Icma.az
close
up
RU
Moskva Bakı siyasi böhranının iqtisadi diqtəsi: qazanan olmayacaq

Moskva Bakı siyasi böhranının iqtisadi diqtəsi: qazanan olmayacaq

Ayna saytından alınan məlumatlara görə, Icma.az xəbər verir.

Təzyiq altında ticarət: Azərbaycan ilə Rusiya arasındakı siyasi gərginlik haralara aparacaq?

Analitiklərin fikrincə, Rusiya-Azərbaycan münasibətləri ciddi böhran yaşamaqda davam edir və bu, ölkələr arasında ticarət-iqtisadi münasibətlərə təsir etməyə bilməz. Vəziyyət o qədər gərginləşib ki, məlumatlara görə, bir neçə iqtisadi saziş üzrə danışıqlar dayandırılıb. Bunun fonunda strateji Şimal-Cənub layihəsi və Rusiya qazının Azərbaycan üzərindən İrana nəqli sual altına düşüb.

İyunun sonlarında Yekaterinburqda Rusiya xüsusi xidmət orqanlarının əməliyyatı keçirilib. Nəticədə əlliyə qədər Azərbaycan diasporunun nümayəndəsi saxlanılıb, iki nəfər həlak olub, daha bir neçə nəfər yaralanıb. Hadisələr Azərbaycanda kəskin reaksiyaya səbəb olub - Respublikada Rusiyanın dövlət və özəl strukturlarının iştirakı ilə təşkil olunan konsertlər, sərgilər, tamaşalar və digər mədəni tədbirlər ləğv edilib.

Bu hadisələrin fonunda cəmiyyət qonşu ölkədə yaşayan və işləyən soydaşlarımızın taleyini müzakirə edir. Xüsusən də sahibkarlar və ticarətlə məşğul olan insanların taleyi müəmmalıdır.

İqtisadçı ekspert Pərviz Heydərov AYNA.AZ-a şərhində deyib ki, 2023-cü ildən başlayaraq Rusiyadan Azərbaycana pul köçürmələrinin həcmi nəzərəçarpacaq dərəcədə azalıb: “Buna səbəb Ukrayna müharibəsinin yaratdığı iqtisadi çətinliklər və Rusiyada işləyən azərbaycanlıların gəlirlərinin azalmasıdır. Lakin vətəndaşlarımızın vətənlərinə kütləvi şəkildə qayıdışı yoxdur. Hazırda Rusiyada xeyli sayda azərbaycanlı qalır - onların arasında sıravi işçilər, sahibkarlar və dövlət qurumlarının əməkdaşları da var. Siyasi çətinliklərə baxmayaraq, iqtisadi və ya biznes əlaqələrini kəskin şəkildə məhdudlaşdırmağa ehtiyac yoxdur”.

“Rusiyada yaşayan vətəndaşların pul köçürmələri, maliyyə sərmayələri və vətənlərindəki ailələrə yardımları Azərbaycan iqtisadiyyatını dəstəkləmək üçün böyük əhəmiyyət kəsb edir. Başa düşmək vacibdir: siyasi münasibətlərin korlanması avtomatik olaraq iqtisadi və insani əlaqələrin kəsilməsi demək olmamalıdır. Bu baxımdan balansı və sağlam yanaşmanı qorumaq məqsədəuyğundur. Bundan əlavə, hadisələrin siyasi fonunda sahibkarların vətənə qayıtması üçün addımlar atmağa dəyərmi, yoxsa onların xaricdə dəstəklənməsinə diqqət yetirmək lazımdırmı – bu, hələ aydın deyil”, - deyə Heydərov bildirib.

