Moskvada böyük masa qurulur Liderlərin səfərinin pərdəarxası

Çin Xalq Respublikasının Sədri Si Cinpin Rusiyaya rəsmi dövlət səfərinə başlayıb. Səfər çərçivəsində Çin lideri İkinci Dünya müharibəsində Qələbənin 80 illiyi münasibətilə Moskvada keçiriləcək təntənəli mərasimlərdə iştirak edəcək.

Lakin bu səfər yalnız simvolik-parad xarakteri daşıyan tədbirlərlə məhdudlaşmır. Siyasi dairələrdə qeyd edilir ki, Moskvada “böyük masa” qurulub və bu masa qlobal güclər arasında münasibətlərin yeni mərhələsini müəyyən etmək üçün nəzərdə tutulub.

Si Cinpinin Moskvadakı iştirakı hansı mesajları verir? Qurulan masa hansı geosiyasi məqsədlərə xidmət edir?

Mövzunu Globalinfo.az-a şərh edən politoloq Tofiq Abbasov bildirib ki, əsas hadisə İkinci Dünya müharibəsində Qələbənin 80 illiyi olsa da Moskvada paralel olaraq mühüm siyasi platforma da formalaşmaqdadır:

“Dünya liderləri bir araya gələrək qlobal narahatlıq doğuran məsələlər ətrafında fikir mübadiləsi aparacaqlar. Çin və Rusiya arasında xüsusi tərəfdaşlıq münasibətləri mövcuddur və onlar bu yaxınlarda yenilənmiş sənəd əsasında əməkdaşlıqlarını davam etdirirlər. ABŞ, Çin və Rusiya üçbucağında müəyyən ziddiyyətlər var. Buna görə də hər bir aktor çalışır ki, həm qarşı tərəflə münasibətləri tənzimləsin, həm də digər iki ölkə arasındakı münasibətlərə öz təsirini göstərsin. Burada əsas prinsip belədir: biz kimə qarşı dostuq? Geosiyasi aləmdə bu yanaşma artıq oturuşmuş bir ənənəyə çevrilib. Moskva da bu səbəbdən Pekinlə münasibətlərini qoruyub saxlamağa çalışır. ABŞ isə Rusiya ilə Çin arasında etibarlı əlaqələrin yaranmasında maraqlı deyil. Bu da artıq formalaşmış diplomatik strategiyadır”.

Tofiq Abbasov

Politoloq əlavə edib ki, Moskvada keçiriləcək görüşlərdən ciddi gözləntilər var:

“Hazırda dünyada mövcud olan bir çox münaqişəli vəziyyət daha da kəskinləşir. ABŞ-da Donald Tramp Rusiya və Ukrayna arasında sülhün və müvəqqəti atəşkəsin əldə olunması üçün çağırışlar edir. Yaxın Şərqdə vəziyyət son dərəcə gərgindir. Suriya ətrafında Türkiyə ilə İsrail arasında münasibətlərdə problemlər yaranıb. Dünya liderləri bu proseslərə biganə qala bilməzlər. Onların iştirakı vacibdir ki, tərəflər arasında vasitəçilik etsinlər, tənzimləmə prosesinə töhfə versinlər. Paralel olaraq Pakistan və Hindistan arasında artan gərginlik də diqqət mərkəzindədir. Hər iki ölkə böyük hərbi potensiala və nüvə silahlarına malikdir. Müharibə riski realdır. Münaqişəni alovlandıran qüvvələr anlamalıdır ki, bu vəziyyət bizi Üçüncü Dünya Müharibəsinin astanasına gətirə bilər. Bu təhlükənin qarşısı alınmalıdır. Moskvadakı görüşlərdə də əsas müzakirə mövzuları hərb və sülh, əməkdaşlığın yeni formatları və bu kimi qlobal məsələlər olacaq”.

Safura Bənnayeva
Globalinfo.az