saxlanılmayan və ya gigiyena qaydalarına əməl olunmadan hazırlanan məhsullar zəhərlənmə riskini artırır.

Bəs yayda qida zəhərlənmələrinin artmasının əsas səbəbi nədir?

Mövzu ilə bağlı Qida Təhlükəsizliyi Hərəkatının rəhbəri, sağlam qidalanma mütəxəssis Məhsəti Hüseynova Avtosfer.az-a açıqlmasında bildirib ki, yüksək risk qrupuna aid olan qidalar var ki, bu qidalar xüsusilə temperatur rejimi yuxarı olan zamanlarda daha tez xarab olmağa meyillidir və onların tərkibində mikroorqanizmlər, xüsusilə bakteriya, virus kimi asanlıqla çoxala bildiyi üçün zəhərlənmə riski yaradır:

“Ona görə bir çox qidalar var ki, bu qidaları istər çiy şəkildə, istər bişirilmiş şəkildə saxlayarkən mütləq şəkildə soyuq zəncirə diqqət etmək lazımdır.
Xüsusilə heyvan mənşəli qidalar daha çox zülal tərkibli olduğuna görə onlar daha tez xarab olmağa meyillidir. Birinci yerdə hər zaman ət və ət məhsulları gəlir. Burada artıq istər çiy ət məhsulu, istər bişmiş ət, bu məhsullar hər zaman tez xarab olmağa meyillidir. Ona görə yaxşı olar ki, bu məhsulların düzgün şəkildə mühafizə olunması təmin olunsun. Bişirərkən də istehlak olunacaq qədər bişirilməlidir.

Hazırlayarkən çiy məhsulla təmasda olan doğrama lövhələri, eləcə də bıçaqlar təmiz olmalıdır və bişirmədən sonra da sanitar və gigiyena qaydalarına əməl olunmalıdır.
Digər məhsul süd və süd məhsullarıdır ki, bunlar da daha tez xarab olmağa meyilli olduğuna görə yaxşı olar ki, mənşəyi bəlli olan yerdən alınsın. Əgər keyfiyyətli, təbii məhsuldursa və konservantsızdırsa, bu zaman daha tez xarab olmaması üçün təzə, yeni olanı istehlak etmək və soyuducuda saxlanılmasına diqqət etmək lazımdır.
Balıq və dəniz məhsulları da hər zaman risk qrupundadır. Bunları da mütləq şəkildə qəbul edərkən, alarkən diqqətli olmaq lazımdır”.

Mütəxəssis əlavə olaraq qeyd edib ki, yumurta, həmçinin bişmiş yumurta və yumurtalı souslar, mayonezlər, bəzən də ev şəraitində hazırlanan şirniyyatlardakı kremlər və ya hər hansı bir çiy qida kimi istifadə olunan mallarda da məhsulun təzə olmasına, soyuq temperaturda saxlanmasına diqqət yetirilməlidir. Çünki bu məhsullar da tez xarab olmağa meyillidir:

“Mövsümünə uyğun olmayan meyvə-tərəvəzləri alarkən, saxlayarkən diqqət etmək lazımdır. Çünki mövsümündə yetişmədiyinə görə onların yetişməsində istifadə olunan istilik, kimyəvi maddələr, gübrələr, hormonlar var ki, bunlar bir çox insanlarda – xüsusilə azyaşlılarda, yaşlılarda, xroniki xəstəliyi olan insanlarda, hamilə qadınlarda, immun sistemi zəif olan şəxslərdə riskli qidalar sırasındadır. Bu səbəbdən həmin insanlara bu məhsulları istifadə etmək tövsiyə olunmur.

Çox hallarda da yerli və mövsümi meyvə-tərəvəzlər yuyulmadan qəbul olunur və yuyulmamış halda bəzən kəsilir. Tutaq ki, qabığı yeyilməyən məhsuldursa, qabığından içərisinə nüfuz edən mikroorqanizmlər belə, bəzi meyvələrdə, salatlarda, sonda izgilərdə (əlavə) istifadə olunduqda daha tez zəhərlənməyə səbəb ola bilər.
Mütləq şəkildə hər bir məhsulu alarkən mənşəyi bəlli olan yerdən almaq lazımdır. Heç də hər zaman keyfiyyətsiz məhsul zəhərlənməyə səbəb olmur. Keyfiyyətli məhsul da düzgün şəkildə saxlanmadıqda asanlıqla bakteriyaların yığılmasına səbəb ola bilir”.

Məhsəti Hüseynova sonda qeyd edib ki, yaxşı olar ki, qış mövsümündə hər hansı bir yeməyi otaq temperaturunda 2 saata qədər saxlamaq mümkün idisə, yayda isə bu müddət yarım saata qədər azalır:

“Hətta mümkünsə, daha da az vaxtda artıq soyuducuda saxlanılması təmin olunmalıdır. Məhsulları yığdığımız qablar da onun tərkibinin dəyişməsinə səbəb ola bilər. Məhsulları saxlamaq üçün emal olunmuş, əsasən də şüşə qablardan istifadə olunması daha tövsiyə olunandır”.

Eltac Zülfüqaroğlu