Rusiyalı iqtisadçı ekspert Yakov Knobel də öz ölkəsinə xəbərdarlıq edir: "Azərbaycanla münasibətlərin kəskinləşməsi Rusiya iqtisadiyyatına baha başa gələ bilər. İkitərəfli münasibətlərdəki gərginlik əsas sənaye sahələrinə, xüsusən də Rusiyanın cənub bölgələrinə təsir edə bilər. Energetika, metallurgiya, maşınqayırma və taxıl sektoru risk altındadır. Azərbaycanın beynəlxalq nəqliyyat seqmentində Şimal nəqliyyatı üçün əlavə risk var: dəhliz Rusiyanı cənub bazarları ilə əlaqələndirir və əgər Bakı bu layihədə iştirakını azaltsa, Rusiya tranzit axınının bir hissəsini və nəticədə gəlirini itirə bilər”.

Mütəxəssis əlavə edib ki, aqrar sektoru da unutmaq olmaz: "Azərbaycan qış aylarında Rusiyaya ən böyük tərəvəz tədarükçülərindən biridir. İdxal olunan pomidor və xurmanın üçdə birindən çoxu qonşu respublikanın payına düşür. Tədarükün dayanması qıtlığa və qiymətlərin bahalaşmasına səbəb olacaq. Nə Türkiyə, nə Çin, nə də Türkmənistanın iştirakı ilə tam əvəzetməni tez bir zamanda təmin etmək mümkün olacaq".

O, hesab edir ki, beynəlxalq təcrid və sanksiya təzyiqi şəraitində tərəfdaşlıq əlaqələrində lazımsız çatlar xüsusilə həssas olur: “Bu sistemdə Azərbaycan sadəcə qonşu deyil, Rusiyanın iqtisadi logistikasında mühüm mərkəzdir”.

Rusiyalı iqtisadçı Stanislav Pritçin də əmindir ki, Azərbaycan uzun müddət Rusiyanın Cənubi Qafqazda əsas iqtisadi və investisiya tərəfdaşı olaraq qalır: “Şimal-Cənub nəqliyyat dəhlizi layihəsi xüsusi əhəmiyyət kəsb edir. Ötən il respublika ərazisindən yükdaşımaların artmasına baxmayaraq, əsas maneə dəmir yolunun İran tərəfindəki yarımçıq hissəsi olaraq qalır. Eyni zamanda, mümkün alternativ "Şərq Poliqonu" ola bilər - Qazaxıstan, Türkmənistan və İrandan keçən marşrut”.

“Rusiya qazının Azərbaycan üzərindən İrana nəqli ilə bağlı razılaşma da sual altındadır. Münasibətlər daha da pisləşərsə, bu layihə də dondurula bilər”, - deyə ekspert vurğulayıb.

Moskva ilə Bakı arasında mövcud gərginlik hələlik iqtisadi sferaya birbaşa təsir göstərməsə də, ekspertlər gələcək böhranın iki ölkə arasında ticarət-iqtisadi əməkdaşlığa təsir edəcəyinə inanırlar.

İqtisadçı Allahverdi Aydın deyir ki, Rusiya İtaliya və Türkiyədən sonra Azərbaycanın əsas iqtisadi tərəfdaşlarından biri olaraq qalır: “Üstəlik, Azərbaycanın qeyri-neft məhsullarının əsas alıcısı kimi liderdir. Bu, xüsusilə kənd təsərrüfatına aiddir: qonşu ölkə Azərbaycanın pomidor, xiyar, nar, üzüm və s. məhsulları üçün əsas bazardır. Hər hansı məhdudiyyət və ya qadağa ilk növbədə yerli fermerlərə zərbə vuracaq. Belə tədbirlər Rusiyanın özü üçün də təsirsiz ötüşməyəcək: idxalın azalması onun daxili bazarında defisitə və qiymətlərin bahalaşmasına səbəb olacaq”.

“Bununla belə, iqtisadi münasibətlərin qırılması ölümcül olmayacaq. Rusiya iqtisadiyyatı daha böyükdür və ümumiyyətlə, Azərbaycan bazarından asılı deyil. Azərbaycana gəlincə, şimal ölkəsi respublikanın əsas enerji sektorunda strateji tərəfdaş deyil. Azərbaycandan neft və qazın əsas alıcıları Şərqdə deyil, Avropadadır. Ona görə də, Rusiya iqtisadiyyatının yalnız aqrar sektordan asılılığı ola bilər ki, o da müvəqqəti təsir göstərə bilər. Azərbaycan istehsalçıları tez bir zamanda alternativ bazarlar tapacaqlar, xüsusən də Cənubi Qafqaz məhsullarına davamlı tələbat olan Avropa və Yaxın Şərqdə”, - deyə həmsöhbətimiz fikrini yekunlaşdırıb.

Sonrakı hadisələr barədə daha çox məlumat almaq üçün Icma.az saytını izləyin.
seeBaxış sayı:74
embedMənbə:https://ayna.az
archiveBu xəbər 09 İyul 2025 15:31 mənbədən arxivləşdirilmişdir
0 Şərh
Daxil olun, şərh yazmaq üçün...
İlk cavab verən siz olun...
topGünün ən çox oxunanları
Hal-hazırda ən çox müzakirə olunan hadisələr

“Bu gün layiq olduğumuz qələbə əldə etdik”

19 Oktyabr 2025 19:14see185

Bakının bir çox yollarında nəqliyyatın sıxlığı müşahidə olunur SİYAHI

20 Oktyabr 2025 08:25see179

Rəştdən Həştərxana birbaşa uçuşlar başladı

19 Oktyabr 2025 19:10see142

Sarıkökün bu faydalarını çoxları bilmir

20 Oktyabr 2025 07:01see136

Ərdoğandan Şimali Kiprdə keçirilən prezident seçkilərinin ilkin nəticələrinə reaksiya

20 Oktyabr 2025 00:57see134

“Amazon”, “Snapchat” və “Zoom”da problem yarandı

20 Oktyabr 2025 14:39see133

Həkimlər soyuq mövsümdə immuniteti gücləndirməyin yollarını açıqlayıblar

19 Oktyabr 2025 07:43see132

Tramp görüşü zamanı daim Zelenskiyə söyüş söyürdü

19 Oktyabr 2025 23:19see132

Körpələrdə genetik xəstəliklərin aşkarlanması üçün ölkəyə 300 mindən çox test gətiriləcək

19 Oktyabr 2025 20:14see131

İspaniya La Liqası: Real Madrid səfərdən 3 xalla qayıdır

20 Oktyabr 2025 01:12see129

Tbilisidəki son etirazlara görə 14 nəfər saxlanıldı

19 Oktyabr 2025 18:49see129

Luvr muzeyində Azərbaycan nəfəsi: Parisdə gənc rəssam Diana Quliyevanın əsərləri sərgilənir Foto

19 Oktyabr 2025 09:10see128

“Mən ABŞ ı təhlükəyə ata bilmərəm...”

19 Oktyabr 2025 19:18see126

Rıbin və həyat yoldaşı öləcəkləri halda tək oğul övladlarına təlimatlar tərtib ediblər...

20 Oktyabr 2025 00:18see125

Sabah yağış yağacaq

19 Oktyabr 2025 13:05see124

Mütəxəssislər xəbərdarlıq edir: 50 yaşdan sonra bu qidalar məhdudlaşdırılmalıdır

19 Oktyabr 2025 07:08see123

Elmar Məmmədyarovdan açıqlama: “Kimin qarın ağrısı varsa, adımı hallandırır”

19 Oktyabr 2025 21:04see123

Sofiya Universitetində “Azərbaycan suveren dövlətçilik yolunda” sərgisinin açılışı

19 Oktyabr 2025 06:45see122

İş adamı hava limanında həbs edildi

20 Oktyabr 2025 20:43see122

Qara zirə yağı: Hər dərdin dərmanı

20 Oktyabr 2025 05:06see121
newsSon xəbərlər
Günün ən son və aktual hadisələri